با آغاز غیبت امام عصر (عج)، شیعیان فصل جدیدی از زندگی اجتماعی خویش را تجربه کردند که طی آن قرار است جامعه اسلامی بدون حضور جسمانی امام معصوم، اما در عین حال بر اساس آموزه‌های ایشان و تحت اشراف فق‌ها اداره شود.
لازم به ذکر است امام عصر (عج) در سالیان ابتدایی غیبت خویش یعنی حدود هفتاد تا هشتاد سال از طریق وکلای خویش که به نام‌های عثمان بن سعید عمری، محمد بن عثمان عمری، حسین بن روح نوبختی و علی بن محمد سمری شناخته می‌شوند و نیز از طریق توقیعات و نامه‌نگاری با برخی فق‌های دوازده‌امامی، با شیعیان خویش ارتباط برقرار می‌کردند و در هر بار توصیه‌هایی را ابراز می‌داشتند.
طبرسی در کتاب احتجاج خود داستانی از نامه امام زمان (عج) به شیخ مفید نقل می‌کند که بخش‌هایی از آن را در ادامه می‌خوانید. ایشان می‌نویسد: مکتوبى در اواخر ماه صفر سال ۴۱۰ (هجرى) از ناحیه مقدسه امام زمان (عج) به شیخ مفید محمّد ابن محمّد بن نعمان رسید. رساننده آن مکتوب گفته است که آن را از ناحیه‌اى متصل به حجاز آورده است.
«این مکتوبى است براى برادر با- ایمان و دوست رشید ابى عبد اللَّه محمّد بن محمّد بن نعمان: شیخ مفید ادام اللَّه اعزازه که از جمله پیمان‌هایى است که به ودیعت نهاده شده و از بندگان خدا دریافت شده است.
سلام بر تو اى دوست مخلص در دین که در اعتقاد به ما با علم و یقین امتیاز دارى. ما شکر وجود تو را بپیشگاه خداوندى که جز او خدائى نیست برده و از ذات بی‌زوالش درخواست می‌کنم که رحمت پیاپى خود را بر آقا و مولا و پیغمبر ما محمّد و اولاد طاهرین او فرو فرستد و به تو که پروردگار توفیقاتت را براى یارى حق مستدام بدارد و پاداش تو را با سخنانى که از جانب ما می‌گویی با صداقت افزون کند.
اعلام میداریم که: به ما اجازه داده شده که تو را بشرافت مکاتبه مفتخر سازیم و موظف بداریم که آنچه به تو می‌نویسیم بخ دوستان ما که نزد تو هستند برسانى. خداوند آن‌ها را به طاعت خود عزیز بدارد و با حفظ و عنایات خود مشکلات آن‌ها را برطرف سازد ...
حضرت پس از بیان مطالبی فرمودند:
«از عهدشکنیها و پشت سر گذاشتن عهد و پیمانها با اطلاعیم؛ گویی این‌ها از لغزشهای خود خبر ندارند، با همه گناهان، ما هرگز امور شما را مهمل نگذاشته، شما را فراموش نمی‌کنیم و اگر عنایات و توجهات ما نبود، مصائب و حوادث زندگی شما را در بر می‌گرفت و دشمنان شما را از بین می‌بردند؛ پس، از خداوند بترسید و تقوا پیشه کنید و به خاندان رسالت مدد رسانید. إِنَّا غَیْرُ مُهْمِلِینَ لِمُرَاعَاتِکُمْ وَ لَا نَاسِینَ لِذِکْرِکُمْ وَ لَوْ لَا ذَلِکَ لَنَزَلَ بِکُمُ اللَّأْوَاءُ وَ اصْطَلَمَکُمُ الْأَعْدَاء
در برابر فتنه‌هایی که پیش می‌آید و البته عده‌ای در این آزمایش و برخورد با فتنه‌ها هلاک می‌شوند، مقاومت کنید و البته همه این‌ها از نشانه‌های حرکت و قیام ما هست. اوامر و نواهی ما را متروک نگذارید و بدانید که علی‌رغم کراهت و ناخشنودی کفار و مشرکان، "خداوند نور خود را تمام خواهد کرد. " وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ ... (اشاره به آیه ۸ صف) ُ. فَاتَّقُوا اللَّهَ جَلَّ جَلَالُهُ وَ ظَاهِرُونَا عَلَى انْتِیَاشِکُمْ مِنْ فِتْنَةٍ قَدْ أَنَافَتْ عَلَیْکُمْ یَهْلِکُ فِیهَا مَنْ حُمَّ أَجَلُهُ وَ یُحْمَى عَلَیْهِ مَنْ أَدْرَکَ أَمَلَهُ وَ هِیَ أَمَارَةٌ لِأُزُوفِ حَرَکَتِنَا وَ مُبَاثَّتِکُمْ بِأَمْرِنَا وَ نَهْیِنَا وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ ... وَ لَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُون.» (احتجاج طبرسی، ج. ۲، ص. ۴۹۶)
