گروه اجتماعی- اهدای خون هنگامی رخ می‌دهد که یک فرد سالم به‌طور داوطلبانه مقدار مشخصی از خون خود را در یک مرکز انتقال خون هدیه می‌کند. خون اهدا شده پس از انجام آزمایش‌های غربالگری و تأیید سلامتی به‌منظور تهیه فراورده‌های خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد یا از طریق بانک خون مراکز درمانی به افراد دیگر تزریق میشود. فرایند اهدا و تزریق به دریافت‌کنندگان، انتقال خون نام دارد.
به گزارش افکارنیوز، اهدای خون اهدای زندگی است و مهم ترین هدیه ما به هم نوع در زمان زنده بودن است. پس از مرگ، اگر کارت اهدای عضو را دریافت کرده باشید، نسبت به پیوند اعضای بدن به افراد نیازمند اقدام می شود. اما به هر حال، برای زنده ها، هیچ اهدایی ارزشمند تر از اهدای خون نیست.
افرادی که به ویروس HIV آلوده هستند و قصد خون دادن داشته باشند، اگر بیماری اهداکننده در جریان آزمایش‌ها مشخص شود، آزمایشات تکمیلی برایش انجام میشود. اگر جواب آزمایشات تاییدی هم مثبت اعلام شود، وی با ساز و کار خاصی به درمانگاه پیگیری اهداکنندگان معرفی میشود، در آنجا آزمایش و مشاوره مجدد برای او انجام شده و در نهایت وی را به کلینیک‌های درمانی مربوط ارجاع میشود تا ضمن پیگیری امر درمان، راه‌های پیشگیری از ابتلای دیگران به بیماری را نیز بیاموزد.
عوارض احتمالی اهدای خون
کبودی
تجمع خون زیر پوست (هماتوم)
تحریک عصب
خونریزی تأخیری
آسیب به عصب
آسیب به تاندون
التهاب رگ (ترومبوفلبیت)
حساسیت موضعی
شرایط اهدای خون
سن: بین ۱۸تا ۶۰ سال (اهدا کنندگان مستمر تا ۶۵ سال)
وزن: حداقل ۵۰ کیلوگرم
دارا بودن شرایط مناسب جسمی و روحی
دارا بودن فشارخون متعادل
مبتلا نبودن به کم خونی
نداشتن پیشینه هپاتیت ویروسی، برخی دیگر از بیماری‌های عفونی و بیماری‌های مهم و جدی قلبی و ریوی
نداشتن اعتیاد به مواد مخدر تزریقی و الکلی
گذشت حداقل ۸ هفته از آخرین مرتبه اهدای خون
بیشتر بخوانید:
افزایش شاخص اهدای خون مستمر در کشور
جزئیات سن اهداکنندگان خون در کشور
فواید بی نظیر اهدای خون برای سلامتی
با اهدای خون مستمر در بازه‌های زمانی استاندارد می‌توانید علاوه بر به دست آوردن سلامتی از ابتلا به بیماری هایی چون سرطان کبد و پانکراس ایمن بمانید. همچنین اهدای خون در بهبود سلامت قلب و عروق و کاهش وزن بسیار موثراست.
اهدای خون همه روزه باعث نجات جان میلیون‌ها نفر در دنیا میشود، با وجود تلاش‌های پزشکی برای تولید خون مصنوعی یا سایر روش‌های جایگزین هنوز خون طبیعی انسان تنها راهکار برای حفظ سلامت انسان‌ها و جلوگیری از مرگ در اثر خونریزی، اعمال جراحی، تروما یا برخی بیماری‌های خونی است.
مهم ترین نکته در انتقال خون اطمینان از سلامت فرد اهدا کننده خون است تا از انتقال ناخواسته بیماری از اهدا کننده به گیرنده خون جلوگیری شود. با وجود انجام تمامی آزمایشات طبی برای اطمینان از صحت و سلامت خون اهدایی، خود فرد اهدا کننده باید از سلامت خود آگاهی و اطمینان کامل داشته باشد.
افرادی که دچار بیماری هایی همچون ایدز، هیپاتیت، ابولا و سایر بیماری‌های خطرناک قابل انتقال از طریق خون هستند نباید خون اهدا کنند؛ از جمله مزایای سلامتی اهدای خون به تفضیل می‌توان موارد زیر را نام برد.
1-جلوگیری از بروز خطر هموکروماتوز
هموکروماتوز نوعی عارضه سلامتی است که به علت جذب بیش از حد آهن توسط بدن ایجاد میشود. این عارضه علل ارثی یا ژنتیکی دارد یا ممکن است در اثر کم خونی یا اختلالات دیگر ایجاد شود. اهدای منظم می‌تواند در کاهش مقدار اضافی آهن خون کمک کند و به این ترتیب از بروز این عارضه در افراد جلوگیری کند.
2-ضد سرطان
اهدای خون همچنین می‌تواند در کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان موثر باشد. با اهدا کردن خون پاکسازی میشود و مواد سمی و ایجاد کننده سرطان دربدن تا حد زیادی تولید نمی‌شوند.
3-سلامت قلب و کبد
اهدای خون در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و کبدی ناشی از میزان زیاد آهن در بدن مفید است. داشتن رژیم غذایی غنی از آهن به ویژه پروتئین‌های حیوانی می تواند سطح آهن در بدن را افزایش دهد و از آنجایی که تنها مقادیر محدودی می تواند جذب بدن شود، آهن اضافی در قلب، کبد و پانکراس ذخیره می شود که این خود مسبب ابتلا به سیروز و نارسایی کبد، آسیب به پانکراس و یا اختلالات قلبی مانند ریتم نامنظم قلب است. اهدای منظم خون کمک می‌کند تا سطح نرمال آهن خون حفظ شود و در نتیجه ریسک ابتلا به بیماری‌های مختلف کاهش پیدا کند.
4-کاهش وزن
اهدای خون منظم سبب کاهش وزن اهدا کنندگان میشود. به همین سبب افراد چاق یا دارای اضافه وزن می‌توانند از اهدای خون به عنوان یک روش کمک درمانی برای کاهش وزن خود بدون هیچ خطر سلامتی استفاده کنند تا خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی در آن‌ها کاهش پیدا کند.
5-ساخت گلبولهای جدید خونی
پس از اهدای خون، بدن شروع به فعالیت برای پرکردن گویچه‌های خونی و تامین مقدار مورد نیاز خون بدن می‌کند که این سبب تولید سلولهای جدید خونی و کمک به افزایش سلامت بدن میشود.
6-معاینه و تست رایگان قبل از اهدای خون
قبل از اهدای خون پرستار یا پزشک به مشاوره سلامتی فرد می‌پردازد، در نتیجه فرد یک چکاپ رایگان شده وضعیت سلامت او مورد بررسی قرار می‌گیرد.
7-احساس خوب انجام یک عمل انسان دوستانه
اهدای خون سبب نجات جان زندگی هزاران نفر میشود و انجام این کار باعث ایجاد حسی خوب در فرد، افزایش مقبولیت اجتماعی، دریافت کارت اهدای خون و خدمات پزشکی ویژه برای خود فرد و اعضای خانواده او در شرایط اورژانسی و صد‌ها فایده و سود دنیوی و اخروی میشود.
توصیه های بهداشتی پس از اهدای خون
- بعداز اهدای خون بمدت 10 تا 15 دقیقه بر روی تخت خونگیری استراحت کنید. به راهنمایی های کارشناسان ماتوجه داشته ، قبل از اجازه ایشان از تخت خونگیری بلند نشده ومحل خونگیری را ترک نکنید.
- به هنگام بلند شدن ، از تخت بعنوان تکیه گاه استفاده نکنید وبا تکیه بر دستی که از طریق آن خون اهدا کرده اید بلند نشوید. همکار ما برای بلند کردن شما از روی تخت به شما کمک می کند.
- بعداز استراحت ، پذیرائی مختصری با شربت وشیرینی انجام می شود که اولا به تطابق بدن شما با حجم خونی که اهدا کرده اید کمک می کند و دوم آنکه بعداز اهدای خون ، باعث توقف بیشتر شما برای دقایقی دیگر ، در محل خونگیری می شود . که زمانی مناسب را برای مراقبت های پزشکی وانتقال توصیه های بهداشتی توسط کارشناسان ما به شما فراهم می سازد.
- بعداز اهدای خون می توانید بلافاصله به کار و زندگی روزمره خود برگردید و حتی می توانید فعالیت های بدنی روزانه ، نظیر پیاده روی را نیز انجام دهید. منوط بر آنکه تا 24 ساعت به دستی که از طریق آن خونگیری انجام شده است ، فشار وارد نکنید واز انجام کارهای سنگین وبلند کردن اجسام سنگین بپرهیزید ، تا ناحیه سوزن دچار کبودی ویا خونریزی نشود.
- تا 24 ساعت اقدام به انجام ورزش ( بغیر از پیاده روی ) و تمرینات بدنی سنگین نکنید.
- درصورتی که خلبان هواپیما ویا راننده وسایط نقلیه سنگین هستید ، تا 24 ساعت پس از اهدای خون ، رانندگی با وسایط نقلیه سنگین ویا هدایت هواپیما توصیه نمی شود.
- تاچندساعت ، چسبی را که در محل ورود سوزن خونگیری زده شده است برندارید.
- در طی 24 ساعت آینده وبویژه 2 ساعت اول ، مایعات بیشتری صرف کنید.
- بعداز اهدای خون ، مصرف اضافی هیچ گونه مواد غذایی مکمل ومقوی ضرورت ندارد ، وحجم وسلولهای خون شما بطور خودکار جایگزین می شود. بهرحال درصورتی که تمایل دارید سلولهای خونی شما سریعتر جبران شود ، مصرف محدود قرص های حاوی ترکیبات آهن و ویتامین ث در طی روزهای بعداز اهدای خون ، با مجوز پزشک مستقر در واحد اهدای خون و با میزانی که ایشان تعیین می کند ، بلامانع است . باید دانست که حجم مایع خون اهدایی شما در طی 24 ساعت وتعداد گلبولهای قرمز خون شما نیز حداکثر در عرض 4-2 هفته توسط بدن شما جبران می شود.
- اگر سیگاری هستید ، حداقل تا یک ساعت پس از اهدای خون سیگار نکشید.
- ممکن است بعدا مقداری کبود شدگی جزئی در ناحیه ورود سوزن ایجاد شود که بدلیل جمع شدن اندکی خون ، در بافت های اطراف محل خونگیری می باشد جای نگرانی نیست چون این کبودی در عرض 3-2 روز خودبخود برطرف خواهد گردید.
- اگر از محل خونگیری ، هرگونه خونریزی مشاهده گردید کافی است دست خود را بالا نگه داشته وبه کمک یک گاز استریل ویا پارچه ای تمیز وبا نیروی برآمدگی گوشتی کف دست خود به آن فشار آورید تا خونریزی متوقف شود درصورت ادامه یافتن خونریزی به پایگاه اهدا خون مراجعه کنید.
- اگر در طی روز یا روزهای بعد در ناحیه ورود سوزن خونگیری دردی احساس کردید درصورت نیاز می توانید از مسکن های معمولی نظیر استامینوفن ویا بروفن استفاده کنید ( بروفن را با شکم خالی مصرف نکنید ) اگر درد شدید بود به پایگاه انتقال خون مراجعه کنید.
- اگر در طی 2 هفته پس از اهدای خون ، دچار هر نوع بیماری بویژه بیماری های عفونی شدید ، حتما به پایگاه انتقال خون اطلاع دهید. شاید لازم باشد تا از ورود خون اهدایی شما به چرخه مصرف خون جلوگیری شده ویا آزمایشات تکمیلی ، بطور رایگان توسط سازمان انتقال خون بر روی خون شما انجام شود.
- اگر در طی 6 ماه پس از اهدای خون ، دچار یرقان ویا هر نوع بیماری عفونی منتقله از راه خون و تماس جنسی ،نظیرایدز،سفلیس و... شدید ، حتما پایگاه انتقال خون را در جریان قرار دهید.
- عده ای از اهداکنندگان ، در مورد کاهش وزن بواسطه اهدای خون سوال می کنند . باید دانست که با اهدای خون ، تا نیم کیلوگرم از وزن بدن بطور موقت کم می شود که مربوط به حجم خون اهدا شده است واین کاهش خفیف در وزن ، بلافاصله با صرف آبمیوه و شیرینی ویا مصرف غذا در همان روز جبران می شود.
آمار اهدای خون استان تهران در آذر۹۷
سیدمرتضی طباطبایی مدیرکل انتقال خون استان تهران گفت: در آذرماه ۹۷ تعداد ۳۶ هزار و ۶۹۳ نفر برای اهدای خون خود به مراکز انتقال خون سطح استان تهران مراجعه کرده‌اند که از این تعداد ۲۸ هزار و ۷۳۵ نفر موفق به انجام این کار خداپسندانه و مفید برای بیماران شده‌اند.
وی ادامه داد: از میان ۲۸ هزار و ۷۳۵ واحد خون اهدایی به وسیله مردم استان تهران، تعداد ۱۵ هزار و ۹۳۳ واحد یعنی معادل ۵۵ درصد از افراد اهداکننده خون جزو افراد مستمر هستند، ۴ درصد از اهدا کنندگان خون در آذرماه امسال از میان بانوان استان تهران بوده‌اند.
طباطبایی بیان کرد: در آذرماه ۹۷، ۸۳۱ واحد پلاکت و هزار و ۵۱۸ واحد پلاسما در مراکز انتقال خون استان تهران اهدا شده است.
آمار اهدای خون طی ۱۱ ماه گذشته در کشور
حاجی‌بیگی در ادامه با اشاره به آمار اهدای خون طی ۱۱ ماه گذشته در کشور، گفت: طی این مدت ۲ میلیون و ۵۳۳ هزار ۹۹ نفر جهت اهدای خون به مراکز انتقال خون سراسر کشور مراجعه کرده‌اند که از این تعداد یک میلیون و ۹۲۳ هزار ۳۶۶ نفر موفق به اهدای خون شده‌اند. همچنین از این تعداد ۲۵۳ هزار و ۴۱۸ واحد خون مربوط به اهداکنندگان بار اول بوده است.
وی با بیان اینکه ۸۷ هزار و ۴۸۰ نفر از بانوان در طی ۱۱ ماهه گذشته موفق به اهدای خون شده‌اند، افزود: در ۱۱ ماهه گذشته استان‌های قزوین، گیلان و آذربایجان غربی بیشترین میزان رشد اهدای خون در کشور را نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته‌اند. همچنین از فروردین تا پایان بهمن ماه سال ۹۶ نسبت به مدت مشابه سال قبل، بانوان استان‌های اردبیل، کردستان و گیلان بیشترین میزان رشد اهدای خون بانوان را در کشور از آن خود کرده‌اند.
حاجی‌بیگی با بیان اینکه در ۱۱ ماه گذشته بانوان لرستانی در صدر اهدای خون بانوان در کشور بوده و نزدیک به ۹ درصد خون اهدا کرده‌اند، ادامه داد: بنابراین بالاترین شاخص اهدای خون در بانوان مربوط به بانوان لرستان است و این درحالیست که شاخص اهدای خون بانوان در کشور ۴.۵ درصد است. در عین حال بعد از بانوان لرستانی، بانوان استان مرکزی و استان کردستان با هشت درصد بیشترین میزان اهدای خون را در کشور دارند.
