سفر بهترین ابزار برای رسیدن به آرامش ذهنی و بدنی است و یک سفر خوب و ایمن می‌تواند چندین‌برابر انسان را برای رویارویی با مشکلات پیش روی زندگی در سال جدید آماده‌تر کند. برای سفر گزینه‌های مختلفی پیش روی شما است. اگر اهل رفتن به طبیعت هستید، احتمالا به سمت مناطق کوهپایه‌ای، کوهستانی و جنگلی می‌روید.
احتمالا زمانی که در مناطق کوهستانی توقف کرده‌اید، دلتان بخواهد به صورت تفریحی و دسته‌جمعی تا ارتفاعی هر چند کوتاه صعود کنید یا اگر در کنار جاده‌های جنگلی در نوار شمالی کشور در حال استراحت هستید، قدمزنان به سمت جنگل و لابه‌لای درختان بروید، بی‌خبر از آن‌که ممکن است حوادثی به یکباره برای شما پیش بیاید.
چه در ارتفاع باشید چه بر روی زمین احتمال خطر همیشه وجود دارد؛ شاید پایتان پیچ بخورد و از ارتفاع سقوط کنید یا میان درختان جنگل گم شوید و نتوانید راه خود را پیدا کنید. هر لحظه ممکن است با مخاطراتی روبه‌رو شوید. بهترین کار این است که پیش از آن‌که بار سفر را ببندید، اطلاعات مورد نیاز را برای برخورد با اتفاقات احتمالی به دست آورید.
آشنایی با مخاطرات احتمالی و نکات ایمنی سفر لذت‌بخش‌تری را برای شما فراهم می‌کند؛ به همین دلیل به سراغ پیمان یاوری یکی از مربیان امداد کوهستان هلال احمر رفته‌ایم تا با ضروریات سفر و گردش در جنگل و مناطق کوهستانی آشنا شویم. اگر گذرتان به مناطقی می‌افتد که کوه یا جنگل دارد، خواندن این مطلب برایتان خالی از لطف نیست.
توصیه‌های ایمنی برای سفر به تفرجگا‌ه‌ها و طبیعت
با برنامه‌ریزی قبلی مقصد مورد نظر را انتخاب کنید. قبل از ترک خانه تمامی وسایل غیرضروری الکتریکی و گرمازا را خاموش کنید. از بسته بودن در و پنجره‌های منزل اطمینان کامل حاصل کرده و کلید خانه و شماره تماس را به سرایدار یا شخص قابل اطمینان بسپارید تا هنگام وقوع حادثه احتمالی بتوان از آن استفاده کرد. هنگام رانندگی در جاده مواظب ابراز احساسات و شیطنت‌های کودکان خود باشید.
چنانچه برای گردش قصد رفتن به کنار رودخانه‌ها و نهر‌های پرآب را دارید، حتما به اندازه کافی از جریان شدید رودخانه‌ها فاصله گرفته و مراقب بچه‌ها نیز باشید.
در صورت برپا کردن خیمه و چادر مراقب باشید محل استقرار اجاق‌ها و چراغ‌های خوراک‌پزی به دور از خیمه باشد، همچنین جهت باد را نیز در نظر داشته باشید.
گروهی از بیماری‌ها مانند مالاریا از طریق حشرات و کنه‌ها منتقل می‌شوند، پس حشره‌کش‌ها را همراه خود داشته باشید.
هنگام راهپیمایی در مناطق جنگلی، دست‌ها و پا‌های خود را بپوشانید.
برای خواب در طبیعت و مناطق جنگلی، استفاده از پشه‌بندی که آغشته به حشره‌کش است، می‌تواند فکر خوبی باشد.
در صورتی که قصد رفتن به بالای تپه یا کوه را دارید، با احتیاط حرکت کنید و مراقب کودکان باشید.
از روشن‌کردن آتش در زیر دکل‌های فشار قوی برق خودداری کنید.
از روشن‌کردن آتش در مناطق جنگلی و در زیر درختان جدا خودداری کنید.
از نزدیک شدن به حیوانات اهلی و وحشی خودداری کنید و به آن‌ها غذا ندهید.
ته سیگار روشن خود را هنگام رانندگی در جاده روی شاخ و برگ درختان نیندازید، چون باعث آتش‌سوزی جنگل می‌شود.
به همراه داشتن یک دستگاه خاموش‌کننده آتش و کیف کمک‌های اولیه برای استفاده در شرایط اضطراری ضروری است.
پیش از ترک طبیعت، زباله‌های خود را داخل کیسه ریخته و از رها کردن آن‌ها در محیط خودداری کنید.
اگر توسط یک حیوان گزیده یا خراشیده شدید، سریعا به نزدیک‌ترین محل درمانی مراجعه کنید.
در صورت بروز هرگونه حادثه با شماره ١١٢ سازمان امدادونجات تماس بگیرید یا به نزدیک‌ترین پست امدادی مراجعه کنید.
در مواجهه با حیوانات مقصر آسیب‌دیدگی خود شما هستید
حمله حیوانات در طبیعت پدیده‌ای است که به ندرت پیش می‌آید. اگر فردی در برخورد با حیوانات آسیب دیده باشد معمولا مقصر اصلی خود او بوده است. حیوانات در طبیعت از تجمعات انسانی دوری می‌کنند، مگرآنکه فردی خود عامل تنش با جانوران باشد. پس واهمه‌ای از این قضیه نداشته باشید. برای برخورد با گزش و نیش حیوانات در طبیعت و در مناطق جنگلی، بهتر است پیش از رفتن به این مناطق نحوه کمک‌های اولیه در این رابطه را بیاموزید. اما اگر با اقدامات اولیه در این شرایط آشنایی ندارید، فورا با اورژانس تماس بگیرید و شرح حال را بدهید تا بتوانند شما را راهنمایی کنند.
نکات مهم در رابطه با جنگل‌نوردی و کوهنوردی
از موارد بسیاری که معمولا در ایام تعطیلات شاهد آن هستیم، گم شدن در مناطق جنگلی است، زیرا مسیر و دید در این مناطق نامشخص است و گردشگرانی که منطقه را نمی‌شناسند تصور می‌کنند که فاصله چندانی با جاده ندارند و پس از ٥٠ تا ١٠٠ متر اول چهره جنگل تغییر می‌کند و تصویری که می‌بینند با آن‌چه که در ذهن داشته‌اند متفاوت است، در نتیجه نمی‌توانند مسیر برگشت را پیدا کنند؛ بنابراین اگر قصد سفر و تفریح در مناطق جنگی را دارید حتما مراقب خود باشید تا در دل جنگل گرفتار نشوید.
اما اگر نتوانستید به هر شکلی مسیر را پیدا کنید فورا با نیرو‌ها تماس بگیرید. چنانچه وارد مسیر‌های خطا نشده باشید و امکان آنتن‌دهی گوشیتان وجود داشته باشد به راحتی می‌توانید درخواست کمک کنید. نیرو‌های امدادی می‌توانند از طریق گوشی شما را ردیابی و محلتان را پیدا کنند. بهترین راه برای پیشگیری از این اتفاقات این است که با راهنما‌های محلی به این مناطق بروید.
اگر در مناطق پای‌کوهی و صخره‌ای توقف و قصد بالا رفتن از شیب‌ها و صخره‌ها را دارید، توجه داشته باشید که همیشه پایین آمدن از آن پنج برابر سخت‌تر از صعود است. ممکن است نتوانید مسیر مناسب برای بازگشت را پیدا کنید. در نتیجه به بالا رفتن ادامه دهید و در صخره‌ها گیر کنید.
بیش از توان خود در محیط‌های طبیعی پیشروی نداشته باشید.
هیجان‌زدگی در محیط‌های طبیعی بدون خسارت باقی نمی‌ماند بنابراین مراقب خانواده و افراد همراه خود باشید.
تجهیزات و لوازم مناسب با محل را همراه خود داشته باشید.
پیش از رفتن به نواحی جنگلی یا کوهستانی، نقشه منطقه را دانلود کرده و در گوشی خود داشته باشید. در اینترنت سرچ کنید و از ویژگی‌های مسیر خود مطلع شوید.
حتما آب به مقدار یک‌ونیم لیتر برای هر فرد با خود ببرید.
مسیر را حتما باید از قبل بشناسید و پیش از حرکت از طریق اینترنت نقشه منطقه را چک کنید. اگر قصد دارید در مسیر‌های کوهستانی و جنگلی حرکت کنید، از راهنما‌های آشنا به محل کمک بگیرید. توجه داشته باشید که به نرم‌افزار‌های موبایلی نمی‌‌شود اتکا کرد، زیرا امکان تمام شدن شارژ گوشی و دسترسی نداشتن به اینترنت وجود دارد. حتی تیم‌های حرفه‌ای نیز تنها با داشتن نرم‌افزار‌های تلفن همراه به این مسیر‌ها نمی‌روند و نقشه‌های دستی، قطب‌نما و جی‌پی‌اس‌های حرفه‌ای و دیجیتال همراه دارند.
اگر قصد سفر به مناطق کوهستانی و جنگلی را دارید به نکات زیر توجه کنید
مهمترین خطایی که معمولا در ذهن عامه مردم وجود دارد این است که فکر می‌کنند کهنه‌ترین لباس‌ها و کفش‌های نامناسب خود را باید برای کوهنوردی و طبیعت‌گردی استفاده کنند، در صورتی که این فعالیت ورزشی در یک سالن و محیط سرپوشیده و بسته نیست که در آن همه امکانات شهری از اورژانس، حمل‌ونقل آسان و بیمارستان فراهم باشد. در طبیعت شما از همه جا قطع ارتباط می‌کنید، ممکن است موبایل شما آنتن ندهد یا تا رسیدن نیرو‌های امدادی حتی قوی‌ترین و حرفه‌ای‌ترین‌ها زمان زیادی طول بکشد، تا به محل شما برسند.
حتی اگر یک برنامه تفریحی ساده نیز در نظر دارید، باید حداقل امکانات و پوشاک گرم متناسب با فصل بهار که به روز‌های آفتابی آن نیز نمی‌توان اعتماد کرد، همراهتان باشد. خصوصا باید توجه ویژه‌ای به کودکان و افراد سالخورده خانواده داشته باشید.
قبل از رفتن به این مسیر‌ها به نزدیکتان اطلاع دهید پیگیر شما باشند تا اگر اتفاقی برایتان افتاد بتوانند با نیرو‌های امدادی تماس بگیرند.
تجهیزات مناسب برای گردش در مناطق کوهستانی
کفش‌های مناسب کوهپیمایی باید حداقل یک بنیه قوی و مناسب داشته باشند تا بر روی سنگ و زمین‌های خشن مقاومت کنند، کف آن‌ها به گونه‌ای باشد که سُر نخورد، مچ پا را در مقابل پیچ خوردن‌ها و دررفتگی‌های احتمالی محافظت کند. کفش باید جنس راحتی داشته باشد تا پستی و بلندی‌های زمین به پا فشار نیاورد.
پوشاک مناسب مناطق کوهستانی و محیط‌های طبیعی به سه دسته تقسیم می‌شوند. لایه اول زیرپوش‌هایی هستند که جاذب رطوبت باشند. لایه دیگر پوشاک ضخیم و گرم هستند که شامل لباس‌های بافت، کلاه و دستکش و سایر لباس‌های گرم‌کننده می‌شوند. درنهایت لایه سوم که ضد آب و باد هستند. اگر به منطقه‌ای می‌روید که احتمال بارش در آن وجود دارد حتما باید این قسمت از لباس‌ها را همراه داشته باشید. بسته به این‌که به کدام مناطق سفر می‌کنید همراه داشتن وسایل و پوشاک مناسب، متفاوت است.
اگر در مناطق کوهستانی حادثه‌ای برایتان پیش آمد چه باید انجام دهید؟
در وهله نخست تمام تلاشتان را بکنید تا حادثه‌ای برایتان پیش نیاید و پیشگیری‌های لازم را انجام دهید. باید موارد ایمنی را رعایت کنید. در دره‌ها و مناطقی که حوزه‌های آبگیر هستند و امکان ایجاد جریان‌های سیلابی است به هیچ وجه توقف نکنید. اما اگر به هر دلیلی دچار حادثه شدید با هلال‌احمر تماس بگیرید. پایگاه‌های امداد کوهستان آماده خدمت‌رسانی هستند.
به همراه داشتن یک ست ساده کمک‌های اولیه برای آتل‌بندی و پانسمان، بانداژ و ضدعفونی‌کننده‌های اولیه، یکی از ضروریاتی است که می‌تواند در صورت وقوع حادثه به شما کمک کند. اما بهتر آن است که دوره‌های مقدماتی کمک‌های اولیه را بگذرانید. این صرفا برای رفتن به مناطق کوهستانی نیست، بلکه در شرایط مختلف می‌توانید از آن برای حفظ سلامت خود استفاده کنید.
زمانی که به آسیب‌دیدگی‌های استخوانی، شکستگی‌ها و دررفتگی‌هایی که امکان حرکت را از فرد می‌گیرد، مشکوک هستید، باید فورا با نیرو‌های امدادی تماس داشته باشید.
همچنین اگر در مسیر احساس می‌کنید که گم شده‌اید و مبدأ را پیدا نمی‌کنید و امکان بازگشت به محل اولیه را ندارید، حتما نیرو‌های امداد را در جریان قرار دهید. آن‌ها یا به وسیله برقرار کردن تماس شما را راهنمایی می‌کنند و در مسیر درست قرار می‌دهند یا اگر شرایط اضطراری باشد برای کمک‌رسانی به شما تیم‌های امداد را اعزام می‌کنند.
مراقب بارش‌های ناگهانی باشیم
بسیار پیش می‌آید که در مناطق مختلف با هوای آفتابی هستید بی‌خبر از آن‌که در ارتفاعات بالاتر بارش‌های سیل آسایی درحال وقوع است و در همان دره و منطقه جنگلی که هستید یکباره آب خروشانی راه می‌افتد که داخل خود گل و لای و درختانی را حمل می‌کند و امکان هیچ‌گونه فراری را برای شما نمی‌گذارد. توصیه می‌شود در فصل‌هایی که امکان چنین بارش‌هایی وجود دارد خصوصا در بهار، در محیط‌های دره‌ای و سیلابی قرار نگیرید. این اتفاق حتی ممکن است در جاده‌های روستایی و فرعی که در کنار رودخانه‌های فصلی قرار گرفته‌اند نیز اتفاق بیفتد.
