این روزها بازار کارگران خدماتی شب عید بسیار داغ است. روزهای پایانی سال فرصتی برای رشد مشاغل موقتی و کاذب مانند نظافت و قالی شویی است.
البته تنها بازار کار کارگران نظافتچی نیست که در روزهای پایانی سال داغ است بلکه دستفروشی، دادزن،وردست فروشنده، از جمله مشاغلی است که هر چه به روزهای پایانی سال نزدیک می شویم داغ تر می شود.
برای تهیه گزارش میدانی به چند شرکت خدماتی نظافت تماس گرفتیم تا از وضعیت کارگران مطلع شویم. یکی از شرکت ها در شمال شهر هزینه کارگر برای 8ساعت کاری را 100 هزار تومان اعلام می کند و می گوید:هر ساعت اضافه حدود 15هزار تومان می شود و یک خانه 75 متری حدود 2روزبرای نظافت زمان لازم دارد.
منشی این شرکت درباره هزینه کارگر خانم وآقا اعلام می کند : هزینه کارگر خانم از آقا حدود 15هزار تومان برای یک روز کمتر است.
یک شرکت خدماتی دیگر در غرب کشور درباره هزینه کارگران می گوید: هزینه 4ساعت یک کارگر65هزار تومان و 8ساعت کارگر حدود 95 هزار تومان است و هزینه یک فرش شویی جداگانه محاسبه می شود و هزینه هر ساعت اضافه حدود 15 هزار تومان است. هزینه کارگر خانم نیز حدود 15هزارتومان کمتر است.
یک شرکت خدماتی در جنوب کشور نیز درباره هزینه کارگران می گوید: برای 8ساعت کار در یک روز هزینه یک کارگر آقا 85هزار تومان می شود و هزینه هر ساعت اضافه کار12هزار تومان است.
مدیر یکی از شرکت‌های خدماتی نظافتی بیان می کند:شرکت ما دارای سابقه‌ای 10 ساله در این کار است و حالا دیگر شناخته شده‌ایم و مشتری‌های ثابت زیادی داریم که به کارمان اعتماد دارند. نحوه کار ما به این صورت است که مشتریان تماس می‌گیرند و سفارش کار می‌دهند و ما هم با کارگر هماهنگ می‌کنیم و به او معرفینامه می‌دهیم تا برای نظافت به محل مورد نظر برود.
کارگران شرکت‌های نظافتی با وجود داشتن کار دشوار اما از بیمه برخوردار نیستند. در شرایطی که یک سرماخوردگی ساده به راحتی70تا80هزار تومان هزینه برمی دارد، حسابش را کنید که با مشکلاتی نظیر دردهای استخوانی و مفصلی که دیر یا زود گریبانگیر این قشر می‌شود، با آن هزینه‌های کمرشکن رادیوگرافی و ام‌آر‌آی، چه باید کرد؟
یکی از دست‌اندرکاران شرکت‌های خدماتی نظافتی درباره عدم بیمه کارگران خدماتی می‌گوید:متأسفانه کارگرانی که از طریق این شرکت‌ها به فعالیت مشغولند به دلیل اینکه کار مشخص و ثابتی ندارند و در بیشتر موارد به صورت دوره‌ای و در فواصل مختلف به این کار اشتغال دارند، امکان برخورداری از بیمه را ندارند. در این رابطه ما بارها و بارها تلاش کرده‌ایم که از طریق بیمه‌های مختلف برای بیمه این کارگران اقدام کنیم اما امکانپذیر نشده است.
در چنین شرایطی برای گفت وگو به سراغ کارگران در یکی از خیابان های اصلی تهران رفتیم. اکثراً کارگران برای امر نظافت و داد زنی در شب های عید از شهرستان آمده اند تا سهمی از سفره شب عید داشته باشند.
اکثر این کارگران کم سن و سال هستند و از سر بیکاری و برای تأمین بخشی از هزینه های عید به سراغ کارهایی مانند نظافتچی،قالی شویی،دادزنی از شهرستان به تهران آمده اند. مردم تصور می کنند که بازار این کارگران در شب عید سکه است. اما خودشان رضایتی ندارند و گلایه از این دارند که قیمت یک روز کار به آسیب های این شغل ارزش ندارد.
یک جوان 37 ساله اهل خرمشهر کنار مترو دروازه دولت با وسایل شستشوی منزل ایستاده است. خستگی در چهره اش نمایان است. می گوید اگر برای نظافت منزل از سمت شرکت معرفی شویم درصدی را به عنوان کارمزد باید به شرکت پرداخت کنیم اما زمانی که خودمان برای نظافت می رویم دیگر کارمزدی پرداخت نمی کنیم و ساعتی 10 تا 12 هزار تومان برای نظافت دریافت می کنیم و هر تقاضایی که صاحب خانه داشته باشد انجام می دهیم. برخی از آپارتمان ها تمیز است و نیازی به نظافت آنچنانی ندارد اما برخی دیگر بسیار کثیف است و می توان آنها را با صرف مدت زمان اندکی تمیز کرد.
کارگر دیگری که حدود 55سال سن دارد می گوید: از صبح تا به حال منتظر بودم کسی برای تمیز کردن منزل به سراغم بیاید.از صبح تا به حال هیچ درآمدی نداشتم، در ایامی به جز بهمن و اسفند ماه شغلم باز هم نظافتچی است و در شرکت های مختلف یا از طریق دوستان و آشنایان کار نظافت راه پله را انجام می دهم.
این کارگر ادامه می‌دهد: مردم می‌گویند روزی 80تومان درآمد داری. اما به این فکر نمی‌کنند که چقدر دچار آسیب و اذیت می‌شوم. از صبح تا بعدازظهر تنها80 هزار تومان دستمزد می گیرم. از شهرستان به تهران آمده ام شاید شب عید بتوانم جیب پرپول به شهرم باز گردم اما با توجه به اوضاع کساد بازار بعید می‌دانم که موفق شوم. تمام کارها از امور شست و شوی دیوار تا تمیز کردن حیاط و جابجایی اسباب و اثاثیه نیز انجام می‌دهم.
*با 80هزار تومان همه کاری می کنیم
کمی آن طرف تر مردی دو زانو روی بلوار کنار خیابان نشسته و بقچه ی کوچکی جلوی زانوهایش است. مسن است و چهره ای رنگ پریده و غبار آلود دارد . از او سوال می کنم که آیا از شهرستان آمده؟ می گوید: محل زندگی ام ورامین است. در طول سال هم به اینجا می آیم. می‌نشینم منتظر تا شاید ماشینی ترمز کند.
وی ادامه می‌دهد: نه مزد خوبی داریم نه بیمه ، از پاداش و عیدی هم که خبری نیست ، اگر بلایی سرمان بیاید معلوم نیست سرنوشت همسر و فرزندمان می شود. روی داربست رفتن و کار کردن در بلندی آسان نیست ، اما کارگران فصلی چاره ای جز این ندارند که با وجود همه سختی ها تن به کاری بدهند تا بتوانند امرار معاش کنند.
پیرمرد تأکید می کند : این ماجرای هر روز کارگرانی است که کنار جدول خیابان و میدان اصلی شهر نشسته اند و منتظر نیش ترمز خودرو و رهگذری هستند که تقاضای کارگر کند، رقابتشان در ظاهر به زوربازویی است که دارند و به ازای آن نان سفره‌هایشان را تأمین می کنند. اما در شب عید این ماجرا شدید تر می‌شود و رقابت بین افراد برای مشغول شدن بیشتربیشتر می‌شود.
به گزارش تسنیم،شرکت های خدماتی علی رغم اینکه نیروی کار آنها نه بیمه دارد و نه مزایای مانند عیدی و سنوات دارد تنها 40 درصد از دریافتی برای نظافت یک منزل را به وی پرداخت می کنند.به راستی چه نهادی بر نحوه عملکرد کیفی این موسسات نظارت دارد؟
