بررسی وضعیت بازار کار نشان میدهد مهمترین چالش های این بازار نرخ بیکاری جوانان، نرخ بالای بیکاری فارغ‌التحصیلان، افزایش میانگین سنی جمعیت شاغل، عدم توازن منطقه‌ای بیکاری و روند فزاینده اشتغال ناقص است.
مرکز پژوهش‌های مجلس در بررسی وضعیت این چالش‌ها مقایسه‌ای بین این موارد در سال گذشته و امسال داشته است.
نرخ بالای بیکاری جوانان: نرخ بیکاری جوانان 15 تا 24 ساله در سال گذشته ، 28.4 درصد بوده است و در پاییز سال 1397 به 27 درصد رسیده است که نسبت به فصل مشابه در سال قبل 1.3 درصد کاهش داشته است. همچنین نرخ بیکاری جوانان شهری در سال گذشته ، 31.9 درصد بوده است. این نرخ در پاییز سال 1397 به 31.1 درصد رسیده است. به عبارت دیگر از هر سه نفر جوان شهری جویای کار تقریباً یک نفر بیکار است.
نرخ بالای بیکاری فارغ‌التحصیلان: نرخ بیکاری جمعیت دارای تحصیلات عالی در سال 1396 در حدود 19.4 درصد بوده است. این نرخ در پاییز سال 1397 به 18.3 درصد رسیده و نسبت به فصل مشابه در سال قبل تغییری نکرده است.
پایین بودن نرخ مشارکت و افزایش جمعیت غیرفعال: نرخ مشارکت در پاییز سال 1397 ، معادل 40.5 درصد بوده که نسبت به پاییز سال 1396 که 39.9 درصد بوده 0.6 درصد افزایش داشته است و نرخ مشارکت مردان و زنان به ترتیب طی این دوره 0.4 و 0.8 درصد افزایش داشته و به ترتیب به 64.4و 16.4 درصد رسیده است.
افزایش میانگین سنی جمعیت شاغل: شواهد نشان می‌دهند میانگین سنی جمعیت شاغل افزایش یافته و تمرکز سنی جمعیت شاغل به سمت گروههای سنی بالاتر سوق یافته است. این موضوع میتواند در سال‌های آتی و با نزدیک شدن گروههای سنی
30 تا 39 سال فعلی به سنین بازنشستگی مسئله‌آفرین باشد.
عدم توازن منطقه‌ای بیکاری: بررسی نرخ بیکاری در استانهای مختلف کشور نشان میدهد که در پاییز سال 1397 نسبت به پاییز سال 1396 ، استانهای هرمزگان، خراسان رضوی، ایلام و اصفهان در نرخ بیکاری افزایش محسوسی داشتهاند و استانهای خراسان شمالی، چهارمحال و بختیاری، مرکزی و قم بیشترین کاهش را در نرخ بیکاری داشتهاند. همچنین استانهای خراسان رضوی 42.7 درصد، خراسان شمالی 39.8 درصد و اردبیل 6. 39 درصد، بیشترین نرخ مشارکت را در بین استانهای کشور دارند.
روند فزاینده اشتغال ناقص: افراد دارای اشتغال ناقص، تمام شاغلانی هستند که در هفته مرجع، حاضر در سر کار یا غایب موقت از محل کار بوده، به دلایل اقتصادی نظیر رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت کار بیشتر، قرار داشتن در فصل غیر کاری و... کمتر از 44 ساعت کار کرده، خواهان و آماده برای انجام کار اضافی در هفته مرجع بوده اند. نرخ اشتغال ناقص در پاییز سال 1397 به 11.7 درصد رسیده است.
با این حال از پاییز سال 1397 با اعمال تحریم‌های خصمانه آمریکا علیه کشورمان به نظر میرسد شرایط فوق تا حد زیادی تشدید شود. به خصوص صیانت از اشتغال موجود به دلیل موج احتمالی تعطیلی کسب وکارها در نتیجه تحریم‌ها یکی از مهمترین
اولویت‌های کشور است. در این راستا انتظار بر این است که در بودجه به عنوان مهمترین سند مالی و اقتصادی دولت، رفع چالش‌های بازار کار و حفظ و صیانت از اشتغال موجوددر اولویت تصمیم‌گیری قرار گیرد.
