آیا هدف نهایی در ایران، تغییر نظام است؟

ستون­ نویس­‌های روزنامه­‌های ترکیه که در زبان ترکی از آنان به عنوان «گوشه نویس» یاد می­‌شود، نقش مهمی در هدایت افکار عمومی ترکیه و بالا رفتن میزان محبوبیت و فروش روزنامه­‌های این کشور دارند. آنان نه تنها در تعیین اصلی­ترین موضوعات سیاسی روز در سطح جامعه، بلکه در مشخص کردن موضوعات اصلی نزد گردانندگان شبکه­‌های تلویزیونی و برنامه­‌های گفت‌وگو محور هم نقش دارند و گهگاه بسته به میزان محبوبیت و اثرگذاری، به طور مستقیم یا غیرمستقیم، به مسئولین هم، مشورت می‌دهند. تسنیم بر آن است تا هر هفته دو بار، گزیده­‌هایی از مهم­ترین ستون­های روزنامه­‌های ترکیه را به خوانندگان خود ارائه دهد.

روابط ترکیه و آمریکا را مدتی در فریز بگذاریم

سدات ارگین / حریت

مدت­هاست از ایستگاه چهل سالگی حیات روزنامه­ نگاری­‌ام گذشته­‌ام. در این چهل سال، همواره با سیاست خارجی ور رفته­‌ام و غالباً زوم من بر روابط ترکیه و آمریکا بوده و چندین سال به عنوان خبرنگار حریت، عمر من در واشنگتن و راهروهای کنگره، کاخ سفید و پنتاگون سپری شده است.

من، هم دوران تحریم تسلیحاتی آمریکا علیه ترکیه و تلاش بلنت اجویت در سال 1978 برای رفع این تحریم را به خاطر دارم، هم بهتر شدن روابط در دوران تورگوت اوزال و هم پوشاندن سر افسران میت ترکیه با گونی در شهر سلیمانیه کردستان عراق را دیده­‌ام. حفط این روابط هیچگاه آسان نبوده و با وجود آن که ترکیه و آمریکا، متفق هم هستند، اما خیلی وقت­‌ها نتوانسته­‌اند درک روشنی از هم داشته باشند. من در طول تمام این سال­ها، شاهد این نبوده­‌ام که تنش در این رابطه دو سویه، تا این اندازه عمیق و پیچیده شود. به نظرم این بار، مشکلات ما با دفعات قبلی خیلی فرق دارد. بسیاری مسائل پیچیده در هم تنیده شده و تبدیل به یک گره کور شده  است.

معتقدم هر دو طرف مقصرند. مثلاً آنکارا می­‌توانست مساله کشیش برونسون را زودتر حل کند و از دیگر سو، آمریکا نیز در میزبانی از فتح الله گولن، بیشرمی را به اوج رسانده است.

اعتراف می­‌کنم که نمی­‌دانم این رابطه در چه مسیری پیش می­‌رود. تنها چیزی که می­‌دانم، این است که این رابطه به آسانی، بهبود نخواهد یافت.

فکر می­‌کنم که خیر و مصلحت هر دو سو در این است که مدتی این رابطه را در یخچال فریزر بگذارند. چگونه؟ باور کنید نمی­‌دانم.

احزاب مخالف دچار تنش شده‌­اند، آکپارتی در چه حال است؟

عبدالقادر سَلوی / حریت

این روزها شاهد بروز تنش و بحران جدی در دو حزب مخالف هستیم. یکی حزب خوب که هنوز هم تکلیف رهبری آن و تصمیمات مرال آکشَنر روشن نیست و دیگری حزب جمهوری خلق به رهبری کمال کلیچدار اوغلو.

احزاب ترکیه در حال تلاش برای ورود به انتخابات محلی شهرداری­‌ها هستند و درست در این شرایط، محرم اینجه به دنبال تغییرات بزرگ است. از او می­‌پرسند مگر الان زمان تغییر و تحول است؟ در جواب می­‌گوید: بله. دقیقاً. وقتش همین الان است، اما ظاهراً هواداران حزب، مانند اینجه فکر نمی­‌کنند.

سوال اینجاست: در شرایطی که احزاب مخالف با چنین مشکلاتی دست و پنجه نرم می­‌کنند، حزب حاکم، یعنی حزب عدالت و توسعه چه می­‌کند و در چه حال است؟ در این شرایط، حزب عدالت و توسعه، پروژه آماده­ سازی برای حضور در رقابت­‌های حساس انتخابات محلی را کلید زده و در حال طی مسیر است.

در هجدهم آگوست، کنگره برگزار می­‌شود و حزب عدالت و توسعه، بسیاری از مسئولین اصلی را تغییر خواهد داد و شاهد عزل و نصب­‌های بسیاری در بخش­‌ها و نهادهای مختلف این حزب خواهیم بود. رئیس جمهور اردوغان، از مشاورین و مسئولین طلب لیست کرده و از آنان خواسته اسامی افرادی را در اختیارش بگذارند که برای ورود به مهم­ترین نهاد حزب یعنی شورای مرکزی تصمیم­ گیری­‌های سیاسی، مناسب هستند.

بنابراین، اردوغان بعد از تغییر نظام سیاسی کشور، تغییر در مجلس ملی و همچنین اعلام اسامی اعضای کابینه، حالا سراغ حزب می­‌رود تا آکپارتی کاملاً تازه شود و بسیاری از مسئولین جدید که به قول اردوغان باید به جای «من»، از «ما» دم بزنند، به میدان بیایند. بعد از تغییرات حزب و معرفی مسئولین جدید هم نوبت به تعیین نامزدهای نهایی برای انتخابات شهرداری های سراسر کشور خواهد رسید.

سیاستی به نام تهدید اقتصادی

جمیل اَرتَم / ملیت

تنش‌­های دیپلماتیک طولانی­ مدت بین کشورهای مختلف، پیش از هر چیز دیگری، بر اقتصاد تاثیر می­‌گذارد و وقتی که اختلاف، به درازا می­‌کشد، همه می­‌فهمند که موازنه اقتصادی قبلی، از میان رفته است.

حالا می­‌خواهیم در مورد تهدیدات آمریکا علیه ترکیه صحبت کنیم. البته می­‌دانیم که فقط ترکیه مورد تهدید تحریم­‌های اقتصادی قرار نگرفته و آمریکا در حق چندین کشور دیگر نیز دست به چنین تهدیداتی زده و به ویژه از وقتی که دونالد ترامپ بر سر کار آمده، استفاده از سیاست تهدید به تحریم اقتصادی، فزونی گرفته است.

صد البته نمی­‌توان این سیاست را فقط به ویژگی­‌های شخصیتی ترامپ ربط داد. حتی نمی­‌توان مساله را چنین تبیین کرد که این فقط دستاورد فعالیت­‌های یکنفره ترامپ در فضای مجازی و توییتر است. خیر. این سیاست خود آمریکاست.

واقعیت این است که آمریکا به دنبال قدرت گمشده پیشین است که حالا موازنه اقتصادی بر آن سایه انداخته و واشنگتن به شدت خواهان آن است که قدرت خود را بازگرداند. آمریکا دارد همه را امتحان می­‌کند تا بفهمد آیا این همان دنیای قبلی دوران تک­ قطبی بعد از فروپاشی شوروی است یا همه چیز تغییر کرده است. شاید باید این فرصت را به آمریکا داد که خود را و جهان را بیازماید و در عین حال، چنین چیزی را برای کشورهای در معرض تهدید نیز به مثابه فرصتی تلقی می­‌کنم که می­‌توانند به آمریکا نشان دهند آیا دنیا تغییر کرده یا نه.

آیا هدف نهایی در ایران، تغییر نظام است؟

سَویل نوریِوا/ ستار

اظهارات پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا درمورد ایران، مهم است. او اعلام کرد که هدف آمریکا، تغییر رژیم سیاسی نیست. این سخنان پمپئو، در واقع اشاره­‌ای است به رنگ و بوی سیاست­های آمریکا در مورد آینده ایران. همان آمریکایی که در آن؛ نئو مسیحیان راست افراطی و صهیونیست­‌ها، قدرت را به تمامی در دست گرفته­‌اند. البته چنین چیزی برای خود آمریکا نیز، مشکلات بسیاری به وجود می­‌آورد. چرا که یک نگرش تند دینی با ماهیت و ساختار سیاسی آمریکا که به دنبال مدیریت جهان است، به هیچ وجه منطبق نیست.

در شرایط فعلی، شاهد این هستیم که بنیامین نتانیاهو از هر فرصتی استفاده می­‌کند تا دستاورد بیشتری به دست بیاورد و به همین منظور، آتش بر بنزین مشکلات خاورمیانه می­‌ریزد.

واقعیت این است که ایران، دولت مهمی است و بازی با جایگاه ایران در منطقه، ممکن است منجر به لغزاندن همه سنگ­های دیگر شود! به همین خاطر، روحانی هم در مورد تهدید علیه ایران و منطقه، به این اشاره کرده که اگر در ایران خون ریخته شود، تمام منطقه دچار خشونت و خونریزی خواهد شد. این نشان می­‌دهد که در چنان شرایطی، ایران ابایی از جنگ نخواهد داشت و به نظر می­‌رسد در چنین شرایطی، آمریکا فقط به دنبال این است که مانع از گسترش نفوذ ایران در منطقه شود.

توپچی‌های آکپارتی

عایشه یلدرم / جمهوریت/ جمهوریت

احمد شیک از نمایندگان مجلس و از اعضای حزب دموکراتیک خلق­‌ها (HDP) از تریبون مجلس در حال سخنرانی بود. او خطاب به نمایندگان حزب عدالت و توسعه  (AKP) گفت:«لازم است که از همین تریبون، ماهیت سیاسی حزب شما را برایتان معنی کنم تا بدانید چه هستید و چه هدفی دارید. رسیدن به اقتدار، چنان کِبر و غروری در شما به وجود آورده که می‌خواهید این غرور و خود بزرگ­بینی را با دروغ و جهالتتان پنهان کنید، اما همه شما را می­‌بینند و ماهیتتان معلوم است. به همین خاطر از شدت ناتوانی و عجز، به تمام مخالفین خود، حمله­‌ور می­‌شوید.»

وقتی که سخنان احمد شیک به این جمله رسید، مورد هجوم یکی از نمایندگان حزب عدالت و توسعه قرار گرفت. او فقط به تکان دادن دست و فریاد زدن و تهدید شفاهی اکتفا نکرد، بلکه با صدای بلند خطاب به احمد شیک اعلام کرد: «چهار چشمی مراقب حرکات تو هستم و تو را زیر نظر دارم.»

نماینده­‌ای که این سخنان تهدیدآمیز را بر زبان آورد، همان آلپای اوزالان است که در روز تایید اعتبارنامه نمایندگی­‌اش، آشکارا اعلام کرد که در مجلس، ماموریت خود را حراست از رژیم اقتدار یکنفره می­‌داند! این ذات، که از دنیای فوتبال به حزب عدالت و توسعه و به میدان سیاست و پارلمان آمده است، قبلاً حرکات و رفتارهای زشتی انجام داده که فایل­‌های ویدیویی آن دست به دست می­‌چرخد و حالا هم گمان می­‌کند که مجلس، میدانی است برای کله زدن، لگد زدن و قاپیدن توپ!

البته توجه حزب عدالت و توسعه و شخص اردوغان به فوتبالیست­‌ها و آوردن آنان به میدان سیاست، مسبوق به سابقه است و افراد زیادی را از چمن فوتبال به میدان تبلیغات آورده است. دیدیم که با مسعود اوزیل هم چه کردند. اوزیل به خاطر عکسی که با اردوغان گرفته بود، عملاً با اقدامی عجیب، آلمان را به دو نیمه تقسیم کرد. این در حالی بود که بسیاری اظهارات او را صادقانه نمی­‌دانستند و معتقد بودند که حزب عدالت و توسعه است که این مساله را به یک جنگ نژادپرستانه تبدیل کرده است.

از یاد نبریم که دنیز ناکی هم یک فوتبالیست ترکیه­‌ای بود که به خاطر هجوم نژادپرستان، ناچار شد ترکیه را ترک کند، اما کسی از او حمایت نکرد. چرا؟ چون هم کُرد بود و هم خارج از دایره توپچی­‌های حزب عدالت و توسعه.