براساس سیاست های جدید ارزی که از 21 فروردین ماه سال جاری اجرایی شد دولت بدون لحاظ کردن اولویت‌بندی، دلار 4200 تومانی را در اختیار واردکنندگان قرار داد که بر اساس آمارهای رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت تا نیمه خردادماه، بالغ بر بیست میلیارد دلار کالا ثبت سفارش شده است.
اما پس از گذشت زمان، دولت تصمیم گرفت تا دلار 4200 تومانی را تنها به کالاهای اساسی و ضرروری مورد نیاز کشور شامل مواد اولیه و ماشین آلات اختصاص دهد و بر این اساس سه اولویت را برای دریافت دلار 4200 تومانی تعیین کرد. در این سیاست گذاری به گروه یکم کالایی از منابع بانک مرکزی دلار به نرخ 4200 تومانی با احتساب یارانه 400 تومانی، گروه دوم از منابع نیما (ارز حاصل از صادرات پتروشیمی، فولاد و غیره) نرخ 4200 تومانی و به گروه سه ارز حاصل از صادرات سایر کالاها (20 درصد صادرات کل کشور) نرخ 4200 تومان و واگذاری اظهارنامه صادراتی (توافق بین صادرکننده و واردکننده) تعلق می‌گیرد.
بیان این اولویت بندی‌ها آنهم در شرایط فعلی اقتصاد عاملی شد تا تولیدکنندگانی که پیش از این ارز مورد نیاز خود را با مکانیزم دیگری تهیه می‌کردند درگیر سیاست‌های جدید شده و نتوانند در تأمین ارز مورد نیاز خود موفق باشند. بسیاری از تولیدکنندگان امروز در دریافت ارز مورد نیاز برای خرید مواد اولیه با مشکل روبه رو هستند و به اجبار خط تولید خود را کاهش و حتی تعطیل کرده‌اند.
این روزها اگر سری به ساختمان وزارت صنعت در خیابان کلانتری بزنید با صف طولانی از واردکنندگان و تولیدکنندگانی مواجهه می شوید که در صدد اخذ مجوز برای دریافت ارز جهت گردش فعالیت اقتصادی خود هستند. اکثر این افراد از کندی روند پرونده خود گله مند بوده و اعلام می‌کنند حدود 3 هفته است که به این ساختمان می‌آیند و هر بار مسئولان می‌گویند پرونده ناقص یا مشغول استعلام اطلاعات شما هستیم که همین موضوع اعتراضات بسیاری را به وجود آورده است.
*سه هفته بلاتکلیفی در تخصیص ارز
محمدی یکی از تولیدکنندگانی که در این صف منتظر تعیین تکلیف پرونده خود برای تهیه ارز است به خبرنگار تسنیم می‌گوید: قطعات یدکی مورد نیاز واحد تولیدی ما از اروپا تأمین شود اما متأسفانه در کانال تخصیص ارز قرار گرفته و هنوز به نتیجه نرسیده‌ایم. در این رابطه نامه نگاری هایی متعددی را هم انجام داده‌ایم.
* ما نمی توانیم معادن خود را تعطیل و یا چند هفته کار نکنیم
اصرابی یکی از تولیدکنندگان معادن زغال سنگ که از مدام از سرگردانی خود گلایه می‌کند، به خبرنگار تسنیم گفت: کارگران من در عمق 500 متری زمین مشغول فعالیت هستند، معادن زغال سنگ گاز متان داشته قابل انفجار هستند. ما نمی توانیم معادن خود را تعطیل و یا چند هفته کار نکنیم.
وی با بیان اینکه حدوداً دو هفته است که مدام به اینجا مراجعه می‌کنم و آنها از من مدارک می خواهند، افزود: بابت هر قطعه ریز از من اطلاعات می‌خواهند البته مدارک را ارائه داده‌ام اما درگیر بورکراسی اداری شده ام. 30 هزار تن تجهیزات در معدن زغال سنگ ما زیرزمین است و حداقل به هزار قطعه نیازمندیم.
این معدن کار تصریح کرد: تاکنون 40 نوبت ثبت سفارش را برای واردات قطعات را انجام داده‌ام اما قطعه مورد نیاز ما یکی دو تا نیست که برای هر کدام روند اداری پیچیده را طی کنیم. در حال حاضر نزدیک به 20 دستگاه از تجهیزات ما سه هفته در گمرک معطل ترخیص هستند. مسئولان می‌گویند باید بررسی شود که آیا این تجهیزات تولید داخل دارند یا خیر. این در حالی است که براساس مدارک ارائه شده اصلاً امکان تولید این تجهیزات در داخل وجود ندارد.
*ارز دولتی نمی خواهم مجوز ترخیص تجهیزات واحد تولیدی را صادر کنید
فرد دیگری که خود را رضایی معرفی می‌کند با اعلام اینکه برای تهیه مواد اولیه برق و الکترونیک برای کارخانه خود درخواست ارز داده ام، گفت: نزدیک به 15 روز برای تهیه ارز سرگردانم اگر مواد اولیه را به کارخانه نرسانم مجبور به تعطیلی کردن واحد تولیدی خود هستیم.
تولیدکننده دیگری در ادامه صحبت های این فرد با اعلام اینکه من اصلاً ارز دولتی نمی‌خواهم، افزود: حتی از سیستم بانکی هم تأییده گرفته‌ام تا بلبرینگ‌های خود را که داخل گمرک مانده است را با ارز آزاد ترخیص کنم اما وزارت صنعت برای دادن یک مجوز چندین روز من رو معطل کرده است.
نوریانی تولیدکننده دیگری که در بخش دیزل ژنراتورها کار می‌کند به خبرنگار تسنیم می‌گوید: برای تحویل محصول به بیمارستان متعهد هستم 20 روزه است که برای واردات کالای مورد نیاز ثبت سفارش کرده‌ام اما هنوز نتیجه نگرفته ایم. در داخل کشور این دیزل‌ها تولید نمی‌شوند و در صورت عدم ارائه ارز برای گردش کارخانه محبور به تعطیلی واحد تولیدی خود با 70 کارگر هستم.
راشدی که در بخش ملزومات چاپ و مرکب کار می کند با بیان اینکه یکسری از مواد مورد نیاز ما در گروه اول و برخی در گروه دوم قرار گرفته است، گفت: 2ماهه منتظر تخصیص ارز در سامانه نیما هستیم یکسری هم که جدیداً ثبت سفارش کردیم منتظر دریافت کد 14 رقمی است که نمی‌دهند.
*ممکن است فولاد مبارکه برای تأخیر در تحویل ما را جریمه کند
یک تولیده کننده اصفهانی هم با اشاره به اینکه در بخش مبدل های حراراتی فولاد کار می‌کنیم، گفت: 2 ثبت سفارش برای مبدل‌های حرارتی انجام داده‌ایم حتی تیغه‌های برش برای خط تولید فولاد مبارکه را هم سفارش داده ایم اما هنوز درگیر صدور مجزو هستیم ممکن است فولاد مبارکه برای تأخیر در تحویل ما را جریمه کند.
*بررسی مدارک متقاضیان یک هفته تا 5 روز کاری
در همین ارتباط گلنار نصرالهی مشاور وزیر صنعت با اشاره به اینکه از ابتدای امسال صحبت‌هایی برای مدیریت بهینه مصارف ارزی شده بود به خبرنگار تسنیم اظهارداشت: برهمین اساس جلسات مختلفی با انجمن‌ها و تشکل‌های مختلف برگزار کردیم و در نهایت وزارت صنعت براساس اطلاعات کالاها را برای دریافت ارز 4200 تومانی با 4 گروه کالایی تقسیم کرد.
وی در پاسخ به زمان بر بودن تخصیص ارز به واحدهای تولیدی گفت: نه اینطور نیست از 25 تیرماه امسال با تصمیمات جدید وزارت صنعت سیستم آنلاین سامانه جامع تجارت را اجرایی کرد که براساس آن متقاضیان واردات؛ ثبت سفارش آنلاین را انجام و آن ثبت سفارشات در دفاتر تخصیصی وزارت صنعت مورد بررسی قرار می‌گیرد به نحوی که سابقه واحد تولیدی و تقاضای واردات آنها مورد ارزیابی قرار گرفته و در نهایت مجوز لازم صادر می‌شود.
این مقام مسئول در وزارت صنعت با اعلام اینکه اخیراً در قالب یک اطلاعیه زمان بررسی مدارک متقاضیان یک هفته تا 5 روز کاری است، تصریح کرد: واحدهای تولیدی می‌توانند به صورت مستمر با ادارات دفاتر تخصصی ارتباط داشته و این فرآیند را بررسی کنند. البته اگر این فرآیند ایرادی داشته باشد حتما آن را اصلاح می‌کنیم. در رابطه با بازرگانان و تجاری که وارد کننده هستند هم سوابق آنها را بررسی می‌کنیم . امروز سعی کردیم کسانی که پشت میز خدمت هستند را به سامانه وصل کنیم تا از روی سامانه موارد را به متقاضیان بگویند. بحث مدیریت منابع ارزی را با دقت انجام می‌دهیم .
* کمیته های مشترک در تسریع ترخیص کالاهای معطل مانده در گمرک
وی افزود: متأسفانه شایعه کرده بودند ثبت سفارشات متوقف شده که این موضوع اصلاً صحت ندارند به نظرم متقاضیان از خود مسئولین وزارتخانه اطلاعات لازم را دریافت کنند و درگیر این موضوعات نادرست نشوند.
نصرالهی با اشاره به اینکه به زودی در قالب کمیته های مشترک موضوع ترخیص کالاهایی که در گمرک مانده را بررسی می کنیم، تصریح کرد: براساس ضوابط و قوانین کالاهایی که وارد و ثبت سفارش شده باشد و موافقت اولیه داشته باشند را در اولویت ترخیص قرار داده ایم. برخی کالاها هم که ثبت سفارش شده اما باید اصلاحیه‌هایی داشته باشند هم در اولویت هستند.
وی با اشاره به اینکه فعلاً ضوابطی در رابطه بحث بدون انتقال ارز اعلام نشده است، گفت: در برخی از موارد تولیدکننده یا واردکننده می گوید ما ارز نمی‌خواهیم اما وقتی وارد جزئیات می‌شویم متوجه می شویم که آنها قبلاً مقداری ارز دریافت و در صدد دریافت مابقی آنها هستند.به نظرم باید یک مقدار مفاهیم را با همدیگر بررسی بیشتری کنیم تا آن چیزی که در ذهن ما هست با مواردی که متقاضیان اعلام می‌کنند همخوانی داشته باشد.
