«برجام ایرانی سرانجام تدوین شد»؛ این عنوان خبری بود که روز گذشته روی خروجی قرار گرفت. این عنوان، به نامه نوبخت به رئیس جمهور اشاره داشت که در آن 12بسته اجرایی در قالب برنامه جامع پیشنهادی مقابله با آثار تحریم‌ها ارائه شده بود.
عناوین بسته‌های اجرایی به شرح ذیل است:
1- آثار سناریوهای مختلف تحریم و تقسیم‌کار دستگاه‌های اجرایی برای مقابله با آن
2- محاسبه آثار تحریم بر بودجه عمومی و سناریوهای جبران آن
3- راه‌کارهای مهار و مدیریت رشد نقدینگی
4- برنامه تأمین انرژی مطمئن در شرایط تحریم
5- برنامه تأمین کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم
6- برنامه‌های ویژه حمل و نقل دریایی، ریلی و هوایی در تحریم
7- برنامه‌های صنعت ، معدن و تجارت در شرایط تحریم
8- نحوه واگذاری دارایی‌های مازاد دولت به مردم (سهام و املاک مازاد)
9- تسهیل در مشارکت عمومی و خصوصی برای اجرای طرح های عمرانی
10- برنامه تأمین معیشت فقرا و کاهش فقر مطلق
11- برنامه‌های رونق تولید و اشتغال گسترده
12- تدوین راه‌کارهای ویژه مقابله با تحریم در حوزه IT , ICT
نکته جالب درباره این بسته این است که بعد از 5 سال، بالاخره برای نخستین بار دولت بدون در نظر گرفتن وعده‌های کشورهای خارجی (برجام آمریکایی و اروپایی)، اقدام به تدوین برنامه‌ای داخلی برای برون‌رفت از مشکلات اقتصادی کشور کرده است از این رو شاید به عنوان نقطه عطفی در عملکرد دولت در حوزه سیاست‌گذاری به شمار آید.
این خبر با واکنش‌های فراوانی در بین مخاطبان فارس روبرو شد. عده‌ای با نگاه خوشبینانه به این اقدام دولت، ابزار امیدواری کردند این اقدام دولت در اعتماد به توانمندی‌های داخلی برای حل مشکلات کشور ادامه داشته باشد. عده‌ای نیز با عینک بدبینی به این بسته نگاه کردند. عده‌ای نیز با نگاه دغدغه‌مندانه و کارشناسی پیشنهاداتی را افزون بر این بسته ارائه دادند که خواندن آنها خالی از لطف نیست. در ادامه واکنش مخاطبان به این خبر را با هم مرور می‌کنیم.
علی ایلامی از آن دست مخاطبینی است که از این اقدام دولت در نگاه به توانمندی‌های داخلی استقبال کرده و نوشته: این پایان چشم دوختن به غرب از طرف دولت و ان‌شاءالله برگشتن به وطن و نگاه به ظرفیت‌های داخل، با توجه به توانمندی‌های بالای کشورمان بسیار خوب است.
مهران اما نگاه بدبینانه‌ای به این بسته داشته است: بسته ها رو یا باز کنید یا بگذارید کنار. این مسخره‌بازی‌ها چیه که درآوردید.از اون برجام جانتان بیایید بیرون و خیال همه رو راحت کنید دیگه. یه ملت رو گذاشتین سر کار.
گلایه‌ها به این بسته، ظاهرا بیشتر به‌دلیل سابقه ضعیف دولت در توجه به ظرفیت داخلی است و نه محتوای خود بسته. کمااینکه مخاطبی با نام مستعار«شاکر برجام» خطاب به نوبخت گفته است: به خودتان زحمت ندهید. این نگرانی‌ها و کارها مال دلواپسان بیسوادی بود که باید می‌رفتند به جهنم. شما جناب نوبخت خوشحال باشید که هنوز هم آفتاب برجام می‌تابد و باید شکر نعمت برجام را بجای آورد. هنوز هم باید دل خوش کنید که تحریم‌ها برداشته شده و با اروپایی‌ها می‌توان تعامل کرد.
مخاطبی دیگری نوشته است: این 12 بند چیزی شبیه به یک بیانیه هست که در یک همایش یا سمینار مطرح شده و یا 12 آرزو و یا 12 حرف کلی و بی‌ارزش و فاقد تضمین اجرایی
که تنها کارایی آن، رفع فشار ناشی از انتقاد از تنبلی دولت و ماندن کشور در مرداب متعفن برجام.
یکی از مخاطبان هم نظر بالا را تایید کرده و پیش‌بینی عجیبی درباره فرجام دولت انجام داده است: آفرین. بیشتر شبیه یک برنامه بلندمدت است. متاسفانه دولت دیگر قادر به اجرای کنترل و رونق اقتصادی نیست و شبیه یک آدم مضطرب شده که این استرس و اضطراب هیچ ثمری نخواهد داشت. شاید فرجام این دولت استعفا شود.
یکی دیگر از مخاطبان هم با یک ضرب‌المثل، بی‌اعتمادی خود را به این بسته نشان داده است: حتما شنیده اید که مارادونا را ول کن زلفعلی را بچسب ... خدا رحم کند از بسته‌های این دولت... یادم هست همین آقایان در دوران سازندگی بسته‌ای داشتند برای ازبین بردن فقر... که مردم می‌گفتند از بین رفتن فقیر!
مخاطبی از بویین‌زهرا هم با گله‌مندی نوشته است: تموم نشد این بسته‌بازی‌ها، اونم از کسی و کسانی که تا الان باید برکنار میشدند در قالب تیم اقتصادی دولت و نتیجه اون در سفره‌های مردم. بس نیست بازی با مردم در قالب بسته‌بندی‌های جورواجور بی محتوا؟
اما بخشی از انتقادها به بسته نوبخت، معطوف به «کلی بودن» بندهای آن است. یکی از مخاطبان اینطور گله کرده است: این برنامه، کلی و مانند برنامه‌های مبهم نامزدهای انتخاباتی است. برادر نوبخت! امسال سال پنجم استقرار دولت است و اینجا کمپین انتخاباتی نیست!
«رهسپار» هم نوشته است: این که برداری مقداری از وظایف هر وزارتخانه‌ای رو بنویسی که نشد برنامه. حداقل توی این 5 سال کار می‌کردید تا اگر هم اشتباه می‌کردید الان دیگه تجربه مدیریت کشورتون رفرش شده بود و در این بحران‌های تحریم انشا نمی‌نوشتید.
یکی از مخاطبان نیز با خوشبینی به این بسته‌ها نوشته است: به نظرم خیلی کار کارشناسی خوبی روی این بسته ها صورت گرفته چرا که تجربه 5 ساله برای تدوین این بسته ها مورد توجه قرار گرفته.
پیشنهادها به دولت برای بهبود این بسته نیز کم نبوده است. یکی از مخاطبان با فهرست کردن چند پیشنهاد به دولت نوشته است: نیاز به کارشناسی خاصی نداره چون ایران کشورکی بدبخت و بی‌چیز و محصور در خشکی در گوشه پرت دنیا نیست. بسته پیشنهادی مردم عوام کوچه و بازار که می تونه اوضاع را 180 درجه عوض کند این 6 مورده :
1 . توجه به استعدادهای داخلی، تولید داخل و کشورهای منطقه.
2 . مبارزه واقعی با فساد بطوریکه دیگر الف ب پ ت ث سلطان سکه و ... نشنویم. اسم مفسد بی‌تعارف گفته بشه. گزارش شفاف به مردم، دادگاه‌های سریع و احکام خردکننده انقلابی، مبارزه با رانت و جاانداختن شایسته سالاری .
3 . برگشتن به اصول انقلاب و مخصوصا «نه شرقی نه غربی» آن هم غربی که تاریخ واضح 100 سال جنایت علیه ایران و ایرانی داره و دوستی مجدد با کشورهایی که شاید قوی نباشن اما ضداستعمار هستن و مشترک المنافع .
4 . احیای هوافضا و هسته‌ای و رساندن آب از دریای عمان تا خلیج فارس به دو مقصد شرق کرمان، زاهدان، جنوب بیرجند و شیراز به دو شاخه جنوب یزد و جنوب اصفهان و احداث 3نیروگاه هسته‌ای برای تولید آب شیرین ارزان‌قیمت برای دو مسیر و همچنین برای خوزستان.
5 . دست برداشتن از صرفا شعار اقتصاد غیرنفتی و واقعا رفتن به سمت متنوع کردن درآمدهای کشور از طریق توریسم ، صنایع تبدیلی و... یک بار عربستان برایمان مشکل ایجاد کرد و حالا ترامپ. و با توجه به شعاری بودن وضعیتمان این ماجرا ادامه خواهد داشت .
6 . تلاش برای بستن پیمان‌های مالی دوجانبه و حتی‌الامکان کم کردن استفاده از دلار که ابزار نظارتی تحریمی هم هست.
به خودمان برگردیم ریسمان غرب، ریسمان نجات نیست. ریسمان پوسیده سقوط به ته چاهه. می بینید که قبل برجام وضعیت مالی معیشتی و امنیت خیلی خیلی بهتر بود.
مخاطبی نیز برای برون‌رفت از مشکلات اقتصادی، اینگونه پیشنهاد داده است: اقتصاد مقاومتی را اگر عمل کنید ریشه درخت تحریم را خواهد خشکاند.اگر دنبال بسته می‌گردین بدونین این بهترین بسته است.
یکی دیگر هم به دولت یک بسته اجرایی پیشنهاد داده است به این شرح: دولت دست از دست‌اندازی به ارز و بانک مرکزی بردارد که نتیجه آن نوسانات شدید پول ملی و تضعیف تولید و شکنندگی در برابر تحریم ها است.به جای آن بر احتکار ارز، پول، طلا، مسکن خالی، املاک تجاری بلااستفاده و زمین مالیات ببندد و از دهک‌های پر درآمد، مالیات پلکانی بگیرد...و همه‌چیز را به بازار بسپرد... با به جریان افتادن دارایی‌های احتکار شده، بازار با کمترین تورم، قیمت‌ها را مشخص و نقدینگی به سمت تولید روانه شده و کشور از رکود خارج خواهد شد. جمع شدن سفره رانت، ثبات شفافیت، انضباط و مقاومت در برابر تحریم‌ها از همین طریق ممکن است.
«علیرضا» نیز از جمله مخاطبینی بوده که از رویه حال‌حاضر گله کرده و نوشته است: بزرگترین مشکل برای عمده مردم، اجاره و هزینه مسکن می‌باشد. اگر طرح‌های مسکن مهر در دولت یازدهم پیگیری می‌شد یکسری مردم محترم مسئله مسکن‌شان حل می‌شد. کشور هیچ‌چیز کم ندارد، از زیر زمین تا به آسمانش نعمت ریخته است. دولت بزرگترین ملاک کشور است. بیش از 85 میلیون تن سیمان و 20میلیون تن انواع فولاد در سال تولید می‌شود پس مشکلی بنام مسکن نباید وجود داشته باشد. ضمنا آبیاری نوین، تولید را افزایش می‌دهد، پس مشکل خوراک نیز حل است. می‌ماند مشکل بزرگمان، مدیران نالایق و بانکداری مخرب‌مان و مردم حریص که باید در اسرع وقت حل شود.
یکی از مخاطبان هم به بند 9 این بسته اشاره کرده و نوشته است: تسهیل در مشارکت عمومی و خصوصی برای اجرای طرح های عمرانی؛ این طرح اگه اجرا بشه برای شرکت‌های عمرانی و مصالح ساختمانی و در نهایت ایجاد اشتغال و حوزه عمران و آبادانی کشور عالیه!
مخاطبی هم اعتماد به این بسته و استقبال از اقدام دولت را خواستار شده است: اینقدر ناامید نباشیم. حالا که دولت فهمیده از چشمه خارجی‌ها آبی برای ما نمی‌جوشه. باید کمک کرد تا با توان داخلی مشکلات را حل کنیم. البته شرطش روحیه جهادی و خودباوری است که ان شاء الله با ترمیم کابینه این مهم محقق بشه.
ادامه واکنش مردم درباره «برجام ایرانی» را در لینک زیر بخوانید:
