سکوت مرکل در قبال ایران نشانه چیست؟

آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان همچنان در قبال برجام و سرنوشت توافق هسته ای با ایران سکوت کرده است. همچنین مرکل علاقه ای ندارد تا در خصوص ساز و کار ویژه مالی اروپا سخنی به میان بیاورد! برخی تحلیلگران این سکوت صدر اعظم آلمان را به رضیتمندی وی از وضعیت موجود تعبیر می کنند و برخی دیگر ، از آن تحت عنوان نوعی سردرگمی یاد می کنند. سوال اصلی اینجاست که برلین در نهایت چه رویکردی را در قبال توافق هسته ای با ایران در پیش خواهد گرفت؟ آیا در شرایطی که کشورهای اتریش و لوکزامبورگ و دیگر بازیگران اروپایی از پذیرش میزبانی SPV یا همان ساز و کار مالی ویژه اروپا برای تجارت با ایران سرباز زده اند،آلمان حاضر است نقش آفرینی متفاوتی در این خصوص ایفا کند؟

اینها همه در حالیست که اخیرا "زیگمار گابریل" وزیر امور خارجه سابق آلمان و یکی از اعضای بلند پایه حزب سوسیال دموکرات این کشور، اخیرا به همراه هیاتی تجاری به ایران سفر کرد و دیدارهایی با برخی مسئولین کشورمان از جمله محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه و علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی داشته است. "دویچه وله" در تحلیل سفر زیگمار گابریل به تهران می نویسد :

" گابریل در این سفر بر حضور پررنگ‌تر شرکت‌های نیمه‌بزرگ و کوچک آلمانی در ایران اصرار ورزیده است. این در حالی است که بسیاری از شرکت‌های بزرگ اروپایی به علت نگرانی از مجازات‌های پیش بینی شده از سوی دولت آمریکا به فعالیت‌های اقتصادی خود در ایران خاتمه داده‌اند.گابریل و شماری از مسئولان اتحادیه اروپا به آن امید بسته‌اند که آن دسته از شرکت‌های نیمه‌بزرگ و کوچکی که در آمریکا فعالیت اقتصادی ندارند و از این رو نمی‌بایست نگران مجازات‌های آن کشور باشند، به همکاری اقتصادی با ایران تشویق شوند."

نکته مهم و حائز اهمیت اینکه بنابر اعلام منابع آلمانی،سفر گابریل به کشورمان با هماهنگی مسئولین وزارت امور خارجه آلمان صورت گرفته است. این مسئله نشان می دهد که ممکن است گابریل ( که اکنون دیگر سمتی اجرایی در دولت آلمان ندارد ) حاوی پیامی از سوی مرکل و دیگر مقامات آلمانی برای کشورمان بوده باشد. نباید فراموش کرد که طی ماههای اخیر، مقامات اروپایی تحت فشارهای مستقیم و غیر مستقیم ایالات متحده آمریکا عملا از ورود مستقیم به موضوعات مربوط به ایران تا حدودی اجتناب کرده اند. مرکل خود نیز به خوبی می داند که اتحادیه اروپا بیش از شش ماه ( تا کنون) در قبال ارائه و اجرای راهکاری پیشنهادی خود در قبال برجام تاخیر کرده است. از سوی دیگر، متعاقب خروج ترامپ از توافق هسته ای، شاهد شکل گیری مذاکراتی میان فرانسه و ایالات متحده آمریکا بر سر برجام هستیم. این مذاکرات بیشتر به صورت مخفیانه و در قالب دیپلماسی پنهان طرفین صورت گرفته است. اگرچه صدر اعظم آلمان از کلیت این مذاکرات آگاه بوده و اعتراضی نسبت به برگزاری آنها ندارد، اما به نظر می رسد خروجی این مذاکرات ( که که منجر به کاهش اعتبار اروپا در نظم بین الملل شده است)چندان مورد رضایت صدر اعظم سرزمین ژرمنها قرار نگرفته است. از این رو تصور می شود که یکی از واکنشهای احتمالی مرکل در قبال توقف یا کندی روند حفظ برجام از سوی اروپا، ورود مستقیم تر برلین به صحنه منازعه باشد. لازم به ذکر است که در این خصوص هایکو ماس وزیر امور خارجه سوسیال دموکرات دولت ائتلافی مرکل، مشی صریح تری نسبت به صدر اعظم آلمان دارد.میان هایکو ماس و مرکل اختلافاتی بر سر ایجاد ساز کار مالی مستقل اروپا وجود داشته است اما به نظر می رسد در حال حاضر مواضع طرفین به یکدیگر تاحدودی نزدیک تر شده است.