گروه اجتماعی- پیشینه تاریخی و وجود گسل های فعال، حاکی از لرزه خیزی منطقه تهران است ولی با وجود این خطر بالقوه، ساختمان های تهران در برابر پدیده ای مانند زلزله بسیار ضعیف عمل خواهندکرد زیرا این شهر بدون هرگونه پی ش بینی برای ایمنی ساختما ن ها گسترش یافته و آنچه موجب تشدید آسیب پذیری این شهر تقریباً بی دفاع می گردد، جمعیت چند میلیونی، بافت های فرسوده شهری، ساختما ن های با مصالح بنایی غیرمسلح، معابر باریک به ویژه در مناطق جنوبی تهران، وجود تأسیسات و کاربر یهای خطرزا، بریدگیها و شیب های تند به خصوص در حاشیه شمالی شهر، وجود لوله های گاز و کابل های برق فشار قوی، وجود برخی کارخانجات تولید کننده یا مصرف کننده مواد شیمیایی سمی که در صورت رویداد زلزله شدید در منطقه، هریک از عواملی که ذکر شد، موجب تلفات سنگین انسانی و خسارات فراوان اقتصادی خواهدگردید و توسعه های حاصل از چند دهه تلاش، در چند ثانیه نابود و پایتخت کشور که مرکز فعالیت های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و امنیتی است با فاجع های جبران ناپذیر و بیسابقه مواجه خواهد شد. با این وصف برای پیشگیری از تبدیل شدن یک سانحه طبیعی مانند زلزله، به یک فاجعه بی نظیر در تاریخ بشر، باید تمهیدات لازم اندیشیده شود و اقدامات پیشگیرانه همراه با نوسازی بافت های فرسوده و مقاوم سازی ساختما ن های موجود، در دستور کار فوری و جدی قرار گیرد. بدیهی است هر اقدامی به منظور تأمین آمادگی، پیشگیری، مقابله و بازسازی باید براساس برنامه ها و طر حهای دقیق از پیش تعیین شده صورت گیرد تا نتایج مؤثر و مفیدی در بر داشته باشد.
به گزارش افکارنیوز، رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران تاکید کرد که احتمال وقوع زلزله های بزرگ در تهران از قبل وجود داشته است و خواهد داشت؛ اما رفتار غلطی که ریشه در وحشت کاذب مردم از زلزله و عدم اطمینان آنها به سازه هایشان دارد، کاملا قابل اصلاح است.
صادقی با بر شمردن گسل‌های تهران، خاطرنشان کرد: گسل هایی همچون مشا، طرشت، ایوانکی، شمال تهران، ری ، اشتهارد و … در تهران وجود دارد که در صورت وقوع زلزله و فعال شدن این گسل‌ها می‌توان پیش‌بینی کرد که خسارات قابل توجهی به شهر وارد خواهد شد.
رییس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران تصریح کرد: تنها می توان با داشتن اطلاعات کافی و دقیق از لرزه خیزی منطقه بصورت احتمالاتی پیش بینی های میان مدت و طولانی مدت کرد؛ اما با توجه به فقدان اطلاعات کافی و دقیق زلزله های گذشته در کشورمان که ناشی از جوان بودن علم زلزله شناسی در کشورمان است، حتی این پیش بینی های میان مدت و طولانی مدت هم خیلی قابل استناد نیست.
بر اثر زمین‌لرزه ای که در ملارد کرج به وقوع پیوسته است، که بیشتر درغرب استان تهران احساس شد، در خطوط تلفن برخی مناطق تهران و کرج اختلال ایجاد شد و مردم سراسیمه و وحشت‌زده به خیابان‌ها هجوم بردند و بسیاری این شب تقریبا سرد را تا صبح در خودروهای خود سپری کردند. از طرفی هجوم به جایگاه‌های عرضه سوخت، توقف کنار بزرگراه‌ها، پارک دوبل در خیابان‌ها و رانندگی پرخطر در سراسر شهرهای تهران و البرز دیده شد و فردای روز زلزله، تهران یکی از آلوده‌ترین روزهای خود در سال ۹۶ را تجربه کرد. از آن زمان تا به امروز مسئولان بحران پایتخت برای زلزله احتمالی چه کرده اند.
بیشتر بخوانید:
آمادگی تهران در برابر زلزله احتمالی چقدر است؟
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور از انجام برخی اقدامات برای مقابله با زلزله احتمالی تهران خبر داد:
بازنگردی پدهای بالگرد در پایتخت
معاون وزیر کشور خاطرنشان کرد: در چنین شرایطی امدادرسانی قطعاً باید به وسیله بالگرد انجام شود به همین دلیل پدهای بالگردی که از قبل تعریف شده در حال بازنگری است تا بهترین خدمات هوایی در این شرایط انجام شود.
تعیین 30 استان معین برای تهران
وی ادامه داد: کار بزرگ دیگری که به دستور وزیر کشور انجام صورت گرفت این است که هر 30 استان کشور به عنوان معین استان تهران در شرایط حادثه تعیین شده‌اند و دستورالعمل‌های لازم برای استقرار، هماهنگی، شناخت ساختمان‌های حساس و پرجمعیت و ... نیز نوشته و به آنان ابلاغ شده است.
استقرار منابع ویژه آب در تهران
نجار به اهمیت آبرسانی در چنین شرایط بحرانی هم اشاره و تصریح کرد: در زمینه آبرسانی کارهای بزرگی در حال انجام و برخی کارها نیز انجام شده است، مثلاً شیرهایی توسط دانشگاه صنعتی شریف طراحی شده که در دو طرف منبع آب نصب می‌شود تا از هر تخلیه غیرمتعارفی در شرایط حادثه جلوگیری کند.
وی افزود: منابع ویژه آب نیز در سطح تهران در حال تعبیه است که اخیراً پنجمین منبع هم افتتاح شد؛ برای جریان آب این منابع علاوه بر جریان برق شهری، موتوربرق و تلمبه‌های دستی هم در نظر گرفته شده است.
حال بیش از یکسال از وقوع زلزله در تهران می‌گذرد، زلزله‌ای که نشان داد تهران آمادگی در برابر زلزله ندارد، به تعبیر رییس شورای شهر تهران این زلزله گویا هشداری برای شهر تهران بود، زیرا که شدت آن نه به اندازه ای است که نادیده گرفته شود و نه به حدی که خسارات و تلفات سنگینی را در تهران ایجاد کند.
پس از زلزله تهران در سال گذشته چه فعالیت هایی از طرف مدیریت بحران تهران انجام شد؟
شورای هماهنگی مدیریت بحران تهران از ۱۴ کارگروه با محوریت فعالیت‌های حوزه خدمات اضطراری و مدیریت شهری تشکیل شده و حدود ۸۰ سازمان و نهاد در قالب این ۱۴ کارگروه عضو این شورا هستند و وظایف این ساختارِ پیش بینی شده در واقع ایجاد هماهنگی و توسعه همکاری میان سازمان‌ها و فرماندهی و مدیریت واحد اقدامات در زمان بحران است.
بر همین اساس بخشی از اقدامات که در لحظات اولیه وقوع و بلافاصله پس از وقوع زلزله ملارد، اقدامات لازم اعم از بررسی و ارزیابی حادثه اولیه از مدیران استان البرز، فراخوان روسا و دبیران کارگروه‌ها، ارزیابی حادثه از ستادهای مدیریت بحران مناطق ۲۲ گانه، دریافت اطلاعات از مراکز علمی مربوطه و هماهنگی با صدا و سیما و رسانه‌ها برای آگاه‌سازی و پخش پیام‌های آموزشی انجام شد.
ساختمان ستاد مدیریت بحران تجهیزات و امکانات خوبی برای فرماندهی حادثه دارد و براساس استانداردهای جهانی ساخته شده و سرمایه مدیریت بحران پایتخت است، تمامی تصاویر دوربین‌های شهری به این مرکز منتقل می‌شد و آن شب همه مسئولان از جمله رییس مدیریت بحران کشور در این ساختمان حضور یافتند و عملیات به خوبی هدایت شد.کارگروه سلامت در بلایای طبیعی، تمامی دانشگاه‌های علوم پزشکی و پایگاه‌های اورژانس در استان‌های تهران، البرز، قزوین، قم، مرکزی و گیلان به حال آماده‌باش کامل در آمدند و رییس اورژانس کشور به طور مرتب در جلسات شورای هماهنگی حضور یافت و از طریق گزارش‌های دریافتی، بلافاصله اعضای شورا در جریان اخبار این حوزه قرار گرفتند. اما آیا اکتفا به انجام این امور تنها پس از وقوع زلزله در ابرشهری چون تهران کافی است؟
زلزله ملارد نشان داد که موضوع مخاطره زمین لرزه و ضرورت آمادگی در این حوزه تا چه حد ضروری است و در عین حال مزایای عمل کردن براساس دانش روز مدیریت بحران را اثبات کرد.
معاون وزیر کشور در خصوص آمادگی کشور در برابر حوادث اعلام کرد: این موضوع به سطح حادثه بستگی دارد، اگر حادثه گسترده و در مراکز جمعیت بزرگ باشد سطح آمادگی پایین است، مثلا تهران برای یک زلزله بزرگ 7.5 ریشتری آمادگی ندارد، اما برای حوادث کوچک آمادگی داریم.
این مسئول ادامه داد: در هر حال آموزش برای مقابله با حوادث اهمیت زیادی دارد و به دنبال آن هستیم تا دانش‌آموزان حوادث را بشناسند.
نجار ضمن اشاره به اینکه تهران روی 8 گسل قرار دارد گفت: ممکن است هر لحظه حادثه‌ای در تهران اتفاق بیفتد و زلزله ملارد نشان داد که مردم تهران آمادگی لازم را در مقابل زمین‌لرزه ندارند.
