بیست و یکمین دوره جام جهانی فوتبال در حالی از 14 ژوئن تا 15 ژولای 2018(24 خرداد تا 24 تیر 1397) در روسیه برگزار می شود که حدود یک قرن پیش ایده اصلی برگزاری این رقابت ها به ذهن ژول ریمه، رئیس اسبق فدراسیون فوتبال فرانسه رسید و او با تلاش و پیگیری فراوان در نهایت موفق شد در سال 1930 نخستین دوره جام ژول ریمه(جام جهانی فعلی) را برگزار کند.
ژول ریمه 14 اکتبر 1873 در ناحیه«توله اوت مون» فرانسه به دنیا آمد اما در سال 1884 همراه با خانواده اش به پاریس مراجعت کرد. او در سال 1987 یک تیم فوتبال به نام ستاره سرخ تاسیس کرد و در ادامه همراه با برخی دوستانش یک لیگ در سطح محلات راه انداخت. ژول همچنین تحصیلاتش را در سطح وکالت ادامه داد.
این وکیل فرانسوی در سال 1904 از ارکان اصلی تشکیل فدراسیون بین المللی فوتبال بود اما با وجود اینکه ژول ریمه و همکارانش قصد داشتند مسابقات بین المللی فوتبال را به شکل حرفه ای برگزار کنند اما فوتبال به عنوان یک ورزش آماتوری در المپیک 1908 شرکت کرد. با این وجود آغاز جنگ جهانی اول برنامه های ژول ریمه و یارانش را به وقفه انداخت و او ترجیح داد به عضویت ارتش کشورش درآید.
پس از اتمام جنگ جهانی اول و در سال 1919 "ژول ریمه" به عنوان رئیس فدراسیون فوتبال فرانسه انتخاب شد و تا سال 1942 هم این سمت را برعهده داشت. ژول ریمه اول مارس 1921 پس از "گورین" فرانسوی و "برلی وولفال" انگلیسی به عنوان سومین رئیس فدراسیون بین المللی فوتبال(فیفا) انتخاب شد تا بیش از پیش برای برگزاری جام جهانی مصمم تر شود. ریمه تصمیم گرفت برای پست معاونت فیفا از هنری دلونای، هم وطن خود استفاده کند.
هرچند انگلیس، ولز و اسکاتلند که خود را خالق فوتبال می دانستند و همچنین برخی کشورهای اروپای شمالی مخالف ایده ژول ریمه بودند اما او با حمایت کشورهایی مانند ایتالیا، اسپانیا، پرتغال، یوگسلاوی، برزیل، آرژانتین، اروگوئه و شیلی سرانجام توانست با 26 رای موافق ایده ای که سال 1920 در کنفرانس آنتورپ بلژیک مطرح کرده بود پس از هشت سال در نشست 26 می 1928 فیفا که در آمستردام برگزار شد به کرسی بنشاند. البته در 5 ژانویه 1927 ژول ریمه ابتکار برگزاری جام جهانی را به اعضای کنگره فیفا ارائه داده بود و کنگره فیفا سال 1928 همزمان با برگزاری المپیک آمستردام نشستی را در این شهر تشکیل داد و با طرح ژول ریمه موافقت کرد که حمایت کشورهای آمریکای جنوبی در این امر بسیار تاثیرگذار بود. ژول ریمه تا 21 ژوئن 1954 ریاست فیفا را برعهده داشت تا با 33 سال حضور در این سمت بین تمام روسای تاریخ فیفا رکورددار باشد. او 16 اکتبر 1956 و در 83 سالگی چشم از جهان فرو بست. ژول ریمه یک جایزه صلح نوبل را هم در کارنامه دارد.
البته کشورهایی که با برگزاری جام جهانی موافقت کرده بودند 8 سپتامبر 1928 تصمیم گرفتند این رقابت ها هر 4 سال یک بار برگزار شود.
ژول ریمه و همکارانش اعضای فیفا برای انتخاب نخستین میزبان جام جهانی با مشکلات زیادی روبه رو شدند اما رئیس فیفا با پیش کشیدن این بحث که اگر بازیکنان حرفه‌ای از فوتبال المپیک حذف شوند، اروگوئه به عنوان قهرمان فوتبال المپیک در سال های 1924 و 1928 قدرت خود را در صحنه بین المللی از دست می دهد و همچنین مانور روی امکان برپایی جشن صدمین سال استقلال اروگوئه در سال 1930 مسئولان این کشور را مجاب کرد میزبانی نخستین دوره جام ژول ریمه را قبول کنند. سرانجام اعضای کنگره فیفا در نشستی که 18 می 1929 در بارسلونا اسپانیا برگزار شد، اروگوئه را به عنوان میزبان نخستین دوره جام جهانی انتخاب کردند.
با این وجود 4 عضو بریتانیایی فیفا به دلیل زد و بندهای سیاسی نخستین دوره جام ژول ریمه را تحریم کردند. از طرفی مسافت طولانی اروگوئه با کشورهای اروپایی و اینکه تیم های این قاره تنها با استفاده از قایق امکان سفر به این کشور واقع در آمریکای جنوبی را داشتند سبب شد ایتالیا، اسپانیا، سوئد و هلند از شرکت در جام جهانی انصراف دهند و تنها فرانسه، یوگسلاوی، رومانی و بلژیک دعوت میزبان را برای حضور در جام جهانی قبول کنند.
با اینحال اساسی ترین مشکل اروگوئه برای میزبانی از جام جهانی نداشتن ورزشگاهی مناسب برای انجام دیدارها بود. مسئولان اروگوئه از زمان انتخاب این کشور به عنوان میزبان جام جهانی تنها هشت ماه برای تاسیس ورزشگاهی که در شان برگزاری این رقابت ها باشد فرصت داشتند. به دلیل امکانات محدود اروگوئه دولت از مردم تقاضای کمک کرد و آنها با تمام توان همراه دولتمردان شدند تا سرانجام ورزشگاه ملی مونته ویدئو به بهره برداری رسید.
جام قهرمانی این رقابت ها هم با هنرنمایی آبل لافلور، مجسمه ساز فرانسوی به ارتفاع 12 اینچ و وزن 8 پوند (480/3 کیلوگرم) از طلای جامد ساخته و طبق توافق اعضای فیفا قرار شد هر تیمی که سه بار فاتح آن شود، به عنوان مالک همیشگی جام آن را به خانه ببرد.
سرانجام نخستین دوره جام جهانی از 13 تا 30 جولای 1930 با حضور آرژانتین، اروگوئه، بولیوی، پرو، پاراگوئه، شیلی،برزیل، آمریکا، مکزیک، بلژیک، رومانی، فرانسه، یوگسلاوی و اروگوئه برگزار شد و در نهایت با قهرمانی میزبان به پایان رسید.
دومین دوره جام جهانی با رنگ و بوی کاملا سیاسی و فاشیستی و تحت نظارت شدید بنیتو موسولینی، دیکتاتور ایتالیایی از 27 می تا 10 ژوئن 1934 در ایتالیا برگزار شد. این نخستین باری بود که تیم ها باید برای حضور در رقابت های جام جهانی در مسابقات انتخابی شرکت می کردند و در نهایت بدون اینکه اروگوئه، مدافع عنوان قهرمانی جام جهانی به دلیل تحریم مسابقات در آن شرکت کند با قهرمانی شاگردان ویتوریو پوزو به پایان رسید.
لاجوردی ها که با توسل به قدرت موسولینی به فینال این رقابت ها راه یافته بودند در دیدار نهایی با نتیجه 2 بر یک چکسلواکی را شکست دادند.
سومین دوره هم جام جهانی هم با تاثیرپذیری کامل از قدرت گرفتن نازی ها در آلمان، فاشیست ها در ایتالیا و جنگ های داخلی اسپانیا برگزار شد. فرانسه میزبان و ایتالیا مدافع عنوان قهرمانی از حضور در رقابت های انتخابی معاف شدند اما تحریم جام جهانی از سوی آرژانتین، اروگوئه، انگلیس و اتریش سبب شد جام جهانی از 4 ژوئن تا 19 جولای با حضور 15 تیم از چهار قاره برگزار شود.
هند شرقی از آسیا، برزیل از آمریکای جنوبی، کوبا از آمریکای شمالی، آلمان، ایتالیا، سوئد، فرانسه، بلژیک، چکسلواکی، رومانی، سوئیس، لهستان، مجارستان، نروژ و هلند 15 تیمی بودند که در سومین دوره جام جهانی شرکت کردند و در نهایت شاگردان ویتوریو پوزو با برتری 4 بر 2 مقابل مجارستان در فینال به نخستین تیمی تبدیل شدند که از قهرمانی خود در این رقابت ها دفاع می کنند.
چهارمین دوره رقابت های جام جهانی پس از وقفه ای 12 ساله به دلیل جنگ جهانی دوم با میزبانی برزیل برگزار شد و برای نخستین بار انگلیس هم در آن شرکت کرد.
این مسابقات از 24 ژوئن تا 16 جولای 1950 برگزار شد و تیم های اروگوئه، برزیل، بولیوی، پاراگوئه و شیلی از آمریکای جنوبی، مکزیک و آمریکا از آمریکای شمالی، اسپانیا، انگلیس، ایتالیا، سوئد، سوئیس، یوگسلاوی در آن شرکت کردند.
نکته جالب اینست که لاجوردی پوشان ایتالیایی با وجود کشته شدن سرمربی و بسیاری از بازیکنشان در سانحه هوایی ماه می 1949 در چهارمین دوره جام جهانی شرکت کردند.
مراحل حذفی، نیمه نهایی و فینال جام جهانی آن دوره به صورت حذفی برگزار نشد اما برزیل و اروگوئه باید آخرین بازی بین چهار تیم نهایی جام جهانی برزیل را برگزار می کردند. این درحالی است که با وجود نیاز مبرم اروگوئه برای پیروزی در آن دیدار تیم میزبان با کسب تساوی هم می توانست برای نخستین بار جام قهرمانی را بالای سر ببرد.
200 هزار نفر برای تماشای دیدار برزیل و اروگوئه در ورزشگاه کلاسیک ماراکانا حضور یافتند تا شاهد قهرمانی تیمشان باشند اما برتری 2 بر یک اروگوئه سبب شد یک فاجعه بزرگ برای مردمان سرزمین قهوه شکل گیرد و آنها با گذشت مدت زمان بسیار زیادی از آن بازی حسرت از دست رفتن جام قهرمانی را بخورند.
پنجمین دوره جام جهانی به دلایلی مانند بی طرفی سوئیس در جریان جنگ جهانی دوم، قرار گرفتن مقر فیفا در سوئیس و برگزاری جشن پنجاهمین سالگرد تاسیس این نهاد و نامزد نشدن سایر کشورهای اروپایی برای میزبانی از جام جهانی در سوئیس برگزار شد.
برزیل، یوگسلاوی، فرانسه و مکزیک،مجارستان، آلمان غربی، ترکیه و کره جنوبی،اروگوئه، اتریش، چکسلواکی و اسکاتلند،انگلیس، سوئیس، ایتالیا و بلژیک تیم هایی بودند که از 16 ژوئن تا 4 جولای 1954 در جام جهانی به میدان رفتند و در نهایت آلمان با برتری 3 بر 2 برابر مجارستان به قهرمانی رسید. دیداری که به معجزه برن مشهور شد.
آرژانتین، برزیل، پاراگوئه، مکزیک،آلمان غربی،اتریش، اسکاتلند، انگلیس، ایرلند شمالی، چکسلواکی، سوئد، شوروی، فرانسه، مجارستان، ولز و یوگسلاوی تیم هایی بودند که در ششمین دوره رقابت های جام جهانی که از 8 تا 29 ژوئن 1958 در سوئد برگزار شد، شرکت کردند.
برزیل برای نخستین بار با درخشش پله، فوق ستاره 17 ساله اش به فینال رسید و موفق شد پس از برتری 5 بر 2 برابر سوئد جام قهرمانی را کسب کند. البته "سلسائو" چهار سال بعد موفق شد در رقابت های جام جهانی شیلی از عنوان قهرمانی اش دفاع کند. برزیلی ها در بازی نهایی این مسابقات با نتیجه 3 بر یک چکسلواکی را شکست دادند. هفتمین دوره جام جهانی از 30 می تا 17 ژوئن 1962 و با شرکت شیلی، برزیل، آرژانتین، اروگوئه، چکسلواکی، انگلیس، شوروی، آلمان غربی، ایتالیا، مجارستان، اسپانیا، یوگسلاوی، بلغارستان، کلمبیا، مکزیک، سوئیس برگزار شد.
انگلیس به عنوان خالق فوتبال برای نخستین بار در هشتمین دوره جام جهانی از این رقابت ها میزبانی کرد. جام جهانی انگلیس از 11 تا 30 جولای 1966 و با حضور برزیل، آرژانتین، شیلی، اروگوئه،انگلیس، ایتالیا، پرتغال، آلمان غربی، فرانسه، مجارستان، سوئیس، شوروی، بلغارستان،کره شمالی، مکزیک و اسپانیا برگزار شد و در نهایت سه شیرها موفق شدند با برتری 4 بر 2 مقابل آلمان غربی جام قهرمانی را در خانه خود نگه دارند.
نهمین دروه جام جهانی از 31 می تا 21 ژوئن 1970 در مکزیک برگزار شد و تیم های انگلیس، ایتالیا، آلمان غربی، شوروی، برزیل، مکزیک، پرو، اروگوئه، بلژیک، بلغارستان، چکسلواکی، سوئد، السالوادور، رژیم اشغالگر قدس، مراکش و رومانی در آن شرکت کردند.
شاگردان ماریو زاگالو در تیم ملی برزیل موفق شدند با برتری 4 بر یک مقابل ایتالیا در ورزشگاه آزتک مکزیکو سیتی به عنوان مالک ابدی جام ژول ریمه آن را به خانه ببرند.
یکی از نکات عجیب درباره جام ژول ریمه اینست که این جام چند ماه پیش از جام جهانی 1966 در جریان برگزاری یک نمایشگاه عمومی در سنترال هال وست مینستر در لندن ربوده شد اما در نهایت یک سگ به نام پیکلز درحالی که همراه با دیوید کوربت صاحب خود به گردش رفته بود آن را در یک روزنامه که زیر بوته مخفی شده بود پیدا کرد و به مسئولان برگزاری جام جهانی تحویل داد.
