بودجه 327 هزار میلیاردی پول‌پاشی یا ایجاد اشتغال؟!

 توزیع پول، مشکل اشتغال را حل نمی‌کند. باید فضای کسب و کار اصلاح شود.
شاید بهترین اصطلاحی که برای طرح 327 هزار میلیارد تومانی دولت دوازدهم جهت ایجاد بیش از یک میلیون شغل بتوان گفت «پول‌پاشی» است. در دو سال گذشته نیز دولت چند طرح 30 و 50 هزار میلیارد تومانی برای بنگاه‌های اقتصادی تصویب و ابلاغ کرد که هم‌اکنون در حال اجراست. اگرچه گزارشی درباره عملکرد آنها منتشر نشده اما شواهد حاکی است طرح‌های دولتی برای اشتغال‌زایی خیلی روند موفقی را طی نکرده است.
قدرت‌الله امام‌وردی، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی درباره منابع 327 هزار میلیارد تومانی دولت برای اشتغالزایی در سال 97 گفت: «بسیاری از منابعی که در بودجه 97 برای ایجاد شغل در نظرگرفته شده است ذهنی و کاغذی است. قسمت عمده‌ای از منابعی که دولت در برنامه 327 هزار میلیارد تومانی اشتغالزایی در سال 97 دیده، روی کاغذ است و بعید است محقق شود. دولت می‌تواند با تخصیص مناسب‌تری از بعضی از هزینه‌ها صرف‌نظر کند. مشکل اقتصاد ایران برای ایجاد شغل توزیع پول و پول‌پاشی نیست. مشکلات ما در سمت قسمت فیزیکی اقتصاد است و بازی کردن با متغیرهای پولی مشکل را حل نخواهد کرد. در گذشته نیز بحث بنگاه‌های زودبازده را داشتیم که عملاً منحرف شد و وام‌های خود اشتغالی نیز به همین سرنوشت دچار شد. این داستان مشکل را حل نخواهد کرد. قبل از پول‌پاشی، کاش فضای کسب و کار تسهیل می‌شد.
علی‌اکبر امینی مهر، اقتصاددان نیز در واکنش به منابع 327 هزار میلیارد تومانی برای ایجاد شغل در سال 97 گفت: «بودجه سال 97 بودجه‌ای نیست که اشتغال ایجاد کند. از منابع 327 هزار میلیارد تومانی فقط بودجه عمرانی است که می‌تواند مولد باشد و به اشتغال کمک کند. در وزارت کار معاونتی به عنوان معاونت اشتغال وجود دارد، ولی معمولاً وزرای کار بیان می‌دارند که ایجاد اشتغال وظیفه ما نیست. همین وزارت کار می‌توانست بخش تعاونی را فعال‌تر کند. همچنین مقداری از منابع ناشی از حذف 30 میلیون یارانه‌بگیر را در بخش تعاونی هزینه کند تا بحث اشتغال رونق بگیرد. متأسفانه این برنامه جزء اهداف دولت نیست. قبل از اینکه به سوی وام‌دهی برای ایجاد اشتغال برویم نیاز به برنامه داریم.»
روزنامه آفتاب یزد نیز در این زمینه نوشت: طرح 300 هزار میلیارد تومانی دولت، پول واقعی برای اشتغال صوری است.
سردرگمی و نبود برنامه‌ریزی مناسب در توزیع منابع و تخصیص تسهیلات باعث به هدر رفتن بخش زیادی از منابع در پروژه‌های بی‌نتیجه یا استفاده وسیع از این تسهیلات در فعالیت‌های غیرمولد و سوداگرانه شده است.
به نظر می‌رسد برنامه دولت و هدفی که در راستای اشتغالزایی مدنظر است، ایجاد منابع تأمین اعتبار پایدار برای اجرای طرح‌های اشتغال و کاهش هزینه تأمین مالی سرمایه‌گذاری در طرح‌های اشتغالزا و جدید برای ایجاد اشتغال جوانان و فارغ‌التحصیلان باشد که این موضوع صراحتاً در متن برنامه ارائه شده است. اما آیا چنین سیاست اقتصادی که به پول‌پاشی شناخته می‌شود، می‌تواند در این آشفته‌بازار راه به جایی ببرد؟ متأسفانه تحلیل‌های کارشناسانه و تجربه سالیان گذشته نشان می‌دهد که پاسخ این سؤال منفی است.