اگر چه وضعیت بارش‌ها در سال آبی جدید نسبت به سال آبی گذشته وضعیت مناسبی داشته و حتی از متوسط میانگین نزولات جوی تهران که حدود ۱۱۰ میلی‌متر است، حدود ۷۰ لیتر بالاتر بوده است، اما به دلیل اینکه استان تهران در سال آبی قبل شرایط بسیار سختی را به لحاظ بارش‌ها و میزان ذخیره برف تجربه کرده بود، باعث شد تا بارشهای اخیر صرف کسری ذخیره سدهای پنج گانه تهران شود.
بنابراین گزارش، میزان بارندگی‌ها نشان می‌دهد که در استان تهران در چهار ماه اخیر حدود ۱۸۰ میلی متر بارندگی صورت گرفته است، اما همچنان ذخایر سدهای پنجگانه استان تهران حدود ۲۵ میلیون مترمکعب کمتر از مدت مشابه سال گذشته آب در پشت خود ذخیره دارد. حجم مخازن سدهای تهران در حال حاضر به ۵۵۰ میلیون متر مکعب رسیده است.
به دلیل اینکه رژیم سدهای تهران برفی است، اگر چنانچه میزان بارش برف مناسب نباشد، در روزهای گرم تابستان وضعیت خوبی از لحاظ ذخیره پشت سدها برای تهران نمی‌توان متصور بود.
حال با توجه به اینکه هر چه به روزهای پایانی سال و آغاز سال نو نزدیک می شویم، میزان مصرف آب افزایشی خواهد بود که این برای ذخیره سدهای تهران که حجم ذخیره برفی آنها پایین بوده است، خطرناک خواهد بود.
*ذخایر برفی سدهای استان تهران هنوز مناسب نیست
محمدرضا بختیاری مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران با تاکید بر اینکه در طی دو ماه اخیر ذخایر برفی سدهای استان تهران از وضعیت خطرناک خارج شده است، گفت: بارندگی‌های مناسب چندماه اخیر صرف جبران کسری ۲۵۰ میلیون مترمکعبی سدهای تهران در سال آبی گذشته شده است.
وی با اشاره به اینکه میزان بارندگی‌های استان تهران از ابتدای سال آبی جاری تاکنون به حدود ۱۸۰ میلی‌متر رسیده است، گفت: سال گذشته در همین بازه زمانی ذخایر سدهای استان به حدود ۵۷۵ میلیون مترمکعب رسیده بود که این رقم هم اکنون به ۵۵۰ میلیون مترمکعب رسیده است. ذخایرهای سدهای پنجگانه تهران نسبت به متوسط درازمدت نیز حدود ۸۰ میلیون مترمکعب کمتر است و همچنان از حجم ۶۳۰ میلیون مترمکعبی درازمدت خود فاصله دارد.
بختیاری با اشاره به کاهش ۹۰ درصدی ذخیره برف استان تهران در سال آبی گذشته، گفت: سدهای تهران رژیم برفی دارند و هر چه بارش و ذخیره برف مناسبی در تهران داشته باشیم، طبیعتاً ذخایر سدها نیز وضعیت مناسب‌تری خواهد داشت، ولی با توجه به اینکه سال آبی گذشته ذخیره برفی تهران به صفر رسیده بود، همین عامل باعث شده بود تا ما از ذخایر استراتژیک سدهای خود بیشتر از میزان نرمال استفاده کرده تا بتوانیم آب شرب مورد نیاز مردم تهران را تامین کنیم.
پیش‌تر بختیاری در پاسخ به این سوال که آیا مردم با بارشهای اخیر تابستان از پر بودن مخازن سدهای تهران باید آسوده خیال باشند، گفت: بارشهای پاییز نباید مردم را به خطا بیاندازد، چرا که بارش برف در زمستان برای ما مهم است.
وی با اشاره به اینکه باید ذخیره برفی مناسبی داشته باشیم تا مشکلات تامین آب کمتر شود، افزود: رژیم سدهای پنج گانه تهران برفی است و اگرچه بارشهای پاییز بارشهای مناسبی بود، اما باید اذعان کرد که حجم مخازن سدهای پنجگانه تهران نسبت به مدت مشابه پارسال منفی است.
بختیاری با اشاره به اینکه نباید با این تصور که بارش‌ها مناسب بوده است، پس خیال ما در تابستان راحت است و مدیریت مصرف آب را جدی نگیریم، گفت: ورودی آب تهران یک میلیارد و ۶۰ میلیون متر مکعب است. ۸۰۰ میلیون متر مکعب در تهران آب مصرف می‌شود که ۶۵۰ میلیون متر مکعب آن مربوط به مصارف خانگی است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران در پاسخ به این سوال که آیا زمان آن فرا نرسیده که مجلس برای عقب ماندگی قیمت آب از واقعی شدن به این موضوع ورود و قیمت آب را برای کاهش مصرف آب واقعی کند، اظهار داشت: مجلس با افزایش قیمت به صورت یکسان مخالف است، اما بحثی را مطرح کرده که براساس آن تعرفه آب طبقات پرمصرف آب افزایش یابد.
*کشوری که از لحاظ بارش‌ها وضعیت نامناسبی دارد، مدیریت مصرف آب را جدی نمی‌گیرد
سرانه مصرف آب در ایران هم اکنون ۲۲۰ لیتر در شبانه روز به ازای هر نفر است که این رقم در برخی از کلانشهرهای کشور مانند تهران حتی به بیش از ۳۰۰ لیتر در شبانه روز می‌رسد و این آمار نشان می‌دهد که کشوری که از لحاظ بارش‌ها از وضعیت نامناسبی برخوردار است، مدیریت مصرف آب را جدی نمی‌گیرد.
هدایت فهمی معاون مدیر کل دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو در مورد وضعیت مصرف آب در ایران می‌گوید: در برخی کلانشهرهای کشور از جمله تهران، این میزان (مصرف سرانه آب در بخش خانگی) در فصل گرم سال به حدود ۲۵۰ لیتر در شبانه روز به ازای هر نفر می‌رسد، در حالی که متوسط سرانه مصرف آب در بخش خانگی در دنیا ۱۳۵ تا ۱۴۰ لیتر در روز به ازای هر نفر است. این رقم در کشورهای اروپایی که از میانگین بارشهای بالایی نیز برخوردارند، به طور متوسط ۱۳۰ لیتر در شبانه روز است.
حال سؤال این است، چرا مصرف آب در ایران تا این حد بالاست، موضوعی که سالهاست با واقعی نبودن قیمت آب حلقه مفقوده کاهش و مدیریت مصرف عنوان می شود. به اعتقاد اکثر کارشناسان پایین بودن قیمت آب در ایران باعث شده تا مردم چندان رغبتی برای مدیریت مصرف و استفاده از لوازم کاهنده آب از خود نشان ندهند.
از طرفی افزایش مصرف آب به غیر موارد ضروری، باعث تولید فاضلاب بیشتر و اثرات سوء زیست محیطی می‌شود، لذا مصرف بهینه آب و برق و امکانات طبیعی همواره مورد تاکید کارشناسان و حتی دین قرار گرفته است.
