بررسی پیوست شماره سه لایحه بودجه 98 نشان می‌دهد، سه شرکت نفت، گاز و پالایش و پخش فراورده های نفتی به تنهایی 75 درصد کل بوئجه شرکتهای دولتی را به خود اختصاص داده اند. یکی از نکات مهم در خصوص بودجه شرکتهای دولتی عدم بررسی منابع و مصارف آنها در مجلس شورای اسلامی می‌باشد. در واقع مجلس برای بررسی لایحه 407 هزار میلیارد بودجه عمومی دولت کمیسیون تلفیق تشکیل داده و تبصره های بودجه یک به یک در صحن علنی مجلس تصویب میشود اما بودجه شرکتهای دولتی که بیش از 3 برابر بودجه عمومی دولت است در مجلس بررسی نمی‌شود.
محمد حسینی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس از معدود نمایندگانی است که بحث بررسی بودجه شرکتهای دولتی را در دو سال اخیر پیگیری کرده است. به هر حال با توجه به پیچیدگی بودجه شرکت های دولتی به نظر می‌رسد نمایندگان شاخص مجلس بایستی در این خصوص ورود جدی تری داشته باشند.
در همین راستا حسینی با بیان اینکه، با وجود وضعیت تحریمی کشور در سال آینده اظهارات و مباحث مختلفی از سوی نمایندگان در خصوص لایحه بودجه متناسب با چالشهای آتی مطرح شده است، گفت: یکی از حلقه های مفقوده که همواره در بحث بررسی و همچنین شفافیت بودجه مطرح شده بودجه شرکتهای دولتی می‌باشد. سال آینده بودجه شرکتهای دولتی رشد 40 درصدی را تجربه کرده و به 1200 هزار میلیارد تومان خواهد رسید.
وی افزود، رقم مذکور در حالی در لایحه بودجه عمومی لحاظ شده که منابع بودجه عمومی 407 هزار میلیارد تومان می‌باشد و یکی از اولویتهای بودجه رفع فقر مطلق می‌باشد که رئیس جمهور هم به ان اشاره کرده است.
حسینی ادامه داد، قانون محاسبات دولتی، شرکت دولتی به شرکتی گفته میشود که 50 درصد سهام آن متعلق به دولت باشد. در واقع در صورتی که سهم‌الشرکه کمتر از 50 درصد نام شرکت در پیوست شماره سه بودجه آورده نمی‌شود.
به گفته حسینی همه ساله بودجه حدود 300 شرکت درپیوست شماره 3 لایحه بودجه آورده میشود که تعدادی از آنها سوده، تعدادی زیان ده و همچنین تعدادی از بانکها و سازمان بنادر و دریا نوردی می‌باشند که سیاهه منابع و مصارف آنها به مجلس شورای اسلامی ارائه میشود.
وی با بیان اینکه، بودجه شرکت نفت در سال آتی 600 هزار میلیارد تومان است که به تنهایی نیمی از بودجه 1200 هزار میلیاردی شرکتهای دولتی را به خود اختصاص داده است، گفت: 50 درصد سود شرکت ملی نفت متعلق به دولت می‌باشد و مالیات مربوطه نیز به صورت یک دوازدهم پیش بینی شده است.
ارز 8000 تومانی برای تسعیر درآمد شرکت ملی نفت ایران
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تاکید کرد، کل نفت تولیدی که حدود 3.5 میلیون بشکه در روز می‌باشد به عنوان اصلی ترین منبع درآمدی در بودجه شرکت ملی نفت طبقه‌بندی شده است. این میزان نفت تولیدی با نرخ ارز 8000 تومان و هر بشکه 52 دلار در قسمت منابع گنجانده شده و عدد 600 هزار میلیارد تومان احصا شده است.
وی افزود، شرکت ملی نفت به عنوان یکی از شرکتهای مادر تخصصی بزرگ 2وظیفه اصلی دارد. به جز 4 شرکت اصلی منابع و مصارف مابقی شرکتها که به نوعی در جهت اکتشاف، استخراج و صادرات عمل می‌کنند، هزینه آنها به نوعی در قسمت فعالیت (درامد) عملکرد شرکت نفت گنجانده میشود.
حسینی با بیان اینکه، 350 هزار میلیارد تومان از 600 هزار میلیارد تومان بودجه شرکت نفت، مربوط به هزینه های دولت می‌باشد، گفت: 147 هزار میلیارد تومان به صورت مستقیم از صادرات منابع نفتی دریافت میشود، همچنین مبلغی به صندوق توسعه ملی(20 درصد درآمد ارزی صادرات نفت) واریز میشود و از سوی دیگر میزان نفت خام تحویلی به پالایشگاه داخلی با توجه به حکم قانون 95 درصد به قیمت فوب خلیج فارس محاسبه و از ان محل دوباره به شرکتهای زیر مجموعه پرداخت میشود.
وی افزود، اعداد بزرگ در بودجه شرکتهای دولتی باید مورد آنالیز و بررسی قرار گرفته تا برای مردم و دولت و مجلس شفاف سازی انجام شود. بودجه تفضیلی این شرکتها در اختیار بوده و خود دولت بررسی می‌کند اما چون نگاه اصلی دولت به سود ویژه و مالیات می‌باشد بیشتر این دو مورد توجه قرار می‌گیرند.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه با اشاره به رشد هزینه های پرسنلی شرکت نفت گفت: باید شاهد این روند باشیم که نحوه پرداخت دستمزد در شرکتهای دولتی از یک شرایط برابر برخوردار باشد و باید به دنبال آن باشیم.
