یک رسانه اسرائیلی در مطلبی بر لزوم اقدام قاطع اسرائیل و آمریکا علیه برنامه هسته‌ای ایران، شبکه نیابتی و برنامه موشکی ایران تاکید کرد. همزمان با مذاکرات دور چهارم ایران و آمریکا در مسقط، مواضع تند اسرائیل و اظهارات مقامات آمریکایی شرایط ناپایداری را بر این مذاکرات تحمیل کرده است.
نگرانی‌های اسرائیل از مذاکرات هسته‌ای
نویسندگان مقاله‌ای در پایگاه شبکه خبری i24 اسرائیل استدلال می‌کنند که مذاکرات هسته‌ای جاری بین ایران و آمریکا به نفع تهران پیش می‌رود، زیرا به ایران اجازه می‌دهد زمان بخرد و برنامه غنی‌سازی خود را پیش ببرد. بر اساس اعلام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در فوریه ۲۰۲۵، ایران ۲۷۴.۸ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد در اختیار دارد که برای تولید چند بمب هسته‌ای کافی است، اگر به ۹۰ درصد برسد. مقامات آمریکایی تخمین زده‌اند که ایران می‌تواند ظرف یک هفته این مواد را به سطح تسلیحاتی برساند، هرچند ساخت یک سلاح کامل ممکن است یک سال یا بیشتر طول بکشد.
اسرائیل این وضعیت را تهدیدی وجودی می‌داند. اسرائیل معتقد است توافقی مشابه برجام ۲، که تنها برنامه هسته‌ای را محدود کند، به ایران امکان بازسازی اقتصادی و تقویت شبکه نیابتی‌اش را می‌دهد و در نهایت به ضرر امنیت منطقه خواهد بود.
فشارهای دیپلماتیک و پیشنهاد استراتژی جامع
رسانه اسرائیلی پیشنهاد می‌دهد که اسرائیل باید دونالد ترام‍پ را به احیای اولتیماتوم خود علیه ایران، که در مارس ۲۰۲۵ مطرح شده بود، ترغیب کند. این اولتیماتوم خواستار توقف کامل برنامه هسته‌ای ایران ظرف ۶۰ روز بود، اما پس از شروع مذاکرات در عمان کنار گذاشته شد. نویسندگان همچنین خواستار یک کمپین دیپلماسی عمومی برای متقاعد کردن آمریکا و افکار عمومی این کشور هستند، با این پیام که توافقی ضعیف با ایران به ضرر منافع آمریکا و متحدانش خواهد بود.
این پیشنهاد در حالی مطرح می‌شود که فشارهای دیپلماتیک بر ایران افزایش یافته است. تلگراف در ۶ مه ۲۰۲۵ گزارش داد که کشورهای اروپایی (بریتانیا، فرانسه، آلمان) به دنبال فعال‌سازی مکانیسم اسنپ‌بک برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران هستند، که تا اکتبر ۲۰۲۵ فرصت آن به پایان می‌رسد. این اقدام می‌تواند ایران را تحت فشار بیشتری قرار دهد، اما تهران ممکن است با تهدید خروج از معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (NPT) پاسخ دهد، همان‌طور که در گذشته نیز چنین تاکتیکی را به کار برده است.
تضعیف شبکه نیابتی ایران؟
شبکه اسرائیلی با این گزاره که ایران در حوزه نظامی و شبکه نیابتی در موضع ضعف قرار دارد، آورده است: اسرائیل در سال ۲۰۲۴ با حملات متعدد، از جمله حمله ۲۶ اکتبر به تاسیسات تولید موشک و پدافند هوایی ایران، توان دفاعی این کشور را به شدت تضعیف کرده است. شبکه نیابتی ایران نیز پس از تضعیف حماس در غزه، حزب‌الله در لبنان و سقوط بشار اسد در سوریه، در موقعیت شکننده‌ای قرار دارد. با این حال، حوثی‌ها در یمن همچنان فعال هستند، هرچند توافق اخیر آمریکا با حوثی‌ها در ۶ مه ۲۰۲۵ برای توقف حملات به کشتی‌ها، می‌تواند این اهرم را نیز محدود کند.
استراتژی پیشنهادی: فراتر از مذاکرات هسته‌ای
مقاله تأکید دارد که حتی اگر توافقی صرفا بر مسئله هسته‌ای متمرکز شود، اسرائیل باید با آمریکا بر سر یک استراتژی جامع برای تضعیف شبکه نیابتی و برنامه موشکی ایران به توافق برسد. این استراتژی می‌تواند شامل عملیات نظامی، سایبری و اطلاعاتی باشد تا پیام روشنی به ایران ارسال شود. این پیشنهاد با تحلیل‌هایی از واشنگتن اینستیتوت در ۲۸ ژانویه ۲۰۲۵ هم‌خوانی دارد که توصیه می‌کند دیپلماسی و اقدام نظامی به‌صورت مکمل استفاده شوند تا بهترین نتیجه با کمترین هزینه حاصل شود.
چشم‌انداز و پیامدها
تحولات اخیر نشان می‌دهد که ایران اگرچه در موقعیت دشواری قرار دارد، اما همچنان ابزارهایی برای مقاومت در اختیار دارد. ادامه مذاکرات هسته‌ای با فشارهای همزمان آمریکا و اروپا، می‌تواند ایران را به سمت پذیرش توافقی محدود سوق دهد، اما هرگونه توافق ضعیف ممکن است به تقویت مجدد ایران منجر شود، همان‌طور که رسانه اسرائیلی هشدار داده است. از سوی دیگر، اقدام نظامی اسرائیل، به‌ویژه بدون هماهنگی کامل با آمریکا، می‌تواند به تنش‌های گسترده‌تر در منطقه منجر شود. با توجه به این شرایط، سیاست خارجی ایران باید با دقت این تهدیدات را مدیریت کند، در حالی که تلاش می‌کند از شکاف‌های موجود بین آمریکا و اروپا بهره‌برداری کند.
