جلیلی: برجام چک بلامحل بود

سومین و آخرین مناظره نامزدهای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ، عصر امروز (شنبه ۲۲ خرداد) با موضوع «دغدغه‌های مردم» برگزار شد.

محور سخنان سعید جلیلی در این مناظره بدین شرح است:

- سؤالی که شد این بود که چه رویکردی نسبت به دغدغه‌های مردم داریم، دغدغه مردم این است که خب چرا این موضوعات حل نمی‌شود؟

- این موارد و مشکلاتی که مطرح کردید، نه مسئله‌اش و نه پاسخش هیچکدام مثل کرونا نیست که ناشناخته باشد. سؤال این است که این موضوعات که شناخته‌شده است چرا تا به حال حل نشده است؟

- امروز متوسط نرخ تورم کشورهای دنیا 2/5 کشور است. در بیش از 100 کشور زیر 5 درصد است. چرا در ایران حل نشده است؟ درباره مسکن می‌گویند زمین داریم و مصالح و نیروی انسانی و امکان ساخت داریم؛ خب چرا مشکل مسکن حل نشده است؟ دغدغه مردم این است که چرا دولت‌ها عقب هستند در حل این مسائل؟

- صحبت از مقام رئیس‌جمهوری می‌کنیم، آن هم رئیس‌جمهور ایران، یعنی کشوری با این همه ظرفیت که می‌تواند جهش پیدا کند. بعد سؤال ما این است که ابتدایی‌ترین موضوعات چگونه حل می‌شود.

- دغدغه مردم این است که چرا این راه حل‌ها پایدار نیست. دولت می‌گوید سه سال تورم را کنترل کرده‌ام. تورم که مثل باران نیست بگوییم که آیا امسال هست یا نیست. این موضوع باید یک روند ثبات داشته باشد.

- اگر شما می‌خواهید این مشکلات را حل کنید این یک برنامه جدی می‌خواهد. یک قالی ایران که دارای قدمت زیاد است، باید برای آن نقشه داشته باشید؛ رج به رج، گره به گره باید مشخص باشد که چه نقشه‌ای دارید. بدون یک نقشه جامع مگر می‌شود کشور را اداره کرد؟

- کار رئیس‌جمهور با وزیر فرق می‌کند؛ رئیس‌جمهور باید اشراف داشته باشد به نقش هر کدام از وزارتخانه‌ها برای هر کدام از مسائل، از مسکن گرفته تا نظام سلامت مأموریت تعیین کند.

- برنامه اداره کشور، یک شبه نوشته نمی‌شود. با سفارش به اندیشکده که برنامه نوشته نمی‌شود. رئیس‌جمهور باید اشراف داشته باشد به برنامه تا در بزنگاه‌ها که در جایی که کار متوقف می‌شود بتواند گره را باز کند.

- بحث مهمی که درباره نقش رئیس‌جهور وجود دارد این است که آیا از روزی که عهده‌دار مسئولیت ریاست‌جمهوری خواهید شد، چقدر به زمان اهمیت می‌دهد؟ متأسفانه زمان را هدر می‌دهند بعد هم طلبکار مردم می‌شوند.

- باید مشخص شود که مسیری که می‌خواهد طی شود قرار است جامعه را به چه جایی برساند؟ آیا پیشرفت حداقلی است یا حداکثری؟ 

- اینکه رئیس‌جمهور بگوید چهار مسئله حل کردم اینکه خیلی حداقلی است. اینجاست که دغدغه مردم این است که آیا تعارفات را کنار خواهید گذاشت یا نه؟ آیا رئیس‌جمهور مشغول کار نمایشی می‌شود یا کار واقعی؟ 

- مردم می‌خواهند بدانند آیا در هشت سال آینده کارها جدی خواهد بود یا نمایشی؟ آیا اداره کشور مبتنی بر برنامه خواهد بود؟

- یکی از نکات مهم برای اقتصاد کشور، وجود ثبات در سیاست‌های اقتصادی است. بله، تحریم را نمی‌شود انکار کرد. مهم‌تر از آن بهانه تحریم است که برخی افراد ناکارآمدی‌هایشان را گردن آن می‌اندازند.

- کسی که رئیس‌جمهور می‌شود باید فهم صحیح از مناسبات جهانی داشته باشد. مشکلی که وجود دارد این است که کسانی حداقل فهم را از مناسبات جهانی ندارند بعد بر این مبنا می‌خواهند نسخه بپیچند.

- وقتی از جهش تولید سخن می‌گوییم، لازمه‌ جهش تولید، جهش صادرات است و لازمه جهش صادرات، جهش تعاملات بین‌المللی است. دوستان کارنامه بسیار ضعیفی در تعاملات بین‌المللی دارند و آن را خلاصه کردند در دو سه کشور که کی بایدن به در آید.

- همین الان در جریان مذاکرات وین با پررویی می‌گویند موضوعات زیادی داریم که باید حل شود و اهرم تحریم هم باقی می‌ماند.

- بله تحریم مهم است، امّا باید بگویید برای تحریم چه برنامه‌ای داریم؟ بدون فهم مناسبات جهان نمی‌شود تحریم را رفع کرد. تحریم، اهرمی است در دشت دشمن. باید این اهرم را از دست او بگیریم. برای این کار، باید برنامه داشته باشیم هم برنامه آفندی هم پدافندی. 

- باید بگویید برای بی‌اثر کردن تحریم و پشیمان کردن دشمن از تحریم در پایان چهار سال چگونه تعامل گسترده با جهان شکل می‌دهیم. 

- شما در همان زمانی که به قول خودتان در گفت‌وگو و مذاکره موفق بودید، چه شد که تحریم‌ها از 800 تحریم به 1500 تحریم رسید و دلار سه هزارتومانی 30 هزار تومان شد. شما حتی نتوانستید مذاکره کنید. در روابط جهانی باید تهدید و فرصت را با هم دید. همانطور که فرصت‌ها را حداکثری می‌بینید، تهدیدها را هم باید دید.

- بگویید از هزار میلیارد بازار کشورهای اطراف سهم ما چقدر بوده است؟

- نسبت به تبادلات بانکی ما 11 طرح داریم که می‌توان تحریم را بی‌اثر کرد. بانک مرکزی بیاید یک طرح بدهد بگوید برای این تبادلات مالی چکار کرده است.

- برجام یک چک بلامحل بود.