طی هفته‌های گذشته بانک مرکزی در راستای حمایت از فعالان اقتصادی و بخش مولد گام مهمی برداشت. این اقدامات در حوزه پولی و ابزارهای پرداخت بوده است. بانک مرکزی ابتدا به سراغ تراکنش‌های کارتی رفت و با تجمیع حساب‌های کارتی و متصل کردن آن‌ها به کد ملی، سقف تراکنش خرید کارتی برای هر کد ملی در 24 ساعت حداکثر 100 میلیون تومان تعیین و سقف تراکنش خرید کارتی برای هر فقره کارت در 24 ساعت مبلغ 500 میلیون ریال اعلام کرد.
پس از آن بانک مرکزی، چک‌های تضمین شده را ساماندهی کرد بطوریکه این چک‌ها دیگر قابلیت ظهر نویسی ندارد و صرفاً باید در وجه گیرنده (ذینفع) صادر شود.
گام مهم بانک مرکزی برای شفافیت ابزارهای پرداخت
وجه تشابه چک‌های تضمین شده و تراکنش‌های کارتی از طریق پوز تا قبل از اقدام بانک مرکزی این بود که هر دو ابزار پرداخت، به‌صورت غیر شفاف و نامحدود پول جابجا می‌کردند. در ماه‌های اخیر که اوج التهابات بازارهای مختلف ازجمله بازار ارز، سکه و مسکن بود، این دو ابزار پرداخت با استفاده از قابلیت جابجایی کلان و غیرشفاف پول، نقش پررنگی داشته‌اند. به عنوان مثال طی یکی دو ماه گذشته، ارزش چک‌های تضمین شده بیش از 8 هزار میلیارد تومان بوده است. تراکنش‌های پوزی هم به‌واسطه نامحدود بودن دفعات و سقف تراکنش، مبالغ کلانی را در بر می‌گرفت.
در طرف دیگر فعالان اقتصادی که همیشه خواستار شفافیت و کوتاه کردن دست سوداگران بوده‌اند از اقدامات بانک مرکزی در زمینه شفاف‌سازی ابزارهای پرداخت حمایت کردند چراکه با این اقدامات، سوداگران و دلالان محدود شدند و زمینه برای توسعه بخش مولد فراهم شده است.
بازی عده‌ای در زمین سوداگران
پس از اقدام شایسته بانک مرکزی، عده‌ای در کشور دانسته یا ندانسته در زمین سوداگران بازی می‌کنند، با این بهانه که محدود کردن تراکنش‌های کارتی و ساماندهی چک‌های تضمینی معاملات بخش مولد را دچار مشکل می‌کند. اما حقیقت ماجرا این است که با اقدامات بانک مرکزی، برای بخش مولد مشکلی ایجاد نمی‌شود چرا که ابزارهای مختلفی برای پرداخت و دریافت وجه با حجم دلخواه وجود دارد.
راه‌های موجود برای فعالان اقتصادی برای انجام معاملات کلان
فعالان اقتصادی همچنان می‌توانند معاملات کلان خود را با چک‌های تضمینی انجام دهند فقط این چک‌ها دیگر قابلیت ظهر نویسی ندارد و صرفاً باید در وجه گیرنده (ذینفع) صادر شود که این محدودیت بیشتر برای افرادی است که می‌خواهند غیرشفاف فعالیت کنند.
در ضمن برای سامانه‌های ساتنا و پایا هیچ‌گونه محدودیت مبلغی ایجاد نشده و تنها برای ایجاد شفافیت، درج بابت درج «بابت» در برای دستور پرداخت‌های ارسالی اجباری شده است. فعالان اقتصادی می‌توانند به آسانی همچنان از این سامانه استفاده کنند.
در مورد محدودیت خرید کارتی از طریق پوز نیز باید گفت فعالان اقتصادی که دارای کد صنفی خاص هستند همچنان می‌توانند برای هر فقره کارت در هر 24 ساعت مبلغ بیش از 500میلیون ریال جابجا کنند.
ابزارهای پرداخت دیگری نیز مانند چک‌های رمزدار بین بانکی و چک‌های عادی وجود دارند که فعالان اقتصادی و بخش مولد اقتصاد می‌توانند به راحتی و با اطمینان از این ابزارها در معاملات خود استفاده کنند. چرا که چک رمزدار بین بانکی از طرف بانک تضمین می‌شود و مبلغ چک‌های رمزدار به حساب خاص ذینفع تعیین شده در بر روی چک پرداخت می‌شود. در مورد چک‌های عادی نیز باید گفت بر اساس قانون جدید چک، دوباره اعتبار به این چک‌ها برگشته است و فعالان اقتصادی می‌توانند از چک‌های عادی تایید شده استفاده نمایند.
