اقتصاد مقاومتی‌؛ مطالبه بر زمین مانده

 در پی این التماس ذلیلانه فتنه‌جویان، رهبر معزز و معظم انقلاب اسلامی هفت سال پیش در شهریورماه سال 89 راهبرد «اقتصاد مقاومتی» را تنها راه مقابله با فشارهای اقتصادی، تحریم‌های ناجوانمردانه دشمن، برون‌رفت از رکود اقتصادی و قطع وابستگی به خارج (و به‌ویژه کشورهای غربی) ابلاغ و سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی با الهام‌گیری از نظام اقصادی اسلام و تأکید بر خلق حماسه اقتصادی را نیز در تاریخ 29 بهمن ماه 1392 ابلاغ فرمودند. 

به جرئت می‌توان گفت از آن تاریخ تا کنون به رغم گذشت هفت سال، اقدام عملی مؤثر و قابل ملاحظه‌‌ای انجام نشده و تشکیل قرارگاه فرماندهی اقتصاد مقاومتی نیز تأثیر چندانی در استحکام بخشی و آسیب ناپذیری اقتصاد ایران و ارتقای معیشت مردم به‌عنوان اصلی‌ترین دغدغه رهبری نداشته است. سخنرانی بسیار مهم مقام معظم رهبری حضرت امام خامنه‌ای در روز چهارشنبه 9 دی‌ماه در جمع اعضای شوراهای هماهنگی تبلیغات اسلامی سراسر کشور حاوی تذکرات و نکات کلیدی بسیاری بود که در رسانه‌ها و در بین اهالی کوی سیاست بازتاب فراوانی یافت. مع‌الاسف یکی از نکات مهم در این سخنرانی (که کمتر مورد توجه قرار گرفت) کم‌توجهی مسئولان اجرایی کشور به موضوع اقتصاد مقاومتی بود. معظم له در این باره فرمودند: «اگر اقتصاد مقاومتی اجرا می‌شد وضع زندگی مردم اینگونه نبود‌؛ شکایت مردم از اوضاع اقتصادی به دست ما می‌رسد.»

این گله‌مندی رهبری مسبوق به‌سابقه بوده و قبلاً نیز بارها و از جمله در دیدار اعضای خبرگان رهبری (پنج‌شنبه 19 اسفند ماه 95) کم‌کاری دولت را در این حوزه مورد تأکید قرار داده بودند: «اگر همه کارهای ضروری در موضوع اقتصاد مقاومتی انجام شده بود، امروز تفاوت محسوسی را در اوضاع اقتصادی کشور و زندگی مردم شاهد بودیم... . بیان شاخص‌های کلان خوب است -البته اگر آمارها قابل خدشه نباشد!- اما به هر حال اینها در زندگی و معیشت مردم در کوتاه مدت و میان مدت اثر نمی‌گذارد. »مقام معظم رهبری پیش از این نیز در تاریخ دوم تیرماه 9٤ در دیدار بسیار مهم کارگزاران نظام در ماه مبارک رمضان با گلایه شدید از عدم اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در کشور تأکید کرده بودند: «مسئله‌ کنونی کشور ما این نیست که ما طرح نداریم، حرفِ درست نداریم؛ مسئله‌ ما این است که حرف درست و طرح درست را آن‌چنانکه شایسته است دنبال نمی‌کنیم؛ این اساس مسئله است.»

اقتصاد مقاومتی بر اصول بنیادین: «دانش‌بنیان»، «مردمی»، «مقاوم در برابر فشارها و تهدیدها»، «دارای توان تحریم‌شکنی»، «برون‌گرایی و گرفتن سهم از اقتصاد جهانی»، «درون‌زا»، «کاهش اتکا به بودجه نفتی»، «پیشرو، فرصت‌ساز و مولد»، «با مدیریت مصرف و بهره‌وری» و «مبتنی بر توزیع عادلانه ثروت» بر اساس الگوی اقتصادی اسلام به‌عنوان کلید حل ریشه‌ای مشکلات کشور اقتصاد ما را در برابر اقتصاد مهاجم بیمه می‌کند، اما در هفت سال گذشته عزمی برای بسترسازی و ظهور و بروز ویژگی‌های مذکور دیده نشده است. موضوع اقتصاد مقاومتی ظرفیت‌های داخلی و استفاده از توانمندی‌های مردمی و ملی بوده و بازیگر اصلی آن مردم (نه بخش دولتی و نه بخش خصوصی) هستند اما تحقق آن مستلزم رعایت برخی الزامات از جمله موارد زیر است: 

1 - پرهیز از نگاه شعاری و شعارزدگی؛2 - پرهیز از تحریف مفهوم اقتصاد مقاومت؛ 3 - پرهیز از استفاده ابزاری از اقتصاد مقاومتی؛ 4- استفاده از تجارب عظیم سایر کشورهای موفق در این حوزه‌؛ 5 - اعتماد به مردم و رفع موانع مردمی کردن اقتصاد؛ 6 - خروج از اقتصاد مبتنی بر درآمدهای نفتی؛ 7 -پرهیز از اشرافی‌گری و رفتارهای مروج تبعیض و تحقیر (مدیرعامل یک شرکت بسیار بزرگ ژاپنی در یک خانه 80 متری زندگی می‌کند اما در کشور ما مدیران دولتی و خصوصی و دولتمردان، قبول مسئولیت را مترادف زندگی اشرافی و کاخ نشینی می‌دانند)؛ 8- نگاه جهادی و روحیه انقلابی‌گری به این موضوع؛9- واقع‌بینی و برخورد صادقانه با مردم و پرهیز از ارائه آمارهای غلط و فریبنده؛10 - اصلاح سخت‌افزاری و نرم‌افزاری زیر نظام‌های اقتصادی کشور، نظیر نظام بانکی، مالیاتی، گمرک، بیمه و... متناسب با اقتصاد مقاومتی؛11- تکمیل و معرفی زنجیره فرصت‌ها و قوت‌ها در حوزه اقتصاد مقاومتی؛12-پرهیز از اقدامات جزیره‌‌ای و غیرسیستمی؛13-رفع موانع معرفتی، مدیریتی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و عمل جهادی و انقلابی؛1٤- فرهنگ‌سازی عمومی و به کارگیری حداکثر ظرفیت رسانه‌ای کشور؛15 - آگاه‌سازی و آموزش عمومی نسبت به تعاریف، مصادیق، ضرورت‌ها، الزامات، موانع و راهکارهای تحقق اقتصاد مقاومتی و مقاوم‌سازی اقتصادی توسط مردم؛16- شناسایی، سازماندهی، ساماندهی، معرفی و استفاده حداکثری از تمام ظرفیت‌های بومی و ملی؛17 - برنامه‌ریزی دقیق برای حمایت حداکثری از مردم و شبکه‌های مویرگی اقتصاد مقاومتی و بومی؛18 - توجه ویژه به اقتصاد معیشت و عزم جهادی و انقلابی برای حل مشکلات مردم؛19- ساماندهی و استفاده از حداکثر توان و ظرفیت نهادها، ارگان‌ها و نیروهای نظامی و انتظامی در مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی؛20 - مهندسی و موزائیک اقتصادی استان‌های کشور متناسب با ظرفیت‌ها و استعدادهای اقلیمی هر استان؛ 21 - پیش‌بینی و به کارگیری راه‌های عملی برای خروج از زنجیره استعماری اقتصاد دلارمحور؛ 22 - رفع موانع و حمایت عملی و جدی از تولید داخلی؛ 23 - ایجاد بانک اطلاعاتی طرح‌های عملی و قابل اجرا در حوزه اقتصاد مقاومتی و برنامه‌ریزی برای اجرایی شدن طرح‌ها و ایده‌های مردمی؛ 2٤ - توجه ویژه به علم و تخصص داخلی؛25 - برنامه‌ریزی برای راه اندازی مصرف تولیدات ملی و نه به محصولات خارجی (که مشابه داخلی دارند)؛ 26 - رفع موانع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و قانونی صادرات؛27 - ایجاد قرارگاه عملیاتی و جهادی مبارزه با واردات کالاهای قاچاق؛ 28 - ارائه حمایت‌های لازم از کارآفرینان و صاحبان ایده در حوزه اقتصاد مقاومتی؛ 29 - امکان‌سنجی برای هم‌افزایی و استفاده بهینه و حداکثری از ظرفیت‌های جهان اسلام و کشورهای همسو و 30 - برنامه‌ریزی برای استفاده حداکثری از ظرفیت دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه و ایجاد انگیزش و حمایت از راه‌اندازی کارگرو‌ه‌های اقتصاد مقاومتی در محیط‌های علمی کشور. 

حقیقت این است که ناآرامی‌ها و اغتشاشات این شب‌ها بر بستر تبعیض‌ها، کم‌کاری‌ها و کم‌توجهی‌ها و بی‌برنامگی‌های دولتمردان برای رفع مشکلات معیشتی و گرفتاری‌های اقتصادی مردم تکیه داشته و دشمنان بیرونی با استفاده از همین روزنه موفق به ایجاد مشکل برای مردم و کشور شده‌اند و دادن آدرس‌های غیرواقعی و دروغین برای توجیه علت ناآرامی‌ها نه‌تنها دردی از مشکلات مردم را درمان نمی‌کند بلکه موجب ناامیدی و یأس، سرخوردگی، بی‌اعتمادی، تخریب باورها و ایمان نیز خواهد شد .». ان‌الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم... » ریشه فقر، مشکلات مردم و ناآرامی‌های اخیر (برای کشوری که حداقل 7 درصد از منابع جهان را در اختیار دارد) را باید بیش از کینه‌ورزی و توطئه دشمن خارجی باید در داخل جست‌وجو کرد که حضرت علی علیه‌السلام می‌فرمایند «اگر فقر انسان بود او را می‌کشتم» و این‌ بدان معناست که فقر را ریشه‌کن باید کرد.