سخنگوی بیبیسی امروز (سهشنبه) اعلام کرد: «همانطور که پیشتر اعلام کردهایم، از این پرونده دفاع خواهیم کرد.» وی افزود که این رسانه «درباره روندهای جاری قضایی» توضیح بیشتری ارائه نمیدهد. این موضعگیری پس از آن مطرح شد که بر اساس اسناد دادگاهی منتشرشده در آمریکا، ترامپ شکایتی چند میلیارد دلاری علیه بیبیسی در ایالت فلوریدا ثبت کرده و در آن، ادعای افترا و همچنین نقض یک قانون مرتبط با رویههای تجاری را مطرح کرده است.
طبق روایتهای منتشرشده، تیم حقوقی ترامپ ادعا کرده است بیبیسی با «تدوین عامدانه، مخرب و فریبنده» سخنرانی ۶ ژانویه ۲۰۲۱ (۱۷ دیماه ۱۳۹۹) او در برنامه «پانوراما» تصویری متفاوت از مضمون واقعی سخنان رئیسجمهوری آمریکا ارائه داده است. محور اختلاف به بخشی از این مستند بازمیگردد که در آن، قطعاتی از سخنرانی ترامپ کنار هم قرار گرفته و به گفته ترامپ، این تدوین میتواند این برداشت را ایجاد کند که او دعوت مستقیم به اقدام خشونتآمیز کرده و به اعتبار او لطمه بزند.
بیبیسی ماه گذشته بابت آنچه «قضاوت اشتباه» در تدوین برنامه توصیف شد عذرخواهی کرد، اما همزمان اعلام کرد با این نظر که مبنایی برای طرح دعوای افترا وجود دارد موافق نیست و درخواست ترامپ برای دریافت غرامت را نپذیرفت. همین دوگانه اکنون پرونده را وارد مرحلهای کرده که یک طرف آن بر اصلاح خطای حرفهای تأکید میکند و طرف دیگر آن را آسیب عمدی و قابل پیگرد میخواند.
در انگلیس نیز واکنشهای سیاسی به این پرونده، بیشتر رنگوبوی دفاع از هزینههای عمومی و پیامدهای داخلی بحران برای بیبیسی دارد تا جانبداری از یکی از طرفین. استیون کیناک، معاون وزیر بهداشت انگلیس، گفته است بیبیسی در پافشاری بر موضع خود «درست عمل کرده» و یادآور شده این سازمان بابت برخی اشتباهات عذرخواهی کرده است. اد دیوی رهبر حزب لیبرالدموکرات هم از نخستوزیر انگلیس خواسته است به ترامپ اعلام کند طرح این شکایت «غیرقابل قبول» است.
ابعاد اختلاف در این پرونده، صرفاً به یک بحث محتوایی محدود نمانده و به موضوعات فنی و حقوقی هم گره خورده است. وکلای بیبیسی پیش از ثبت رسمی شکایت، در پاسخ مفصل خود گفته بودند تدوین برنامه با سوءنیت انجام نشده و مدعی بودند ترامپ از این مستند متحمل آسیب نشده است؛ از جمله با اشاره به اینکه او مدت کوتاهی پس از پخش برنامه، در انتخابات ریاستجمهوری پیروز شد. در همین چارچوب، موضوع دسترسی مخاطبان خارج از انگلیس نیز مطرح شده است؛ از جمله اینکه مستند در «آیپلیر» برای مخاطبان داخل انگلیس در دسترس بوده و در روایت شاکی، احتمال مشاهده آن در آمریکا از مسیرهایی مانند ویپیان یا برخی سرویسهای پخش مطرح شده است.
این پرونده در عین حال روی یک بحران داخلی بزرگتر در بیبیسی نیز سایه انداخته است. افشای یک یادداشت داخلی درباره نحوه تدوین مستند و انتقاد از استانداردهای تحریریه، به موجی از فشار رسانهای و مدیریتی انجامید و در ادامه، کنارهگیری مدیرکل وقت بیبیسی و رئیس بخش خبری این سازمان را به همراه داشت؛ رخدادی که نشان داد اختلاف بر سر یک تدوین، چگونه میتواند به بحران اعتماد و مدیریت در یک رسانه عمومی تبدیل شود.
تحلیلگران در انگلیس میگویند ادامه دعوا میتواند بیبیسی را وارد فرسایش مالی و اعتباری کند و بحثهای داخلی درباره کارآمدی سازوکارهای کنترل کیفیت و پاسخگویی را تشدید کند. از سوی دیگر، پروندهای با رقم ادعایی چند میلیارد دلاری، حتی اگر در نهایت به نتیجه دلخواه هیچیک از طرفین نرسد، میتواند اثر بازدارندهای بر فضای رسانهای و سطح ریسکپذیری رسانهها در پوشش پروندههای سیاسی حساس بگذارد. در این میان، آنچه فعلاً در رسانههای انگلیس برجسته شده، تشدید تنش و بیاعتمادی میان دو طرف و تبدیل شدن یک اختلاف تحریریهای به یک بحران سیاسی-حقوقی است که به نظر میرسد تا روشن شدن مسیر رسیدگی قضایی، همچنان در دستور کار رسانهها و سیاستمداران انگلیسی باقی بماند.
