گران کردن 50 درصدی بنزین به خاطر بی‌اعتنایی به تولید در داخل

با احتساب قیمت نفت 55 دلاری ایران برای هر بشکه در لایحه بودجه 97، قیمت بنزین تولید داخل 1195 تا 1232 تومان خواهد بود.

پالایشگاه ستاره خلیج فارس و اصفهان که از پالایشگاه‌های به روز کشور محسوب می‌شوند، می‌توانند بنزین سوپر (اکتان 95) 1400 تومانی تولید کنند ولی در یک سال گذشته بنابه اظهارات سعید خوشرو، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران، روزانه 15 میلیون لیتر بنزین وارد کشور شده است.

«آخرین میزان واردات بنزین حدود 14 میلیون لیتر در روز بوده است و با توجه به این‌که میزان مصرف بنزین 81 میلیون لیتر و میزان تولید بنزین 65/5 میلیون لیتر در روز است، حدود 15 میلیون لیتر اختلاف تولید و مصرف بنزین در کشور وجود دارد.»

متوسط قیمت بنزین در سال‌جاری پلت خلیج‌فارس به ازای هر لیتر 0/43 دلار بوده که با احتساب دلار 3300 تومانی بودجه 96، دولت برای هر لیتر بنزین بدون احتساب هزینه حمل، 1420 تومان پول داده است. این یعنی دولت در 268 روز گذشته، یک هزار و 690 میلیارد تومان یارانه بابت واردات بنزین پرداخت کرده است.

حال درصورتی‌که پالایشگاه خلیج‌فارس مطابق برنامه در سال 1393 افتتاح می‌شد و فاز اول و دوم آن به بهره‌برداری می‌رسید، کشور هیچ نیازی به واردات بنزین نمی‌داشت و در این صورت حداکثر مبلغی را که دولت برای پرداخت یارانه بنزین پرداخت می‌کرد 783 میلیارد تومان از ابتدای سال 96 تاکنون می‌بود و این یعنی نصف یارانه‌ای که بابت واردات بنزین پرداخت شده است. دولت با مابه‌التفاوت قیمت بنزین تولید داخلی و خارجی توان راه‌اندازی کامل پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس بزرگ‌ترین پالایشگاه خاورمیانه را می‌داشت. ازسوی دیگر مواد اولیه (نفت خام) موردنیاز برای تولید بنزین در داخل نیز در داخل کشور موجود است و از سرمایه‌های ملی محسوب می‌گردد و برای تولید روزانه 15 میلیون لیتر به کمتر از 100 هزار بشکه نفت خام در روز نیاز است.

حتی اگر محاسبات انجام شده را نیز درنظر نگیریم بنابه اظهارات شاهرخ خسروانی معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی قیمت بنزین تولید داخل از وارداتی ارزان‌تر است.

«با وجود این که قیمت تولید هر لیتر بنزین در ایران بیشتر از قیمتی است که این فرآورده‌ به مردم عرضه می‌شود، اما این قیمت از قیمت‌های بین‌المللی بنزین ارزان‌تر است.» 

با این احتساب، دولت نه‌تنها به تکمیل پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس روی نیاورده بلکه بابت فروش بنزین خارجی، روزانه میلیاردها تومان را به حساب پالایشگاه‌های خارجی و دلالانی که حضور مشکوک و شبه رانت در وزارت نفت دارند، واریز نموده است.

نکته جالب توجه اینجاست که بنزین گران‌قیمت خارجی را به قیمت پایین‌تر در بازار داخلی به فروش می‌رساند و عملا یارانه‌ای را که به اسم یارانه به مردم اعلام می‌کند به جیب پالایشگاه خارجی و دلال می‌ریزد، درحالی‌که می‌توانست همین بنزین را در داخل کشور با قیمت پایین‌تر تولید نماید.

قیمت بنزین قبل از هدفمندی یارانه‌ها 100 تومان بود و با اجرای فاز اول هدفمندی یارانه‌ها، قیمت بنزین دونرخی شد و به 400 و 700 تومان افزایش یافت و متناسب با آن مبلغ 45 هزار تومان به عنوان یارانه درنظر گرفته شد. در آن زمان قیمت جهانی بنزین 0/7 دلار یعنی 665 تومان بود که با احتساب هزینه‌های حمل و پخش به 700 تومان می‌رسید. حال دولت با افزایش قیمت دلار بنا دارد قیمت بنزین را به 1500 تومان در سال 97 ارتقا دهد. ولی آیا متناسب با این افزایش نرخ دلار میزان یارانه نیز افزایش یافته است؟ درصورتی‌که بخواهیم یارانه سال 89 را با توجه به افزایش نرخ دلار تطبیق دهیم، دولت در صورتی می‌تواند قیمت بنزین را کاملا آزاد کند که مبلغ یارانه مردم را به 165 هزار تومان ارتقا دهد.