خالق «زی زی گولو»: نیازی به عروسک خارجی نداریم

در مراسم رونمایی از عروسک های مردم‌شناسی لرهای فیلی که عصر دیروز ۲۸ آذرماه در سومین جشنواره فرهنگی قوم بزرگ لر(جشنواره بلوط) در دانشگاه تهران برگزار شد، عادل بزدوده گفت: دانشجویان رشته هنر باید بدانند در سرزمین مان ایران چنان تنوع فرهنگ عروسکی وجود دارد که نیازی نیست دنبال خلق عروسک های خارجی برای فرزندانمان باشیم و بهتر است از این منابع غنی فرهنگی استفاده کنیم.

خالق عروسک «زی زی گولو» همچنین بیان کرد: قوم بزرگ لر و گنجینه های فرهنگی و عروسکی اش یکی از این منابع مهم اطلاعاتی است که باید به ماخذهای مکتوب تبدیل شود تا سر مشق نمایشنامه نویسان و فیلم نامه نویسان باشد و اشاعه یابد و به فرهنگی جهانی تبدیل شود.

در این مراسم آمن خادمی، طراح عروسک های لر فیلی با نام های دیار(زن) و تیار(مردانه) گفت: فروردین ۹۵ بود که به همراه خواهرم، عروسک لیلی را احیا کردم. هرچند، قصه احیا کردن لیلی به ماجرای غمگنانه مرگ خواهرم برمی گردد اما امروز ساخت و احیای لیلی موجب کارآفرینی برای زنان نورآباد ممسنی شده و مردمان شهرها و مناطق دیگر هم با لیلی و قصه هایش آشنا هستند چراکه مو، اسکلت و رقص لیلی فلسفه و داستان خاص خود را دارد.

مدیر عروسکخانه به طراحی عروسک های لر فیلی اشاره و بیان کرد:حدود چهار ماه تحقیقات روی لباس های لر فیلی طول کشید و ما منابع مکتوب و شفاهی مختلفی را مطالعه کردیم و نتیجه آن یک زوج عروسکی به نام دیار(زن) و تیار(مرد) شد که هر کدام پنج مدل لباس دارند و ما تلاش کردیم از هر آنچه در قدیم بوده، برای طراحی لباس استفاده کنیم. همچنین صورت عروسک‌ها را با توجه به آناتومی چهره واقعی طراحی کرده‌ایم و به مرور زمان تنوع چهره را نیز لحاظ خواهیم کرد.

خادمی که عروسک‌های اردکانی با نام‌های مهرآب، بی‌بی کُگ و ماه بی‌بی را نیز طراحی و بازسازی کرده، افزود: متأسفانه لباس لرهای فیلی در مقایسه با لرهای جنوبی و بختیاری که استفاده روزمره دارد، فقط به‌صورت محفلی پوشیده می‌شود. ما تلاش کردیم با استفاده از پارچه‌های متنوع، لباس ویژه‌ای برای عروسک‌ها تهیه کنیم که جوان‌ها ترغیب به پوشیدن این لباس‌ها شوند.

در ادامه مراسم زهره مسعود پور، پژوهشگر اجتماعی گفت:مقوله قومیت و فرهنگ و خرده فرهنگ در جهان کنونی ما، مساله بسیار مهمی است که اگر بدان پرداخته نشود، می تواند به بیراهه کشیده شود. همگان شاهدیم که عطش به قومیت گرایی، چندی است که مورد توجه و پشتیبانی خود قومیت ها قرار گرفته است؛ اما با چه سبک و سیاق و روندی؟

وی افزود :بنا به یکی از تعاریف مقوله فرهنگ، می توان فرهنگ را چنین تعریف نمود: مجموعه ای از مولفه هایی همچون باورها، تن موش، موسیقی، مذهب، باورها، نمادها، قوانین و ... که در قلمروی مشخصی از جغرافیا، در سیری تاریخی و بازه ی زمانی، توسط افراد همان قلمرو زیسته و تجربه شده و قوام یافته است؛ در نتیجه، فرهنگ هر جامعه ای مختص همان جامعه است و هیچ فرهنگی بر فرهنگ دیگر جوامع، برتری ندارد.

مسعودپور ادامه داد: جهان امروز ما، جهان ارتباطات و داده ها و انباشت اطلاعات است و با پیشرفت وسایل ارتباطات جمعی، دیگر، فرهنگ ها را نمی توان مختص به تاریخچه زیسته خود دانست. امروز، مساله دهکده جهانی شکل گرفته که به در هم تنیدگی فرهنگ ها از هر نوعی در کل جهان اشاره دارد و ما جزوی از این دهکده هستیم.

این پژوهشگر اجتماعی در پایان گفت :در عصر اندیشه، می توان با الهام از دهکده جهانی مک لوهان و تلفیق فرهنگ های متفاوت به جریانی وصل شد و حال بشر امروز را، اندکی بهتر کرد؛ شری که آشفته و تنهاست و دنبال آرامش می گردد.

سومین جشنواره فرهنگی قوم بزرگ لر (جشنواره بلوط) از ۲۶ تا ۲۹ آذرماه در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار می شود و امروز ۲۹ آذر ماه ساعت ۱۴ اختتامیه آن در تالار فردوسی دانشکده برگزار می شود.