جمعه 23 آذرماه سال جاری خبری بر روی خروجی رسانه های منطقه و جهان قرار گرفت با این مضمون: « جلیقه زردها به اسراییل رسیدند».
جلیقه زردها نام جنبشی اعتراضی در فرانسه است که در اعتراض به افزایش مستمر قیمت سوخت، مالیات و همچنین گرانی کالاهای اساسی - ناشی ازتداوم سیاست های سرمایه داری دولت فرانسه- از ماه نوامبر شکلی گسترده در این کشور به خود گرفت و به چند کشور دیگر اروپا نیز سرایت کرد.
بر اساس قانون فرانسه که در سال ۲۰۰۸ تصویب شد، در تمام خودروهای این کشور باید یک جلیقه زرد وجود داشته باشد تا اگر مشکل و خرابی برای آن خودرو پیش آمد راننده با پوشیدن این جلیقه منتظر کمک بماند. خودروهای فاقد این جلیقه ۱۵۳ دلار جریمه می‌شوند.
نقطه آغاز این جنبش اعتراضی اما توسط یک خانم راننده بود. پریسیلیا لودوسکی، زن راننده جوان ۳۲ ساله، که در یکی از حومه‌های دور پاریس زندگی می‌کند، ماه مه برای کاهش قیمت سوخت در پمپ بنزین‌های فرانسه کمپین و توماری روی اینترنت منتشر کرد و از مردم خواست آن را امضا کنند. این درخواست او تا زمانی که روزنامه لاپاریزین گزارشی از تلاش او منتشر نکرده بود اقبالی نیافت اما بلافاصله پس از انتشار گزارش این روزنامه فرانسوی بسیاری از مردم فرانسه که از شدت فشارهای معیشتی در تنگنا بودند با اقدام خانم لودوسکی همراه شدند و در 17 نوامبر 2018 میلادی 300 هزار معترض فرانسوی از سراسر این کشور با پوشیدن جلیقه های زرد همراهی خود را با این حرکت اعلام کردند. هرچند این اعتراضات همچنان ادامه دارد اما افزایش اعتراض‌ها منجر به عقب‌نشینی دولت فرانسه در برابر معترضان شد. ادوار فیلیپ، نخست‌وزیر فرانسه در ۱۲ آذر ۱۳۹۷ اعلان کرد که دولت افزایش مالیات بر سوخت را برای شش ماه به حالت تعلیق می‌آورد به همچنین افزایش قیمت برق و گاز هم معلق می‌شود. همچنین اعلان کرد که از ۱۵ دسامبر ۲۰۱۸ تا آخر همان ماه دربارهٔ مالیات و هزینه‌های دولتی «مشاوره عمومی» انجام خواهد شد.
این اقدام معترضان فرانسوی بلافاصله به کشورهایی نظیر هلند و بلژیک ، مونته نگرو،اردن و...سرایت کرد و در این کشورها نیز شاهد اعتراضات مشابهی بودیم.
ترس از فراگیر شدن این اقدام فرانسوی ها به حدی بود که در مصر قانونی تصویب شد که براساس آن دولت مصر خرید و فروش جلیقه های زرد رنگ را از بیم برپایی تظاهرات مشابه ممنوع کرده و یک وکیل را به اتهام پوشیدن این تن پوش به زندان محکوم کرد.
ظهور جلیقه زردهای معترض در اسراییل اما شاید پر سر و صدا ترین اقدام مشابه در دنیا بود. 23 آذر یعنی 14 دسامبر 2018 میلادی صدها معترض در دو شهر قدس و تل آویو با پوشیدن جلیقه های زرد نسبت به وضعیت بد معیشتی و گرانی سوخت در این رژیم دست به تظاهرات زدند که با سرکوب گسترده پلیس مواجه شد. شماری از صهیونیست ها روز جمعه در تل آویو (بخوانید تل الربیع) در اعتراض به وضعیت نابسامان معیشتی و گرانی های سرسام اور با الگو گیری از اعتراضات فرانسوی ها با پوشیدن جلیقه های زرد رنگ به خیابانها ریخته و نسبت به افزایش شدید قیمت کالاها و خدمات در رژیم صهیونیستی اعتراض کردند. این اعتراضات پس از ان صورت گرفت که حکومت تل آویو از افزایش 6 درصدی قیمت کالا و خدمات و همچنین سوخت در سال 2019 خبرداده بود.
سازماندهندگان این اعتراضات صراحتا اعلام کردند که حرکت خود را از جلیقه زردهای فرانسوی الگو گرفته اند. بلافاصله اتحادیه دانشجویی در اسراییل همراهی خود را با جلیقه زردهای معترض اعلام کرد و وعده داد که این اعتراضات با ورود به سال جدید میلادی گسترده تر خواهد شد. سازمان دهندگان که همان ساماندهنگان اعتراضات سال 2011 در اسراییل بودند همچنین اعلام کردند که بنا دارند اعتراضات خود را دامنه دار و پیوسته و هفتگی برگزار کنند. براین اساس دومین هفته از اعتراضات نیز 2 دیماه در دو شهر تل آویو و قدس برگزار شد.
شکل گیری این اعتراضات همزمان شد با مجموعه از اتفاقات سیاسی و نظامی در اسراییل از جمله استعفای آویگدور لیبرمن وزیر جنگ اسراییل در پی شکست در نوار غزه که به فروپاشی ائتلاف حکومتی و اعلام برگزاری انتخابات زود هنگام پارلمانی در آوریل منجر شد.
هرچند برگزار کنندگان اعتراضات اخیر در اسراییل اعلام می کردند که این اعتراضات دارای جنبه سیاسی نیست اما اینک به خوبی می توان تحلیل کرد که اعتراضات اقتصادی جلیقه زردها ریشه در اختلافات سیاسی و بویژه اعتراضات علیه حاکمیت این رژیم دارد. از زمانی که نتانیاهو پذیرفت انتخابات زودهنگام برگزار کند برگزاری هفتگی اعتراضات جلیقه زردها تا لحظه نگارش این گزارش به تعویق افتاده است.
از سوی دیگر در گزارشی که پایگاه خبری الخلیج آن لاین قطر به نقل از تحلیلگران و متخصصان امور اسرائیل منتشر کرد ، آمده است: قدرت تاثیر تظاهرات جلیقه زردها می‌تواند نظام حاکم دراسرائیل را به طور کامل دگرگون سازد.
»محمد مصلح» کارشناس امور اسرائیل در این باره گفت: موج تظاهرات اسرائیلی ها که این روزها در اکثر شهرها رو به گسترش است، این بار با وعده ها متوقف نمی شود بلکه در روزهای آینده تحول قابل ملاحظه و خطرناک را برای کابینه نتانیاهو رقم می‌زند، احزاب سیاسی مخالف نیز این فرصت طلایی را از دست نخواهند داد و با تمام قدرت و نفوذ و حتی هزینه های مالی خود از این تظاهرات و تقویت آن حمایت می‌کنند تا تاثیرات خود را بر جای بگذارد.
به اعتقاد این تحلیلگر امور اسرائیل این اعتراضات به همراه اختلافات سیاسی شدید که نتانیاهو با آن روبه روست به ویژه در مسئله استعفای آویگدور لیبرمن وزیر سابق جنگ رژیم صهیونیستی و تحولات اخیر نظامی در غزه به منزله یک خار بزرگ در چشم کابینه است که به سادگی خارج نمی‌شود.
چرا جلیقه زردها به اعتراضات ادامه ندادند؟
به دنبال اعلام فراخوان گسترده از سوی اتحادیه ها و سندیکاهای مختلف در اسراییل مبنی بر استمرار اعتراضات، کابینه نتانیاهو اقدام به انجام برخی اقدامات موقتی برای خاموش کردن شعله اعتراضات کرد.
نخست وزیر رژیم اشغالگر قدس در نظر دارد ادامه این اعتراضات را تا زمان برگزاری انتخابات زودهنگام در اسراییل به تعویق بیندازد.
مرکز فلسطینی مطالعات اسرائیل شناسی (المرکز الفلسطینی للدراسات الإسرائیلیة "مدار") در گزارشی نوشت: حکومت اسراییل تلاش می کند موج گرانی ها را به پس از انتخابات موکول کند.
برپایه این گزارش، کابینه نتانیاهو تلاش می کند با انجام یک سلسله اقدامات از جمله ارائه یارانه به صاحبان نانوایی ها برای جلوگیری از افزایش قیمت نان، همچنین عدم افزایش قیمت برق که اثر مستقیم بر قیمت اب نیز خواهد داشت . این موارد نشان می دهد که نتانیاهو به دنبال حل ریشه ای بحران افزایش بهای سوخت و انرژی نیست بلکه تلاش دارد تا بطور موقتی معترضان را آرام کند.
اعلام افزایش 89 درصدی قیمت برق و افزایش 6 درصدی قیمت آب که در اوایل دسامبر 2018 از سوی حکومت صورت گرفت تقریبا علت اصلی آغاز اعتراضات جلیقه زردها در اسراییل بود که با راهکارهای موقتی نتانیاهو که در اواخر دسامبر صورت گرفت تا حدودی از شعله اعتراضات کاسته است. و به نظر می رسد معترضان پس از پذیرش برگزاری انتخابات زودهنگام توسط نتانیاهو و پس از ان دستورات جدید وی برای عدم افزایش موقتی قیمت ها به نتیجه دلخواه سیاسی رسیده اند و فعلا بنای اعتراض ندارند.
این در حالی است که بنا بر پیش بینی مرکز مطالعات اسراییل گرانی تقریبا به همه بخش های بازار بویژه مواد غذائی گسترده خواهد شد و سال جدید میلادی اسراییل شاهد افزایش خزنده در قیمتهای سبد غذایی خواهد بود. پس از آنکه قیمت شیر در اسراییل 4 درصد در نیمه های سال 2018 افزایش یافت الان صحبت از ان است که شرکت های بزرگ تولید شیر قصد دارند قیمت ها را در سال جدید به همان میزان یعنی 4 درصد دیگرافزایش دهند.
همچنین بزرگترین تولید کننده مواد غذایی اسراییل (اوسم) از عزم خود برای افزایش قیمت بسیاری از کالاها خبر داده است. بنابراین گزارش هم اینک شرکت های کوچکتر تولید کننده مواد غذایی مترصد این هستند که شرکت های بزرگتر اقدام کنند تا بلافاصله قیمت کالاهای خود را افزایش دهند.
صاحبان شرکت های بزرگ مواد غذایی در اسراییل مدعی هستند که دلیل اصلی گرانی ها حکومت اسراییل است که نتوانسته اقدامات لازم را برای ممانعت از کاهش هزینه های تولید و بازاریابی را انجام دهد. این افراد مدعی هستند که سود خالص برای شرکت های بخش مواد غذایی چیزی ما بین 7 و یا 8 درصد است که نسبت به سود شرکتهای دیگر در جهان بسیار ناچیز است.
معروف است که در اسراییل مالیات بر ارزش افزوده یکپارچه است و اگر بر یک کالا افزایش یابد بر سایر کالاها به جز سبزیجات و میوه که معاف هستند، تسری خواهد یافت.
به این ترتیب اگرچه نتانیاهو با تزریق مسکن های مقطعی توانست حرکت اعتراضی در اسراییل را متوقف کند اما این توقف موقتی است و نظر به چالش های متعدد امنیتی و سیاسی و رقابت های اقتصادی شرکت های بین المللی برای دریافت سودهای سرسام آور از یک سو و سنگینی کشنده بار گرانی ها بر مهاجران یهودی مقیم فلسطین اشغالی از سوی دیگر، این آرامش نمی تواند دوامی داشته باشد.
