«زهره الهیان» عضو اسبق کمیسیون امنیت ملی مجلس و تحلیلگر مسائل بین‌الملل در تشریح دلایل اهمیت حفظ برجام برای اروپا با اشاره به اجرای برجام بعد از توافق حاصله در وین، گفت: علیرغم حصول برجام و اجرای آن و با وجود پایبندی ایران به تعهداتش که گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همه مؤید این پایبندی است و اقدامات صورت گرفته از سوی ایران از جمله خروج اورانیوم غنی شده، حذف سانتریفیوژها، تبدیل فردو به مرکز تحقیقاتی و دسترسی‌های گسترده آژانس به تأسیسات هسته‌ای ایران، ولی متأسفانه آمریکا از برجام خارج و تحریم‌های لغو شده، دوباره اعمال شد.
اخبار سیاسی- وی با یادآوری این نکته که در این مدت شاهد اقدام موثری از ناحیه طرف اروپایی در برجام نبودیم و نشانه‌هایی از فرسایشی شدن روند اجرای برجام را شاهد بودیم، خاطرنشان کرد: با وجود عدم تعهد اروپا به قول و قرارها در مذاکراتش با ایران، ولی بقای برجام برای اروپا حائز اهمیت است.
الهیان در تشریح ابعاد اهمیت برجام برای اروپا بیانیه اخیر سه کشور اروپایی را نشانگر اهمیت حفظ برجام برای این اتحادیه خواند و افزود: برجام گشایشی سیاسی برای غرب به ویژه اروپا بود که در سایه آن، منافع اقتصادی و امنیتی خودش را دنبال کند، بدین معنا که با نهایی شدن برجام و این گشایش سیاسی، منافع اقتصادی آن تضمین شده است. در حقیقت تعاملات اقتصادی و تبادلات تجاری با یک کشور 80 میلیونی (ایران) منافع زیادی را برای اروپا و شرکت‌های اروپایی به همراه دارد.
*سه کشور اروپایی عضو برجام برای اجرایی شدن تعهداتشان هزینه نکردند
عضو اسبق کمیسیون امنیت ملی مجلس در دوره هشتم با ذکر این نکته که تعامل اقتصادی با ایران به واسطه موقعیت ژئوپولتیکی و ژئواستراتژیکی‌اش در منطقه منافع قابل توجهی برای اروپا به همراه دارد، اظهار داشت: البته شاهد بودیم که تروئیکای اروپا (انگلیس، فرانسه و آلمان) که عضو اروپایی برجام نیز هستند خیلی حاضر نشدند برای اجرایی شدن تعهداتشان هزینه کرده و در راستای ابقای برجام تلاش بیشتری را صورت دهند.
وی ادامه داد: در عین حال منافع امنیتی برجام برای این کشورها بسیار اهمیت دارد، چرا که ایران به عنوان کشوری مهم و مقتدر که محور ثبات منطقه و نظم منطقه‌ای است، قطعا ارتباط و تعامل با آن به لحاظ امنیتی برای اروپا شایان توجه است.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل بیان کرد: برجام یک الگوی خوب برای همکاری‌های چندجانبه و ایجاد نظم منطقه‌ای برای اروپا محسوب می‌شود. چرا که کشورهای اروپایی با مشکلات فعلی از جمله اختلافات داخلی و خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا در آینده نزدیک، تلاش می‌کنند برای ایجاد امنیت منطقه‌ای و کاهش مشکلات به حفظ برجام کمک کرده و آن را حفظ کنند.
الهیان در عین حال یادآور شد: البته در این راستا این کشورها (اروپایی‌ها) صرفا منافع خود را در نظر دارند و کوتاهی‌هایی که در مقابل ایران و تعهداتشان به جمهوری اسلامی صورت می‌دهند از جمله تعیین سازوکار مالی (اینستکس) نشان از عدم تعهد آنها به قول و قرارهایشان دارد. هر چند که در قالب ابقای برجام، منافع جدی را برای خود می‌بینند.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل در پاسخ به این پرسش که فکر می‌کنید اروپا تا چه زمانی برای حفظ برجام تلاش خواهد کرد؟ با اشاره به منافع امنیتی و اقتصادی برجام برای اروپا، خاطرنشان کرد: تجربه نشان داده که کشورهای اروپایی و شرکت‌های آنها در مقابل تحریم‌های آمریکا حاضر به ایستادگی نشدند و برخی شرکت‌های بزرگ اروپایی بعد از خروج آمریکا از برجام و تهدید آنها به اینکه اگر به همکاری با ایران ادامه دهند، مورد تحریم قرار می‌گیرند، از ایران خارج شده و تعهداتشان را عملی نکردند.
