گروه اجتماعی- تخریب های مدیریت شهری از جمله برنامه های مخالفان شهردار تهران است و با روش های مختلف قصد دارند 12 سال خدمات محمدباقر قالیباف را زیر سوال ببرند. این موضوع البته با واکنش های زیادی هم از سوی شهردار و هم از سوی سایر مسئولان روبرو بوده است.
از جمله اینکه محمد باقر قالیباف، در مراسم افتتاح ایستگاه شهید محلاتی از خط سه مترو تهران و بهره برداری همزمان 4 فاز از تقاطع‌های غیرهمسطح بزرگراه ارتش با انتقاد از برخی رسانه ها و مسئولان که دست به تخریب مدیریت شهری زده اند پرداخت که ابتدا به برخی از مهمترین این صحبت ها اشاره می کنیم. در ادامه نیز به راه هایی که مخالفان درصدد تخریب شهرداری هستند می پردازیم و سپس به صبحت های کرباسچی در زمینه شهرداری و بعد از آن به اشارات معاون برنامه ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران درباره توئیت هایی که برای تخریب شهرداری تهیه و ارسال می شوند.
شهرداری تهران یک دولت کوچک است: در طول بیش از یک دهه با استفاده از تجربیات صاحب‌نظران عرصه مدیریت شهری کشور، تجربیات دنیا و خرد جمعی شهر را اداره کردیم. در این میان همه سعی ما بر این بود که در این دوره مدیریتی گوش شنوا داشته باشیم و حرف‌ها و انتقادات را بشنویم. همچنین از ظرفیت‌های فکری و اجرایی شهر و کشور استفاده کنیم. تلاش کردیم در حین اینکه قدر تجربه پیشکسوتان این عرصه را در حوزه مسائل اجتماعی، فرهنگی، خدماتی، فناوری، عمرانی و مهندسی، محیط زیست و ... می‌دانیم، کار را پیش ببریم چراکه ابعاد گسترده‌ای در کار شهرداری وجود دارد و شهرداری تهران خودش یک دولت کوچک است که تنها جغرافیای محدودی دارد در غیر این صورت در همه عرصه‌ها باید در شهر خدمت رسانی کند.
هیچ وقت نگفتیم این وظیفه شهرداری نیست: در حوزه‌هایی که قانونا وظیفه شهرداری نیست نیز مردم از شهرداری مطالبه می‌کنند. در این زمینه روال کار ما این‌گونه بوده است که به مردم نگوییم این وظیفه ما نیست. مردم در کوچه و پس‌کوچه‌های شهر مسائلی همچون برق، خانه بهداشت، کتابخانه، آب شرب، فاضلاب و نیازهای آموزشی خود را مطالبه می‌کنند اما آیا می‌توانم به‌عنوان شهردار بگویم هیچ کدام از این حرف‌ها به من ربطی ندارد؟ آیا آن شهروند این را می‌پذیرد؟ اصلا آیا در نظام اسلامی درست است بگویم این وظیفه من نیست؟ خداوند بزرگ را شاکریم که با همه مشکلات و سختی‌های کاری سعی کردیم این مشکلات را به مردم منتقل نکنیم. مردم جز «چشم» از ما چیز دیگری نشوند و در فرصت‌های مناسب بعضی از موضوعات را برای آنها توضیح دهیم. همچنین با همه سختی‌ها جرات کنیم تابلوی اتمام یک پروژه را هم بزنیم در شرایطی که بخش‌هایی از این پروژه در کنترل ما نبوده است.
300 کیلومتر خط مترو: طول خطوط متروی تهران در ابتدا 70 کیلومتر بوده و در پایان این دوره به 300 کیلومتر می‌رسد. اگر سه سال قبل در شهرک شهید محلاتی بحث می‌شد که مترو از جاده ساوه به اینجا می‌آید شاید بیشتر به خنده شبیه بود تا یک کار عملی و بدون تعارف یک شوخی بزرگ بود، اما حالا از شهرک قائم در مترو می‌نشینیم و به 40 کیلومتر آن‌طرف‌تر در اسماعیل‌آباد می‌رویم، ببینید با چه سختی‌ها و مشکلاتی این کار انجام شد. امروز ایستگاه شهید محلاتی افتتاح شده و زیرساخت‌هایی که وجود دارد، این ظرفیت فنی را ایجاد می‌کند تا هر 2.5 دقیقه یک قطار از اینجا عبور کند، اگر هر 2.5 دقیقه یک قطار عبور نکند ما از اینجا بهره برداری اقتصادی نکرده‌ایم اما چه کنیم که در طول 12 سال گذشته به‌خاطر مشکلات مالی یا دلایل مختلف هیچ‌گاه دولت‌ها به تعهدشان درخصوص متروی تهران عمل نکرده‌اند. در بقیه شهرها نیز شهرداری‌ها کار می‌کنند اما جمع متروی آنها در 20 سال گذشته چند کیلومتر بوده است؟ ما هم در همین کشور زندگی می‌کنیم و از همین امکانات برخوردار هستیم. ممکن است بگویند درآمد شهرداری تهران بیشتر است اما مشکلات تهران نیز مشکلات زیادی است.
ضایع‌کردن دستاوردها، ضایع‌کردن افراد نیست؛ ضایع‌کردن یک فرهنگ است: به‌عنوان یک خدمتگزار بدون وقفه در این 12 سال روزی 17ــ16 ساعت کار کرده‌ام. کمتر روزی به‌صورت استثنا پیدا شده که اذان صبح را در منزل بوده باشم و حتماً روزی پیدا نشده که بتوانیم ناهار در منزل باشیم. هرچه بضاعت، عرضه و توان داشتیم به کار گرفتیم و حالا حرف ما این است که سیاه‌نمایی کردن، بی‌انصافی در مورد کارها و اینکه دستاوردهای به دست آمده را ضایع کنیم در حقیقت ضایع کردن یک فرد نیست، این ضایع کردن یک فرهنگ و دستاورد یک شهر و ملت است.
چرا گفته می شود در حمل و نقل کاری انجام نشده: می‌گویند در حوزه حمل و نقل کار نشده است؛ بفرمایید کار نشده یعنی چه؟ چه‌چیزهایی در حوزه حمل و نقل اثرگذار هستند؟ مترو از 70 کیلومتر به 300 کیلومتر رسیده است، این در حالی است که 70 کیلومتر در بیش از 22 سال ساخته شده است و رسیدن آن به 300 کیلومتر در این 12 سال اتفاق افتاده که تازه حمایت‌های لازم هم صورت نگرفته است. در گذشته آیا شما اتوبوس کولرداری در این شهر می‌دیدید؟ خط بی‌آرتی در این شهر وجود نداشت اما امروز بیش از 10 خط بی‌آرتی وجود دارد، این در شرایطی است که قانون می‌گوید دولت باید 82 درصد اتوبوس‌ها را خریداری کرده و به شهرداری بدهد اما ببینید در 10 سال گذشته آیا یک اتوبوس به شهرداری تهران تحویل دادند؟ ما تا پیش از این دوره در تهران یک کیلومتر تونل ترافیکی نداشتیم. وقتی من به شهرداری تهران آمدم بیش از 10 سال از عمر تونل رسالت گذشته بود و همین‌طور نیمه‌کاره رها شده بود و در آن مدت حدود 40 درصد پیشرفت فیزیکی و 53 درصد پیشرفت مالی داشت، اما علاوه بر آنکه آن کار تمام شد، امروز 23 کیلومتر تونل ترافیکی در شهر داریم که به مردم خدمت میدهد، بعد می‌گویید کاری در حمل و نقل نشده است؟
انصاف هم چیز خوبی است: بهره‌برداری از یک خط مترو که قرار است چند صد هزار نفر مردم در آن رفت و آمد کنند به‌صورت مرحله‌بندی صورت می‌گیرد، به‌عنوان نمونه در خط سه متروی تهران وقتی ایستگاه قائم راه‌اندازی شد، بخشی از مردم از این خط استفاده می‌کردند و طبیعتاً بقیه کارها به‌موازات یکدیگر انجام می‌شود. ما نیز 22 کیلومتر را در خط 7 به‌عنوان مهمترین و سخت‌ترین خط مترو زیر بار مسافر بردیم و طبیعی است به‌خاطر همان رعایت‌هایی که باید انجام دهیم، بهره‌برداری آن در چند مرحله صورت می‌گیرد. در بزرگراه شهید نواب صفوی محلی بوده که دستگاه تمام‌حفار اتوماتیک داخل زمین رفته و هم‌اکنون ایستگاه آن هم به‌طور کامل به‌عنوان مجهزترین و زیباترین ایستگاه ساخته شده اما سطح بالای آن ایستگاه هنوز کارگاه مترو است. بعد می‌بینیم در ماه مبارک رمضان عکسی از بالای کارگاه در سایت‌ها می‌گذارند و می‌گویند این عکس ایستگاه افتتاح‌شده بریانک است! واقعاً انصاف چیز خوبی است. حق این است که شما بروید ایستگاه زیر این کارگاه را که با افتخار ساخته شده ببینید که چه امکانات و تجهیزاتی زیر این ساخته شده است. امروز مردم در 30 متر زیر زمین رفت و آمد می‌کنند و در همین ایستگاه حدود 130 میلیارد تومان هزینه ساخت صورت گرفته است.
پست‌تر از انسانی که منتظر عدم‌موفقیت دیگران است، وجود ندارد: اگر کسی بخواهد عدم‌موفقیت یک مجموعه دیگر را ببیند و از این عدم‌موفقیت خوشحال شود، از این انسان پست‌تر وجود ندارد و نمی‌شود به او «انسان» گفت، آن هم یک مجموعه‌ای که متعلق به افراد نیست بلکه متعلق به شهر است؛ اگر شهرداری درست اداره شود، افتخار نظام اسلامی است. کار را باید در میدان عمل نشان داد و در معرض قضاوت مردم گذاشت، بدون شک رضایت مردم نشانی از رضایت الهی است.
مخالفان شهردار تهران از چه بیم داشتند؟
هرچند تلاش ها برای تخریب چهره قالیباف در عمل از چند ماه قبل آغاز شده بود، اما زمان انتخابات این تخریب ها افزایش پیدا کرد تا با یادآوری برخی شایعات گذشته، از قالیباف به عنوان نامزدی نام برده شود که افکارعمومی اعتمادی به او ندارد. اما سوالی که در اینجا مطرح می شود این است کسانی که مدیریت شهری قالیباف را زیر سوال می بردند از چه موضوعی بیم داشتند که موج تازه ای از تخریب شهردار تهران را راه اندازی کردند؟
تخریب به وسیله علم کردن املاک نجومی
یکی از گام های اولیه که برای تخریب شهردار تهران برداشته شد طرح موضوع املاک نجومی بود. این ماجرا درست در زمانی مطرح شد که افکار عمومی بر موج اخبار حقوق نجومی مدیران دولتی سوار بودند. آنها با این کار می خواستند این موضوع را ثابت کنند که چنین مسائلی تنها در دولت اتفاق نمی افتد. با وجود چنین شایعاتی، قالیباف پس از طرح این اتهامات، برخلاف دولتمردانی که پشت متخلفان در پرونده حقوق های نجومی ایستادند، اعلام کرد که باید این اتهامات بررسی شود و به همین دلیل از دستگاه قضایی خواست تا به این پرونده به سرعت ورود کند. بررسی های بعدی دستگاه قضایی نشان داد که نه فقط ادعاهایی که درباره برخی مدیران شهری در این پرونده مطرح شده بود، درست نبوده، بلکه حتی پشت‌پرده های دولتی این شایعات که تخریب انتخاباتی محمدباقر قالیباف بود کاملا مشخص شد.
ریزش پلاسکو، زمینه ساز تخریب شهردار تهران
همزمان با آتش سوزی و ریزش برج پلاسکو، زمینه های تخریب شهردار تهران نیز آغاز شد. در این میان البته عده ای بودند که از آب گل آلود ماهی بگیرند؛ به طوری که پلاسکو را وسیله ای برای تسویه حساب سیاسی با شهردار تهران دانستند. هرچند در نهایت گزارش های مستقلی در زمینه پلاسکو منتشر شد که نشان می‌داد مدیریت شهری تهران نه فقط در این رابطه کوتاهی نکرده، بلکه حتی توانسته بود با مدیریت جهادی، ابعاد این فاجعه را کنترل و از وسعت گرفتن آن جلوگیری کند، اما هنوز برخی با استناد به شایعات در آن مقطع زمانی تلاش می کردند تا قالیباف را مدیری ناکارآمد جلوه دهند.
آیا مخالفان از محبوبیت قالیباف هراس داشتند؟
با توجه به اتفاقات اخیر که هول محور تخریب قالیباف می چرخید برخی از گمانه‌زنی ها بر این اساس بود که چنین بازخوردهایی ناشی از این بود که از محبوبیت قالیباف هراس داشته اند. به طوری که گفته شد اگر مسئولان نگران پلاسکو بودند چرا به دولت فشار نیاوردند که بودجه مدیریت شهری و مدیریت بحران را به طور کامل تخصیص داده و با تسویه بدهی خود به شهرداری، مدیریت شهری را در تامین نیازهای شهر بزرگی چون تهران یاری دهد؟ با توجه به این موضوع اینطور برداشت می شود که رمز و راز تخریب ها علیه محمدباقر قالیباف و حتی طرح موضوعاتی چون رد صلاحیت او در انتخابات به دلیل بهانه هایی از این دست، نه دلسوزی برای تهران و شهروندان این شهر، بلکه بیشتر ناشی از اغراض سیاسی بوده. غافل از آنکه چنین روندی نتیجه معکوس به بار می آورد.
کرباسچی: شهرداری کم کاری کرده است
از جمله کسانی که مدیریت شهری قالیباف را زیر سوال برد غلامحسین کرباسچی بود که پس از انتخابات شورای شهر تهران و لیست پرسروصدای «امید»، نامش را در جریان چالش شفافیت لیست امید بیشتر سر زبان‌ها انداخت و در گفت‌وگویی با شرق به تخریب عملکرد مدیران شهری پرداخت و نوک پیکان حملات خود را به سمت قالیباف نشانه گرفت. اساسی ترین جمله اش نیز بسیار کوتاه بود که گفت «شهرداری کم کاری کرده است.» دبیر کل حزب کارگزاران سازندگی در این گفت‌وگو که بخش اعظم آن به نقد «محمدباقر قالیباف» گذشته ، در پاسخ به این سؤال که «به‌نظر شما آقای قالیباف در بحث تأمین درآمد زیاده‌خواهی کرده است؟» گفته است: «من نمی‌خواهم زیاد روی شخص تکیه کنم.» او اما در پاسخ به اصرار شرق مبنی بر اینکه «منظورم شهرداری است، به نظر شما شهرداری برای تأمین منابع زیاده‌خواهی کرده است؟» تأکید می‌کند: «ببینید! مدیریت شهرداری در این زمینه اگر بخواهیم خیلی مؤدبانه صحبت کنیم، باید بگوییم کم‌کاری کرده است. یعنی می‌شد به درآمدهای دیگر فکر کرد، می‌شد درآمدهای دیگری را تحصیل کرد و درعین‌حال می‌شد صرفه‌جویی بیشتری هم در شهرداری کرد.» پیش از کرباسچی هم، آقای «عبدالواحد موسوی لاری» وزیر کشور دولت اصلاحات طی اظهاراتی عنوان کرده بود که قالیباف در انتخابات 96 در اخلاق نمره نیاورد و بیشترین خسارت را از بین 6 نامزد دید. این ها در حالی است که دامن کرباسچی بیش از هر کسی آلوده فساد و کم کاری است و مردم سابقه جنایات وی در شهرداری را از یاد نبرده اند.
تا کی این حملات ادامه خواهد داشت؟
اما علت اصلی تخریب‌های قالیباف توسط اصلاح‌طلبان به این برمی‌گردد که او توانسته کارنامه موفقی را در شهرداری تهران ارائه کند. کارنامه موفقی که اصلاح‌طلبان به روشنی می‌دانند برای تکرار آن راهی سخت و طولانی پیش رو دارند. شاید به همین خاطر باشد که با فرمول «حمله به رقیب» سعی در لکه‌دار کردن کارنامه مدیریتی قالیباف در شهرداری تهران دارند تا به این وسیله تمامی اقدامات شهردار بعدی که با ترکیب یک‌دست شورای شهر پنجم، به یقین اصلاح‌طلب خواهد بود، توجیه‌پذیر جلوه کند. این هجمه‌ها در حالی است که کرباسچی و البته آقای «حسین مرعشی» در هفته‌های اخیر و پس از انتخابات شورای شهر، بارها توسط همفکران و رسانه‌های طیف اصلاح طلب، با چالش شفافیت لیست امید رو به رو شده‌اند و با لحنی متکبرانه از پاسخ به منتقدان طفره رفته‌اند.
شنیده‌ها و شایعه‌هایی از فروش لیست در رقم‌هایی که حتی 2 میلیارد تومان هم ذکر شد و عدم پاسخگویی صریح کرباسچی و مرعشی به این شایعات، سبب شده تا این دو در میان فعالان شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های مختلف، با فشار فزاینده‌ای برای پاسخگویی و عذرخواهی مواجه باشند. اتفاقی که البته با توجه به پیشینه رفتارهای این دو، بعید به نظر می‌رسد. اما از همین حالا باید به فکر توفان‌های پیش رو در شورای یک‌دست پنجم در میان اصلاح طلبان بود. شورایی که بیش از هر چیز، تجربه تلخ شورای جنجالی اول را در ذهن‌ها متبادر می‌کند. شورایی که از یک سو، با سهم خواهی برخی اعضایش به محله برو بیا مبدل شده بود و از سویی دیگر، سیاست زدگی آن چنان در جلسات و حاشیه‌های آن بیداد می‌کرد که تغییر پیاپی شهرداری تهران در مدتی کوتاه، یکی از نتایج آن بود. حالا باید منتظر ماند و دید حملات نوبتی اصلاح طلبان به مدیریت شهری، چه زمانی به پایان می‌رسد؟ حملاتی که به نظر می‌رسد بزرگ‌ترین هدف آن، پوشاندن مطالبات عمومی از شفافیت لیست امید در انتخابات و فرار از پاسخگویی درباره لیست فروشی خواهد بود.
در اظهارنظرها باید جانب انصاف رعایت شود
معاون برنامه ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران با اشاره به توییت های اخیر برخی افراد در جهت تخریب مدیریت شهری گفته بود: «حمله و تخریب دستاوردهای مدیریت شهری در دستور کار یک جناح سیاسی قرار گرفته به طوری که قصد دارند به لیدرهایشان بگویند درحال جبران هستیم، لذا به اصطلاحات جنگی و نظامی روی آورده‌اند.» ناصر امانی در واکنش به اظهارات محمد سالاری، عضو شورای شهر پایتخت که تهران را زمین سوخته خوانده گفت: «دوستان را دعوت می کنم به اینکه در اظهارنظرهای خود جانب انصاف و عدالت را رعایت کنند چرا که معتقدیم نباید افراد برای اینکه در لیست انتخابات شورا قرار بگیرند، وجدان خود را زیر پا بگذارند.
سبزی و زیبایی شهر تهران آن قدر مشخص است که هر فرد چه خارجی و چه ایرانی وارد پایتخت که می شود تحت تاثیر سرسبزی، زیبایی، آبادانی و عمران آن قرار می گیرد، اما عزیزان که خود در 4 سال گذشته در مدیریت شهری تصمیم گیر بوده اند و هر اتفاقی در این شهر افتاده با پشتوانه آنها انجام شده، حال سبز را سیاه و سوخته می بینند.» معاون برنامه ریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران با بیان اینکه دوستان باید توضیح دهند که منظورشان از اینکه تهران زمین سوخته است چیست، گفت: «آیا بار معنایی کلمات تغییر کرده است؟ یا برخی از دوستان رنگ ها را اشتباه می بینند و سبز را سیاه تصور می کنند.» امانی با یادآوری اقدامات انجام شده در راستای آبادانی شهر تهران در دوره اخیر مدیریت شهری عنوان کرد: «شهر تهران در 12 سال گذشته تقریباً به طور کامل در تمامی حوزه ها همچون حوزه های فرهنگی و اجتماعی، خدمات شهری، فنی و عمرانی، شهرسازی و زیباسازی منظر شهری دچار تحول اساسی شده است. هیچ کدام از این موارد نیاز به تبلیغ کردن ندارد و مردم هر روز تمامی این تغییرات را مشاهده می کنند. باید بدانیم اگر چیزی که مردم لمس می کنند را انکار کنیم، منجر به رای آوری نمی شود و تنها موجب می شود مردم در صداقت ما شک کنند.
طبق آمارهای موجود، فضای سبز پایتخت در یک دهه گذشته از حدود 6 متر به بالغ بر 15 متر افزایش پیدا کرده است. شهری که یک کیلومتر تونل شهری نداشته است در حال حاضر دارای بالغ بر 20 کیلومتر تونل شهری است که مردم هر روز در آن عبور و مرور می کنند. همچنین ظرفیت حمل و نقل عمومی ما چه در حوزه مترو و چه اتوبوس در این سال ها چندصد درصد افزایش داشته است. پیش تر دوستان می گفتند برج های تهران مانع وزش باد می شود و موجب آلودگی هوا است. اما پاکی هوای تهران در ایام عید که چند میلیون خودرو از تهران خارج شد، واهی بودن این ادعا را تایید کرد.» امانی با بیان اینکه در ایام عید برج های تهران سرجای خود ماندند و این خودروها بودند که از شهر خارج شدند، گفت: «شهرداری هم از روز اول گفت که عامل اصلی آلودگی هوای شهر تهران خودروها و وسایل نقلیه متحرک مانند موتور سیکلت ها و خودروهای فرسوده است. تایید حرف ما هم تجربه مسلم و قطعی ایام عید است. البته مطمئن باشید با برگشت خودروها از هفته آینده آلاینده ها باز میهمان تهران می شوند. هر چند با آمار و ارقام ثابت می کنیم که عمده برج هایی که امروز در تهران دیده می شوند نه برای این دوره از مدیریت شهری که برای دوره های پیش از آن است.
حمله و تخریب دستاوردهای مدیریت شهری در دستور کار یک جناح سیاسی قرار گرفته و قصد دارند به لیدرهایشان بگویند درحال جبران هستیم، لذا به اصطلاحات جنگی و نظامی روی آورده‌اند. شهر سوخته شهری است که دشمن اشغالگر قبل از عقب‌نشینی آن را ویران وغیر قابل زندگی می کند و مایه تاسف است افرادی که ادعای اصلاح طلبی و مبارزه با خشونت دارند برای تخریب رقیب از این اصطلاحات استفاده می کنند. به جناب سالاری پیشنهاد می کنم به صحبت‌هایش در مورد شهرداری و شهردار تهران در۴سال گذشته مراجعه کند و بفرماید چه موضوعی باعث شده در تناقص با فرمایشات قبلی اش این چنین موضع گیری کند.»
