بررسی حجاب اجباری و اختیاری در دین یهود

حجت الاسلام محسن عرفائی استاد حوزه علمیه قم و مدیر بنیاد علمی فرهنگی فؤاد پیرامون چگونگی موضوع حجاب در قوم یهود گفت: ابتدا باید توجه کنیم که از منظر قرآن کریم همه ادیان الهی دارای یک جوهره و ماهیت واحد هستند که گاهی از آن به وحدت گوهر قدسی ادیان یاد می کنند به این معنا که خداوند متعال برای جریان توحید و سرپرستی و ولایت خویش در عالم، ادیان مختلفی را بر طبق اقتضائات هر زمانی تشریع کرده و توسط انبیای الهی و کتاب های آسمانی ابلاغ کرده است.

وی ادامه داد: همه ادیان الهی یک هدف را دنبال می کنند و آن جریان ولایت خداوند در عالم است و تشریعات و قوانین فقهی در واقع مناسک رسیدن به توحید هستند. البته نه به این معنا که با رسیدن به توحید، مناسک و عبادات باطل می شود؛ چنانکه بعضی از فرقه های انحرافی مانند برخی صوفیه معتقدند. بلکه به این بیان که در واقع هدف نهایی همه این ادیان و عبادات و اعمالی که تشریع شده یک چیز بیشتر نیست و آن معرفت الله است.

وی افزود: این وحدت هدف و در نتیجه اتحاد ماهوی بین همه ادیان نکته ای است که مورد تصریح خود قرآن کریم قرار گرفته است که می‌فرماید:

شَرَعَ لَکُمْ مِنَ الدِّینِ مَا وَصَّىٰ بِهِ نُوحًا وَالَّذِی أَوْحَیْنَا إِلَیْکَ وَمَا وَصَّیْنَا بِهِ إِبْرَاهِیمَ وَمُوسَىٰ وَعِیسَىٰ ۖ أَنْ أَقِیمُوا الدِّینَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِیهِ ۚ کَبُرَ عَلَى الْمُشْرِکِینَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَیْهِ ۚ اللَّهُ یَجْتَبِی إِلَیْهِ مَنْ یَشَاءُ وَیَهْدِی إِلَیْهِ مَنْ یُنِیبُ (سوره شوری، آیه 13)

خدا شرع و آیینی که برای شما مسلمین قرار داد حقایق و احکامی است که نوح را هم به آن سفارش کرد و بر تو نیز همان را وحی کردیم و به ابراهیم و موسی و عیسی هم آن را سفارش نمودیم که دین خدا را بر پا دارید و هرگز تفرقه و اختلاف در دین نکنید...

و بر همین اساس است که قرآن کریم می فرماید:  لا نفرق بین احد من رسله...

ما معتقد به هیچ اختلاف و تفرقه ای بین هیچ یک از انبیای الهی نیستیم...

استاد حوزه علمیه قم عنوان کرد: بنابر این محور دعوت همه ادیان الهی یکی است و البته دین بعدی نسبت به دین قبلی نسخه کامل تری است و لذا اسلام کامل ترین ادیان و جامع ترین شرایع است که با آمدن آن، تدین به ادیان قبلی باعث نجات نمی شود؛ بنابرین وحدت گوهر قدسی ادیان به معنای پلورالیسم دینی نیست.

وی افزود: بر طبق بحث قبل متوجه می شویم که بخشی از قوانین ادیان ممکن است مشترک باشند چون همه ادیان یک هدف نهایی را با توجه به شرایط زمان خودشان دنبال می کنند و چون برخی از شرایط در ادوار مختلف زندگی بشر تغییری نکرده و ثابت بوده بنابرین قوانین الهی مرتبط با آن شرایط ثابت نیز در برخی ادیان مشترک است.

مثلا در تفسیر قرطبی آمده است که مستی در تمام شرایع الهی حرمت داشته یا مثلا روابط نامشروع جنسی در شرایع گذشته نیز تحریم شده بوده و مجازات به دنبال داشته است.

وی در خصوص منابع مهم برای شناخت دین یهود بیان کرد: برای شناخت موضع دین یهود در مورد حجاب و عفاف، دو منبع مهم در دسترس است که یکی از آنها کتاب مقدس یهودیان یعنی تورات است و دیگری متن نسبتا مفصلی است به نام تلمود که در حقیقت به عنوان شریعت شفاهی یهودیان شناخته می شود که محصول تلاش عالمان یهودی در طول تاریخ است.

به اعتقاد یهودیان، افزون بر آنچه خداوند به صورت مکتوب بر پیامبرش نازل کرد، وحی دیگری نیز بوده که به صورت شفاهی به حضرت موسی (ع) منتقل شد و ایشان این مطالب را به طور شفاهی به مشایخ منتقل کرد و مشایخ هم سینه به سینه آن را انتقال دادند تا بعدها به صورت مکتوب در آمد. این وحی، با نام «شریعت شفاهی» به ثبت رسیده و برای آن اهمیتی چون اهمیت «شریعت مکتوب» یا تورات قائل شده اند، به گونه ای که انکار آن برای یک یهودی، خطر متهم شدن به ارتداد دارد...

البته ما مسلمانان معتقد به تحریف تورات واقعی هستیم که خداوند متعال در قرآن درمورد آن فرموده است که دارای هدایت و نور بود: «انا انزلنا التوراة فیها هدی و نور...»  اما متاسفانه این متن مقدس هدایتگر و نورانی، توسط برخی دانشمندان فاسد یهودی به اهداف دنیوی دچار تحریفات مختلفی شده است. از مقایسه متن تورات موجود با قرآن کریم که تحریف نشده، می توانیم اجمالا برخی نقاط مشترک شریعت یهود و آیین اسلام را درک کنیم.

عرفایی در خصوص حجاب در شریعت یهود خاطر نشان کرد: در «تلمود» اصلی‌ ترین کتاب فقهی که به گفته ویل‌دورانت، اساس تعلیم و تربیت یهود است، بر لزوم پوشاندن سر از نامحرمان، لزوم سکوت زن و پرهیز از هرگونه آرایش برای سایر مردها، پرهیز از نگاه زن به مردان بیگانه، اجتناب از نگاه مرد به زنان نامحرم‌ و لزوم پرهیز از هر امر تحریک‌ آمیز، تأکید شده است. برابر حکم سخت‌گیرانه تلمود، اگر رفتار زن فضیحت ‌آمیز باشد، شوهر حق دارد او را بدون پرداخت مبلغ کتوبا (مهریه) طلاق دهد و زنانی که در موارد زیر به رفتار و کردار آنها اشاره می‌ شود، ازدواجشان باطل است و مبلغ کتوبا (مهریه) به ایشان تعلّق نمی ‌گیرد:

زنی که از اجرای قوانین دینی یهود سرپیچی می‌ کند و فی ‌المثل بدون پوشاندن سرِ خود، به میان مردان می‌ رود، در کوچه و بازار پشم می ‌ریسد و با هر مردی از روی سبک سری به گفت‌ و گو می ‌پردازد.

برخورد حضرت موسی(ع) با دختران شعیب که در قرآن کریم هم منعکس شده که به آنان فرمود تا پشت سر او حرکت کرده، از پشت سر، او را به منزل پدرشان هدایت کنند تا نگاه موسی (ع) از پشت سر به آنها نیافتد (البته این جریان مربوط به قبل از نبوت جناب موسی(ع) است) و نیز سیره عملی یهودیان مبنی بر استفاده از چادر و برقع و روبند، تفکیک و جدا بودن محل عبادت زنان از مردان در کنیسه، ناشایسته شمردن اشعاری که در تمجید زیبایی زنان سروده شده است و ایراد خطابه توسط زنان از پشت پرده، بیانگر کیفیت شدید و سخت‌گیرانه حجاب نزد یهودیان است.

در  تورات آمده است که یکی از مجازات های زن خطاکار این بوده که تا مدتی حق استفاده از حجاب را ندارد که طبق این بینش، از نظر تورات، حجاب یک امتیاز و کرامت برای زنان سالم محسوب می شده که با گرفتن آن از زنان خطاکار آنها را تنبیه و مجازات می کردند.

به گفته اشتاین سالتز در کتاب «سیری در تلمود»، در ادبیات عبری واژه «صنیعوت» به معنای «حریم خصوصی»، «عفت و پاکدامنی»، نجابت» و «بازداری» یا تقوا، واژه ای است که برای اشاره به پوشش و رفتار اجتماعی یهودیان، به ویژه در مورد مسائل جنسی اشاره دارد.